Koncepcje federacyjne Leona Wasilewskiego.

• Authors: Andrzej Wojtaszak

Title variants

EN

Federation Concepts by Leon Wasilewski.

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article is about the role of and significance of Leon Wasilewski in shaping the concept of federation. This derived from the environment Polish Socialist Party politician, Minister of Foreign Affairs, diplomat and journalist, was one of the closest associates of Józef Piłsudski. Leon Wasilewski had an impact not only on the nature of the idea of federation, but also for the whole of Polish eastern policy. During the first decade of functioning of an independent Polish Republic after World War I, he was one of the most prominent experts on the subject: Lithuania, Latvia, Estonia, Finland, Belarus and Ukraine.

Keywords

EN

Federation concepts; independence; socialism; self-determination of peoples; the Polish Socialist Party; Leon Wasilewski; Józef Piłsudski.

• Publisher: Instytut Filozofii, Uniwersytet Szczeciński
• Journal: Nowa Krytyka
• Year: 2016
• Issue: 37
• Pages: 247-264

Contributors

author

Andrzej Wojtaszak

• Uniwersytet Szczeciński

References

• L. Wasilewski, Dokumenty do Zjazdu Paryskiego w 1892 r., „Niepodległość” 1933, t. V, nr 1, idem, Polska Partia Socjalistyczna w pierwszym okresie jej rozwoju (1892–1903), w: Księga jubileuszowa PPS 1892–1932, Warszawa 1933 I. Daszyński, Wspomnienia. Przyczynek do dziejów P.P.S, w: Księga pamiątkowa PPS, Warszawa 1923 A. Wojtaszak, Idee narodowe w myśli politycznej socjalistów w okresie walki o niepodległość Polski (1892–1921), Szczecin 1997 Szkic Programu Polskiej Partii Socjalistycznej, w: Polskie programy socjalistyczne 1878–1918, zebrał i opatrzył komentarzem F. Tych, Warszawa 1975 K. Kelles-Krauz, Polscy i rosyjscy socjaliści, w: Pisma wybrane, wybór J. Hochfeid, t. II, Warszawa 1962 A. Ciołkosz, Ludzie P.P.S., Londyn 1981 Por. K. Kelles-Krauz, W kwestii narodowości żydowskiej, w: Pisma wybrane, wybór J. Hochfeid, t. II, Warszawa 1962 M. Bębenek, Teoria narodu i kwesta narodowa u Kazimierza Kelles-Krauza (na tle refleksji marksistowskiej 1848–1905), Kraków 1987 B. Limanowski, Pamiętniki, t. II, Warszawa 1979 B. Urbanowski, Józef Piłsudski. Marzyciel i strateg, Warszawa 2014 J. Piłsudski, Pisma zbiorowe, t. II, Warszawa 1937 S. Mikulicz, Prometeizm w polityce II Rzeczypospolitej, Warszawa 1971 E. Charaszkiewicz, Zbiór dokumentów ppłk. Edmunda Charaszkiewicza, oprac., wstęp i przypisy A. Grzywacz, M. Kwiecień, G, Mazur, Kraków 2000 I.P. Maj, Działalność Instytutu Wschodniego w Warszawie 1926–1939, Warszawa 2007 T. Snyder, Tajna wojna. Henryk Józewski i polsko-sowiecka rozgrywka o Ukrainę, Kraków 2008 M. Kornata: Polska Szkoła Sowietologiczna 1930–1939, Kraków 2003 M. Kornata: Wolność na eksport, „Tygodnik Powszechny” 2008, nr 46 M. Kornata: Ruch prometejski – ważne doświadczenie polityki zagranicznej II Rzeczypospolitej, „Nowa Europa Wschodnia” 2008, nr 2 E. Charaszkiewicz, Zagadnienie prometejskie, http://geopolityka.net/zagadnienie-prometejskie W. Bączkowski, Prometeizm na tle epoki, http://nowyprometeusz.pl/wlodzimierzbaczkowski-i-jego-bilans-prometeizmu-w-baczkowski-prometeizm-na-tle-epoki-wybranefragmenty-z-historii-ruchu M. Kornat, Bolszewizm, totalitaryzm, rewolucja, Rosja. Początki sowietologii i studiów nad systemami totalitarnymi w Polsce (1918–1939), t. II, Kraków 2004 W. Balcerak, Koncepcje integracyjne w polskiej polityce zagranicznej (1918–1939), „Dzieje Najnowsze” 1970, nr 1 T. Komarnicki, Piłsudski a polityka wielkich mocarstw zachodnich, „Niepodległość” 1952 A. Ładoś, Wasilewski w rokowaniach ryskich (Wspomnienia osobiste), „Niepodległość” 1937, t. XVI, A. Deruga, Polityka wschodnia Polski wobec ziem Litwy, Białorusi i Ukrainy (1918–1919), Warszawa 1969 T. Paluszyński, Rola Leona Wasilewskiego w nawiązaniu stosunków pomiędzy Polską i państwami bałtyckimi, w: Niepodległość Polski w 1918 roku a procesy państwowotwórcze w Europie Środkowo-Wschodniej. Materiały z międzynarodowej konferencji zorg. w dniach 3–4 listopada 1993 roku w Lublinie, red. Z. Mańkowski, Lublin 1996 Słownik biograficzny Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku, red. W. Roszkowski, J. Kofman, Warszawa 2004 A. Próchnik, Leon Wasilewski w polskim ruchu socjalistycznym, „Niepodległość” 1937, t. XVI L. Wasilewski, Wspominienia 1870–1914 (1914). Fragment dziennika 1916–1926. Diariusz podróży po kresach 1927, wstęp i oprac. J. Daufrat, P. Cichoracki, Łomianki 2014 B. Stoczewska, Litwa, Białoruś, Ukraina w myśli politycznej Leona Wasilewskiego, Kraków 2009 L. Wasilewski, Józef Piłsudski jakim Go znałem, Warszawa 2013 W. Pobóg-Malinowski, Leon Wasilewski. Szkic biograficzny, „Niepodległość” 1937, t. XVI L. Płochocki (St. Os..arz) [L. Wasilewski], Przed jutrem. PPS na rozdrożu (z powodu uchwał VII Zjazdu PPS), Kraków 1905 L. Wasilewski, Narodowość współczesna, w: Sprawy narodowościowe w teorii i w życiu, Kraków 1929 K. Brzechczyn, Ukraina w koncepcjach federacyjnych Leona Wasilewskiego, w: Zagadnienie rosyjskie. Myślenie o Rosji: oglądy i obrazy spraw rosyjskich. Secesja, red. M Bohun, J. Goćkowski, Kraków 2000 L. Wasilewski, Kwestia ukraińska jako zagadnienie międzynarodowe, Warszawa 1934 L. Wasilewski, Granice państwa polskiego na Wschodzie, „Kultura Polska” z 19 lutego 1918 L. Wasilewski, Die nationalen und kulturellen Verhältnisse im sogenannten Westrussland, Wien 1915 Pajewski, Mitteleuropa. Studia z dziejów imperializmu niemieckiego w dobie pierwszej wojny światowej, Poznań 1959 I. Goworowska-Puchala, Mitteleuropa. Rdzeń Starego Kontynentu, Toruń 1997. L. Wasilewski, Kwestia litewska a sprawa Litwy, „Kultura Polski” 1918, nr 3 L. Wasilewski, Ukrainofilstwo, sprawa rusińska a socjaliści polscy, ,,Przedświt” 1896, nr 10 L. Wasilewski, Granice państwa polskiego na Wschodzie, „Kultura Polski” 1918, nr 6 A. Nowak, Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 r.), Kraków 2001 L. Wyszczelski, Wilno 1919–1920, Warszawa 2008 P. Łossowski, Konflikt polsko-litewski 1918–1920, Warszawa 1996 P. Okulewicz, Koncepcje „międzymorza” w myśli i praktyce politycznej obozu Józefa Piłsudskiego w latach 1918–1926, Poznań 2001 Listy Józefa Piłsudskiego, oprac. K. Świtalski, „Niepodległość” 1962, nr 7, s. 72–74 J. Lewandowski, Kwestia ukraińska w II Rzeczypospolitej, „Aneks” 1982, nr 28 L. Wasilewski, Drogi rozwoju polskiej polityki zagranicznej, „Droga” 1923, nr 8 W. Bączkowski, Leon Wasilewski, „Biuletyn Polsko-Ukraiński” 1936, nr 50