Podróż do nowego świata – filmowa fikcja etnograficzna w perspektywie postkolonialnej

• Authors: Loska Krzysztof

Title variants

EN

JOURNEY TO THE NEW WORLD – ETHNOGRAPHIC FILM FICTION IN POST-COLONIAL PERSPECTIVE

Abstracts

PL

Wychodząc od stwierdzenia Jamesa Clifforda, że etnografia jest wytworem doświadczenia podróżniczego oraz odwołując się do koncepcji Michaela Taussiga, który w swoich badaniach plemion Ameryki Południowej uwzględnił dzieje podboju kolonialnego, wpływ działalności misjonarzy oraz rolę zapożyczeń kulturowych, Loska proponuje analizę kolumbijskiego filmu W objęciach węża (El abrazo de la serpiente, 2015, reż. Ciro Guerra) w perspektywie postkolonialnej. Film ten odczytuje jako próbę krytycznego spojrzenia na mit Amazonii, czyli europejską fantazję stworzoną przez odkrywców i podróżników poszukujących Raju Utraconego, ale również jako opowieść o wydziedziczeniu z tradycji, utracie pamięci przez ludność rdzenną, refleksję nad skutkami przemocy kolonialnej oraz hybrydyzacji (rozumianej jako przestrzeń ścierania się wpływów i mieszania się języków).

EN

Starting from James Clifford's statement that ethnography is a product of travel experience and referring to the concept of Michael Taussig, who in his studies of South American tribes took into account the history of colonial conquest, the impact of missionary activities and the role of cultural borrowings, Loska proposes an analysis of the Colombian film Snake's Grasp (El abrazo de la serpiente, 2015, directed by Ciro Guerra) in a post-colonial perspective. The author interprets this film as an attempt to critically consider the Amazon myth, that is the European fantasy created by explorers and travellers seeking Paradise Lost, but also as a story of disinheritance from tradition, loss of memory by indigenous people, reflection on the effects of colonial violence and hybridization (understood as a space where influences clash and languages mix).

Keywords

PL

James Clifford; etnografia; Michael Taussig; dzieje podboju kolonialnego; W objęciach węża (El abrazo de la serpiente, 2015, reż. Ciro Guerra) perspektywa postkolonialna

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2019
• Issue: 107 Podróż, (E)migracja, pielgrzymka
• Pages: 88-98

Contributors

author

Loska Krzysztof

References

• Barthes, Roland. Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Transl. Jacek Trznadel. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1996.
• Bhabha, Homi K. „The Third Space: Interview with Homi K. Bhabha”. In: Identity: Community, Culture, Difference, edited by Jonathan Rutherford, p. 207-221. London: Lawrence & Wishart, 1991.
• Clifford, James. On Ethnographic Allegory. In: Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography, ed. J. Clifford, G. E. Marcus, Berkeley: University of California Press ,1986.
• Clifford, James. Routes: Travel and Translation in the Late Twentieth Century. Cambridge: Harvard University Press, 1997.
• Conrad, Joseph. Jądro ciemności. Transl. by Magda Heydel, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2016.
• Davis, Wade. One River: Explorations and Discoveries in the Amazon Rain Forest. New York: Simon and Schuster, 1996.
• Davis, Wade. The Lost Amazon: The Pioneering Expeditions of Richard Evans Schultes. Vancouver: Douglas & McIntyre, 2004.
• Gandhi, Leela. Teoria postkolonialna. Wprowadzenie krytyczne. Trans. by Jacek Serwański, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2008.
• Graham, Tom. „Jungle Fever”. Sight and Sound 7 (2016): 42-44.
• Guillén, Michael. „Embrace of the Serpent: An Interview with Ciro Guerra”. Cineaste XLI, no. 2 (2016), volhttps://www.cineaste.com/spring2016/embrace-of-the-serpent-ciro-guerra.
• Hempel, Paul. „Theodor Koch-Grünberg and Visual Anthropology in Early Twentieth-Century German Anthropolog”. In: Photography, Anthropology and History: Expanding the Frame, edited by Elizabeth Edwards, Christopher Morton, p. 193-220. Farnham: Ashgate Publishing, 2009.
• Jagłowski, Mieczysław. „Causes and Sources of Millenarian Messianism of the Brazilian Sertões”, Revista del CESLA 20 (2017): 225-243.
• Koch-Grünberg, Theodor. Dos años entre los indios: viajes por el noroeste brasileño, 1903–1905, Bogotá: Editorial Universidad Nacional de Colombia, 1995.
• Koepnick, Lutz P. „Colonial Forestry: Sylvan Politics in Werner Herzog's Aguirre and Fitzcarraldo”. New German Critique 60 (1993): 133-159.
• Langness, L. L., Frank, G. “Fact, Fiction and the Ethnographic Novel”, Anthropology and Humanism Quarterly 3, no. 1-2 (1978): 18-22.
• Llosa, Mario Vargas. Marzenia Celta. Transl. by Marzena Chrobak. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2011.
• Loska, Krzysztof. Postkolonialna Europa: etnoobrazy współczesnego kina, Kraków: Universitas, 2016.
• Luna, Maria, Philippe Meers. „The Films of Ciro Guerra and the Making of Cosmopolitan Spaces in Colombian Cinema”. Alphaville: Journal of Film and Screen Media 14 (2017): 126–142.
• Mutis, Ana María. „El abrazo de la serpiente o la re-escritura del Amazonas dentrode una ética ecológica y poscolonial”. Hispanic Research Journal 19, no. 1 (2018): 29-40.
• Nawrocka, Ewa. Opowieści o Raju utraconym: Przemiany topiki Raju w hispanoamerykańskiej powieści o selwie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.
• Pratt, Mary Louise. Imperialne spojrzenie: Pisarstwo podróżnicze a transkulturacja. Transl. by Ewa Elżbieta Nowakowska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
• Sá, Lúcia. „Germans and Indians in South America: Ethnography and the Idea of Text”. In: Myth: A New Symposium, edited by Gregory Schrempp, William Hansen, p. 61-71. Bloomington: Indiana University Press, 2002.
• Schmidt, Nancy J. “Ethnographic Fiction: Anthropology’s Hidden Literary Style”, Anthropology and Humanism Quarterly 9, no. 4 (1984): 11-14.
• Schultes, Richard Evans, Albert Hofmann, Christian Rätsch. Plants ot the Gods Their Sacred, Healing, and Hallucinogenic Powers. Rochester: Healing Arts Press, 2001.
• Sierra, G.P. La fiebre del caucho en Colombia, Bogotá 2011, http://www.banrepcultural.org/blaavirtual/revistas/credencial/octubre2011/la-fiebre-del-caucho-en-colombia.
• Taussig, Michael. Shamanism, Colonialism, and the Wild Man: A Study in Terror and Healing, Chicago: Chicago University Press, 1987.
• White, Hayden. Proza historyczna. Transl. by Ewa Domańska, Kraków: Universitas 2009.
• Wright, Robin M., Jonathan D. Hill. „History, Ritual, and Myth: Nineteenth Century Millenarian Movements in the Northwest Amazon”, Ethnohistory 33, no. 1 (1986): 31-54.