Sociocultural Animation in Action: Reflections of a Practitioner From the Perspective of a Quarter of a Century

• Authors: Nycz Edward

Title variants

PL

Animacja społeczno-kulturalna w działaniu. Refleksja praktyka z perspektywy ćwierćwiecza

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article discusses the civilizational context of the development of sociocultural animation and its former determinants, indicating the evolution of its tasks and functions. Animation means a change which takes place in groups and local communities, becoming the nerve center of democracy and civic society. The article ends with a justification of the need for animation in the complex situation that man finds himself in when functioning in today’s globalized world.

PL

Artykuł omawia cywilizacyjny kontekst powstania animacji społeczno-kulturalnej i jej dawne uwarunkowania, wskazując na rozwój jej zadań i funkcji. Animacja to dziejąca się zmiana w grupach i społecznościach lokalnych, będąca nerwem demokracji i społeczeństwa obywatelskiego. Artykuł kończy uzasadnienie jej potrzeby w skomplikowanej sytuacji funkcjonowania człowieka w zglobalizowanym świecie.

Keywords

EN

sociocultural animation; animator; change; society; culture

PL

animacja społeczno-kulturalna; animator; zmiana; społeczeństwo; kultura

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2018
• Volume: 21
• Issue: 3
• Pages: 15-37

Contributors

author

Nycz Edward

References

• Akademickie kształcenie animatorów i menedżerów kultury w Polsce, ed. B. Jedlewska, Oficyna Wydawnicza Verba, Lublin 2006.
• Animacja kulturalna jako problem pedagogiczny, ed. J. Gajda, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1994.
• Animacja kultury. Doświadczenia i przyszłość, eds. G. Godlewski, I. Kurz, A. Mencwel, M. Wójtowski, Instytut Kultury Polskiej UW, Warszawa 2002.
• Animacja społeczno-kulturalna w mieście. Uwarunkowania – bariery – korzyści, eds. E. Nycz, L. Nowacka, PWSZ w Raciborzu, Racibórz 2008.
• Animacja społeczno-kulturalna wobec przemian cywilizacyjnych. Animacja – animator i jego kształcenie, ed. K. Hrycyk, “Silesia”, Wrocław 2000.
• Animacja współpracy środowiskowej, ed. M. Mendel, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2002.
• Animacja współpracy środowiskowej na wsi, ed. M. Mendel, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2005.
• Animation, www.larousse.fr/dictionnaires/francais/animation/3590.
• Archer M., Człowieczeństwo. Problem sprawstwa, transl. A. Dziuban, Zakład Wydawniczy “Nomos”, Kraków 2013.
• Balcer E., “Potrzeba samowychowania w budowaniu cywilizacji miłości,” Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio 2015, no. 1(21), pp. 34–40.
• Barber B., Dżihad kontra McŚwiat, transl. H. Jankowska, “Muza”, Warszawa 1997.
• Bartoszek A., “Kapitał społeczny – problem aktywizacji zasobów i szansa rozwoju lokalnego,” in: Animacja społeczno-kulturalna w mieście. Uwarunkowania – bariery – korzyści, eds. E. Nycz, L. Nowacka, PWSZ w Raciborzu, Racibórz 2008, pp. 27–42.
• Bauman Z. Płynna nowoczesność, transl. T. Kunz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006.
• Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, transl. S. Cieśla, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2002.
• Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, transl. S. Amsterdamski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Besnard P., “Problematyka animacji społeczno-kulturalnej,” in: Rozprawy o wychowaniu, vol. 2: Rola i kształcenie nauczycieli, edukacja permanentna, animacja, eds. M. Debesse, G. Mialaret, transl. Z. Zakrzewska, PWN, Warszawa 1988, pp. 341–376.
• Brezinka W., Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych, transl. J. Kochanowicz, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.
• Buber M., Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, transl. J. Doktór, Pax, Warszawa 1992.
• Chudy W., Społeczeństwo zakłamane. Esej o społeczeństwie i kłamstwie – 1. Oficyna Naukowa, Warszawa 2007.
• Czerniawska O., “Animacja społeczno-kulturalna we Francji. Geneza i rozwój,” Pedagogika Pracy Kulturalno-Oświatowej 1984, vol. 6, pp. 154–169.
• Dąbrowska E., “Animacja kulturalna w Republice Federalnej Niemiec,” Pedagogika Pracy Kulturalno-Oświatowej 1984, vol. 6, pp. 171–179.
• Dyczewski L., Kultura polska w procesie przemian, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1993.
• Dyczewski L., “Solidarni swojej społeczności,” in: Społeczności lokalne w sytuacji zagrożenia i kataklizmu, ed. E. Nycz, Instytut Śląski, Opole – Kędzierzyn-Koźle 1998, pp. 41–47.
• Dyktatura gender, selected by L. Sosnowski, Biały Kruk, Kraków 2014.
• Dylematy animacji kulturalnej, eds. J. Gajda, W. Żardecki, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001.
• Dziewiecki J., “Czym jest duchowość?” Przewodnik Katolicki 2013, no. 23.
• Edukacja i animacja społeczna w środowisku lokalnym, eds. W. Theiss, B. Skrzypczak, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Warszawa 2006.
• Etzioni A., “Wspólnota responsywna: perspektywa komunitariańska,” w: Komunitarianie. Wybór tekstów, ed. P. Śpiewak, Aletheia, Warszawa 2002, pp. 181–203.
• Frąckowiak T., “Funkcje pedagogiki społecznej w społeczeństwie mitu, wolności, demokracji i inteligentnej cywilizacji. Wybrane kwestie,” in: Edukacja społeczna wobec problemów współczesnego człowieka i społeczeństw, eds. J. Piekarski, T. Pilch, W. Theiss, D. Urbaniak-Zając, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010, pp. 25–56.
• Giddens A., Socjologia, transl. O. Siara, A. Szulżycka, P. Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Grad J., Kaczmarek U., Organizacja i upowszechnianie kultury w Polsce. Zmiana modelu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1999.
• Jankowski D., Pedagogika kultury. Studia i koncepcja, Oficyna Wydawnicza “Impuls”, Kraków 2006.
• Jedlewska B., “Animacja społeczno-kulturalna w nurcie współczesnej pedagogiki kultury,” Pedagogika Kultury 2005, vol. 1, pp. 11–188.
• Jedlewska B., Animatorzy kultury wobec wyzwań edukacyjnych, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1999.
• Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, eds. T. Kazimierczak, M. Rymsza, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2007.
• Kargul J., “Animacja społeczno-kulturalna,” in: Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie, eds. T. Pilch, I. Lepalczyk, Wydawnictwo Akademickie “Żak”, Warszawa 1995, pp. 273–294.
• Kargul J., Od upowszechniania kultury do animacji, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1997.
• Kopczyńska M., Animacja społeczno-kulturalna – podstawowe pojęcia i zagadnienia, Centrum Animacji Kulturowej, Warszawa 1993.
• Kopczyńska M., “Normalizacja: między biernym przystosowaniem i zależnością a aktywnym uczestnictwem i autonomią – o jednym z dylematów pedagoga-animatora,” in: Pedagogika społeczna. Kręgi poszukiwań, ed. A. Przecławska, Wydawnictwo Akademickie “Żak”, Warszawa 1996, pp. 89–106.
• Lewicki T., “Fenomen animacji. O praktyce i teoriach działalności społecznej, kulturowej i wychowawczej we Włoszech,” Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 1993, no. 3, pp. 132–136.
• Limbos E., L’Animation des groupes de culture et de loisirs. Connaissance du problème et applications pratiques, E.S.F., Paris 1977.
• Lisińska-Tokarska A., Nycz E., “W poszukiwaniu modelu animatora społeczno-kulturalnego u progu XXI wieku,” in: Animacja społeczno-kulturalna wobec przemian cywilizacyjnych. Animacja – animator i jego kształcenie (Czterdziestolecie Państwowego Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy we Wrocławiu), ed. K. Hrycyk, “Silesia”, Wrocław 2000, pp. 59–66.
• Łomny Z., Aktualne i przyszłościowe wyzwania edukacyjno-kulturowe – wybór tekstów, Wydawnictwo Naukowe UO, Opole 2012.
• Łomny Z., “Animacja kulturalna – istota i funkcje,” Kwartalnik Opolski 1996, no. 1, pp. 3–19.
• Łomny Z., “Animacja kulturalna promocją humanistycznego i tożsamo­ściowego wzbogacenia ludzi,” in: Animacja kulturalna jako problem pedagogiczny, ed. J. Gajda, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1994, pp. 52–
• Maccio Ch., Bortnowska H., “Vademecum animacji,” Znak 1985, no. 5(366), pp. 81–112.
• MacIntyre A., Dziedzictwo cnoty: Studium z teorii moralności, transl. A. Chmielewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• Matuszek K., „Zmiana społeczna,” in: Słownik społeczny, ed. B. Szlachta, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004, p. 1609.
• Melosik Z., Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności, Oficyna Wydawnicza “Impuls”, Kraków 2013.
• Nycz E., “Animacja i animator wobec antynomii wychowania we współczesnym społeczeństwie miejskim,” in: Konteksty animacji społeczno-kulturalnej, ed. K. Hrycyk, “Silesia”, Wrocław 2004, pp. 49–62.
• Nycz E., “Działalność animatorów w społecznościach lokalnych,” in: Participácia sociálnych pedagógov a iných pomáhajúcich profesií na prevencii a riešení sociálnopatologických javov u detí, mládeže a dospelých v krajinách V4 – súčasný stav, problémy a priority, ed. J. Hroncová, Banská Bystrica 2017, pp. 245–251.
• Nycz E., “Działalność Towarzystwa Ziemi Kozielskiej w latach 1993–2013 (wybrane zagadnienia),” w: Szkice Kędzierzyńsko-Kozielskie. XVI, ed. E. Nycz, Towarzystwo Ziemi Kozielskiej, Kędzierzyn-Koźle – Opole 2014, pp. 11–38.
• Nycz E., “Rola animacji społeczno-kulturalnej w kształtowaniu aktywności obywatelskiej w kontekście zmian społecznych i kulturowych,” in: Problemy mieszkańców. Dylematy władzy. W poszukiwaniu lokalnego partnerstwa, ed. E. Nycz, Towarzystwo Ziemi Kozielskiej, Opole 2006, pp. 52–61.
• Nycz E., “Zasada pomocniczości wobec zagrożeń współczesnego człowieka,” in: Społeczności lokalne w sytuacji zagrożenia i kataklizmu, ed. E. Nycz, Instytut Śląski, Opole – Kędzierzyn-Koźle 1998, pp. 48–56.
• Nycz E., “Zmiana społeczna. Pomiędzy teoriami a codziennością w animacji,” in: Kultura. Animacja. Zmiana społeczna, eds. K. Nowak-Wolna, E. Nycz, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2013, pp. 187–227.
• Obuchowski K., Człowiek intencjonalny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• Olubiński A., “Siły społeczne jako centralna kategoria pedagogiki społecznej,” in: S. Kawula, Studia z pedagogiki społecznej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Olsztyn 1996, pp. 91–104.
• Pedagog społeczny. Teoria i praktyka działalności społecznej, ed. A. Żukiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2017.
• Peeters M.A., Globalizacja zachodniej rewolucji kulturowej, transl. G. Grygiel, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa 2010.
• Podmiotowość i tolerancja w społecznościach lokalnych pogranicza polsko-czeskiego, eds. J. Kosowska-Rataj, E. Nycz, Instytut Śląski, Opole 2008.
• Poujol G., “Kształcenie animatorów,” in: Rozprawy o wychowaniu, vol. 2: Rola i kształcenie nauczycieli, edukacja permanentna, animacja, eds. M. Debesse, G. Mialaret, transl. Z. Zakrzewska, PWN, Warszawa 1988, pp. 378–418.
• Schindler A., “Czym jest animacja społeczno-kulturalna?” in: Konteksty animacji społeczno-kulturalnej, ed. K. Hrycyk, “Silesia”, Wrocław 2004, pp. 19–36.
• Szczepański M.S., “Człowiek nowoczesny – nowoczesny przedsiębiorca. Próba portretu socjologicznego,” in: Przedsiębiorcy miasta – przedsiębiorczość w mieście, ed. E. Nycz, Instytut Śląski, Opole – Kędzierzyn-Koźle 1998, pp. 21–36.
• Szmagalski J., Przewodzenie małym grupom. Działania grupowe, Centrum Animacji Kultury, Warszawa 1998.
• Sztompka P., Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkich, Znak, Kraków 2016.
• Sztompka P., Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Znak, Kraków 2007.
• Toraille R., L’animation pédagogique, E.S.F., Paris 1973.
• Turlejska B., “Otoczenie – środowisko – kultura: współczesny wymiar animacji kulturalnej,” in: Pedagogika społeczna jako dyscyplina akademicka, eds. E. Marynowicz-Hetka, J. Piekarski, E. Cyrańska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1998, pp. 393–400.
• Wierzbicki Z.T., “Aktywizacja i rozwój społeczności lokalnej w socjologicznej perspektywie,” Studia Socjologiczne” 1973, no. 1(48), pp. 49–65.
• Żebrowski J., Zawód i osobowość animatorów kultury, Wojewódzki Ośrodek Kultury, Gdańsk 1987.