Obraz Egiptu w "Peregrynacyi Arabskiej" Berharda von Breydenbacha w przekładzie Andrzeja Wargockiego i w "Peregrynacyi" Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła Sierotki – analiza porównawcza

• Authors: Kuran Michał
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The article shows similarities and differences in the picture of Arabian world in Egypt. It was sketched in two relations from journeys including Egypt. They are connected by the person of translator, Andrzej Wargocki, who translated them from Latin into Polish. Here is to mention the Arabian Peregrination of Bernhard von Breydenbach (1440–1497) and Peregrination or Pilgrimage to the Holy Land of Mikołaj „Orphan” Krzysztof Radziwiłł (1549–1616). Their literary shape was influenced by travel route, length of stay in Egypt, material status of a pilgrim, mean of transport, political and religious circumstances, writings read before expedition, testimonies of encountered people. In the article is characterized: the word of nature (fauna and flora), image of the route, fortifications and infrastructure of cities, pyramids, customs of inhabitants, traffic, religious issues and human trafficking.

Keywords

EN

Bernhard von Breydenbach; Mikołaj Krzysztof Radziwiłł Sierotka; Andrzej Wargocki; Egypt; Arabia; travel

• Publisher: Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
• Journal: Przegląd Orientalistyczny
• Year: 2020
• Issue: 2-3 (274-275) "Świat islamu w perspektywie badań arabistycznych i politologicznych Historia i współczesność"
• Pages: 187-201

Dates

published

2021-07-20

Contributors

author

Kuran Michał

• Uniwersytet Łódzki

References

• [Breidenbach, Bernhard von]. Peregrynacyja arabska albo do grobu ś[więtej] Katarzyny, panny i męczenniczki, którą aniołowie świeci w Arabijej na górze Synaj pogrzebli, zacnych ludzi niektórych rodu niemieckiego, w roku Pańskim 1483. Pielgrzymowanie. Imiona ich są niżej. Ma rzeczy i z strony nabożeństwa, i spraw potocznych zaprawdę dziwne i czytania godne, przekładania ks. Andrzeja Wargockiego. Drukarnia Szymona Kempiniego, 1610.
• [Breidenbach, Bernhard von]. Sanctarum peregrinationum in montem Syon ad venerandum xpni sepulcrum in Jerusalem atque in montem Synai ad divam virginem et martirem Katherinam opusculum hoc contentiuum p. Erhardum reuwich de Traiecto infestori impressum. In civitate Moguntina Anno salutis MCCCCXXXVI die XI Februarii finit feliter, https://www.nli.org.il/he/books/NNL_ALEPH001183956/NLI. [14.04.2020]
• Alexandrowicz, Stanisław. Peregrynacja do Ziemi Świętej księcia Radziwiłła Sierotki. Czas powstania rękopisu. „Ars Historica. Prace z dziejów powszechnych i Polski”, Uniwersytet Adama Mickiewicza, 1976, s. 585–591.
• Bernatowicz, Tadeusz. Peregrinus et miles Christianus. O nagrobku Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki” w Nieświeżu. „Biuletyn Historii Sztuki” nr ¾, r. 52: 1990, s. 227–249.
• Bernatowicz, Tadeusz. „»Biblioteka jest jedna ozdoba…« Mikołaj Krzysztof Radziwiłł i książki”. Badania księgozbiorów Radziwiłłów. Materiały międzynarodowej sesji, Olsztyn 6–7 października 1994 r., red. Zoja Jaroszewicz-Pieresławcew, Wyd. Wojciech Wójcicki, 1995, s. 35–54.
• Bystroń, Jan Stanisław. Polacy w Ziemi świętej, Syrii i Egipcie 1147–1914. Nakładem Księgarni Geograficznej „Orbis” w Krakowie, 1930.
• Chemperek, Dariusz. „»Podróż do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu« Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła Sierotki — relacja konwertyty”. Radziwiłłowie, red. Krzysztof Stępnik, Wydawnictwo UMCS, 2003, s. 39–48.
• Fuchs, Reimar. „Breidenbach Bernhard von”. Neue Deutsche Biographie 2, 1955, https://www.deutsche-biographie.de/pnd118660047.html#ndbcontent [14.04.2020].
• Gmiterek, Henryk. „Sobieski Marek”. Polski słownik biograficzny, t. 39, Instytut Historii PAN, 1999–2000, s. 502–504.
• Grzebień, Ludwik, oprac. „Wargocki Andrzej”. Encyklopedia katolicka, t. 20, TN KUL im. Jana Pawła II, 2014, kol. 205–206.
• Grzebień, Ludwik, oprac. „Wargocki Andrzej”. Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, Wydawnictwo WAM, 2004, s.719.
• Hartleb, Kazimierz. „Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła pielgrzymka do Ziemi Świętej”. Prace historyczne w 30-lecie działalności profesorskiej Stanisława Zakrzewskiego, Drukiem Artura Goldmana, 1934, s. 5–40.
• Hartleb, Kazimierz. Polskie dzienniki podróży w XVI w. jako źródła do współczesnej kultury. Uwagi i przyczynki. Skład Główny w Książnicy T.N.S.W., Drukarnia A. Szyjkowskiego, 1920, s. 3–87.
• Kaczmarek, Hieronim. Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki” „podróż po starożytnym świecie” I. Bałkany i wyspy. „Baltica Posnaniensia” T. 4: 1989, s. 343–351.
• Kaczmarek, Hieronim. Polacy w Egipcie do 1914 roku. Uniwersytet Szczeciński, 2008.
• Kempa, Tomasz. Mikołaj Krzysztof Radziwiłł Sierotka (1549–1616). Wojewoda wileński, Wydawnictwo Naukowe Semper, 2000.
• Kłaczewski, Witold. „Radziejowski Stanisław”. Polski słownik biograficzny, t. 30, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1987, s. 79–81.
• Kowalska, Aniela. Z badań nad peregrynacją Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła. „Prace Polonistyczne” Ser. 3: 1939, s. 19–54.
• Kukulski, Leszek. „Posłowie”. Mikołaj Krzysztof Radziwiłł „Sierotka”. Podróż do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu 1582–1584, oprac. Leszek Kukulski, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1962, s. 249–255.
• Kuran, Michał. „Fauna i flora w staropolskich opisach Orientu (wybrane przekłady)”. Motywy fauny i flory w literaturze i kulturze, red. Michał Kuran, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018, s. 303–345.
• Kuran, Michał. Obraz ulic w miastach imperium osmańskiego w wybranych relacjach polskich podróżników z drugiej połowy XVI i pierwszej połowy XVII wieku. „Litteraria Copernicana” nr 1(29), 2019, s. 19–40.
• Lechniak, Ewa. Litewski książę w państwie faraonów, czyli z nieznanych doświadczeń peregrynacyjnych Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła zwanego Sierotką. „Kresy” t. 23, 1995, s. 209–212.
• Lulewicz, Henryk. „Mikołaj Krzysztof Radziwiłł zwany Sierotką”. Polski słownik biograficzny, t. 30, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1987, s. 349–361.
• Martels, Zweder Rudolf Wilhelm Maria von. „Breidenbach, Bernhard von”. Trade, Travel, and Exploration in the Middle Ages. An Encyklopedi, ed. John Block Friedman, Kristen Mossler Figg, Garland Publishing, Inc., 2000, s. 73–74.
• Okońska, Anna. „Starożytności wysp greckich, Syrii, Palestyny i Egiptu w relacji Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła Sierotki”. Z dziejów miłośnictwa antyku w Polsce, red. Anna Sadurska, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 1989, s. 15–23.
• Prange, Peter. „Reuwich Erhard”. Neue Deutsche Biographie, t. 21, 2003, https://www.deutsche-biographie.de/pnd11859897X.html#ndbcontent [14.04.2020].
• Prejs, Marek. Egzotyzm w literaturze staropolskiej. Wydział Polonistyki UW, 1999.
• Radziwiłł, Mikołaj Krzysztof. Peregrynacyja abo pielgrzymowanie do Ziemie Świętej […], przekł. Tomasz Treter, Drukarnia Szymona Kempiniusa, 1611.
• Sajkowski, Alojzy. „La „Hierosolimitana peregrinatio” di Niccolo Radzwill detto Sierotka e i „Viaggi di lavente” Pietro Della Valle il Pellegrino: due aguardi sul mondo islamico”. Cultura e nazionale in Italia e Polonia dal Rinascimento all’Illuminisimo. Atti del VII seminario di studi (Venezia, 15–17 novembre 1983), red. Vittore Branca, Sante Graciotti, Leo S. Olschki Editore 1986, s. 279–297.
• Sajkowski, Alojzy. Od Sierotki do Rybeńki. W kręgu radziwiłłowskiego mecenatu. Wydawnictwo Poznańskie, 1965.
• T[eresińska], Izabella. „Wargocki Andrzej”. Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski, t. 5, Fundacja AH Akademia Humanistyczna, Instytut Badań Literackich, 2004, s. 22.
• Tomczak, Andrzej. „Pretwicz Jakub”. Polski słownik biograficzny, t. 28, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1984–1985, s. 435–437.
• Witkowska, Aleksandra, Nastalska, Joanna. „Wargocki Andrzej”. Staropolskie piśmiennictwo hagiograficzne, t. 1. Wydawnictwo KUL, 2007, s. 255.
• Zarębski, Rafał. Bliski Wschód w XVI-wiecznych pamiętnikach polskich (na przykładzie wybranych kręgów tematycznych). „Przegląd Orientalistyczny” nr 3–4, 2015, s. 179–190.

Identifiers

DOI

10.33896/POrient.2020.2–3.7