Genetyka populacyjna a problem etnogenezy Słowian

• Authors: Noińska Marta

Title variants

EN

Population Genetics and the Issue of Slavic Ethnogenesis

RU

Популяционная генетика, а вопрос славянского этногенеза

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Despite long-going discussions among scholars of various disciplines, there is no consensus as to the location of the Slavic homeland. The article describes the recent discoveries in population genetics, which may shed some light on the problem of the Slavic origins. In the first part, the author gives a synthetic description of various theories concerning the origins of the Slavs, with focus on linguist’s views. The second part is devoted to the results of the latest research in population genetics: analyses of contemporary mtDNA, Y-DNA and autosomal DNA of the Slavic nations, as well as ancient mtDNA from the territory of contemporary Poland.

RU

Несмотря на многолетние дискуссии между учеными различных специальностей, не существует единого мнения относительно расположения славянской прародины. В статье описываются последние открытия в области генетики, которые могут пролить свет на проблему славянского происхождения. В первой части, автор дает синтетическое описание различных теорий, касающихся происхождения славян, с акцентом на взгляды лингвистов. Вторая часть посвящена результатам последних исследований в области генетики: анализам современной мтДНК, Y-ДНК и автосомной ДНК славянских народов, а также древней мтДНК с территории современной Польши.

Keywords

EN

Slavs; homeland; ethnogenesis; population genetics; linguistics; DNA; autochthonous hypothesis allochthonous hypothesis

RU

cлавяне; прародина; этногенез; популяционная генетика лингвистика; ДНК; автохтонная гипотеза; аллохтонная гипотеза

• Publisher: Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego
• Journal: Studia Rossica Gedanensia
• Year: 2016
• Issue: 3
• Pages: 143-156
• Physical description: 0,8 ark. wyd.

Dates

published

2016-12-30

Contributors

author

Noińska Marta

• Uniwersytet Gdański

References

• Błażejewski A. Starożytni Słowianie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2007.
• Borowiec K. Kanon wiedzy na temat tzw. etnogenezy Słowian. Czas przełomu. „Kwartalnik Językoznawczy” 2012, nr 1.
• Dębowiak P. O dorobku naukowym Profesora Witolda Mańczaka z okazji jubileuszu 90. urodzin, „Język Polski” 2014, nr 3, s. 194–199.
• Gołąb Z. O pochodzeniu Słowian w świetle faktów językowych. Kraków: Universitas, 1991.
• Gołąb Z. The Origins of the Slavs. A Linguist's view. Columbus: Slavica Publishers, 1992.
• Grzybowski T., Malyarchuk B.A., Derenko M.V., Czarny J., Woźniak M., Miścicka-Śliwka D. Mitochondrial DNA variability in Poles and Russians, „Annals of Human Genetics” 2002, No. 66, s. 261–283.
• Heggarty P. Ancient DNA and the Indo-European Question. Lipsk: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology 2015. [Online:] <http://dlc.hypotheses.org/807> (dostęp: 18.06.2016).
• Holzer G. Review of Saskia Pronk Tiethoff. Germanic Loanwords in Proto-Slavic. „Slavia Cestralis” 2014, No. 1.
• Juras A. Etnogeneza Słowian w świetle badań kopalnego DNA. Praca doktorska przygotowana pod kierunkiem prof. dra hab. Janusza Piontka w Zakładzie Biologii Ewolucyjnej Człowieka Instytutu Antropologii na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Poznań 2012.
• Juras A., Dabert M., Kushniarevich A., Malmström H., Raghavan M. et al. Ancient DNA Reveals Matrilineal Continuity in Present-Day Poland over the Last Two Millennia. „PLoS ONE” 2014, No. 9 (10).
• Kiparsky V. Die gemeinslavischen Lehnwörter aus dem Germanischen. Helsinki: Druckerei der Finnischen Literaturgeselschaft, 1934.
• Kushniarevich A., Utevska O., Chuhryaeva M., Agdzhoyan A., Dibirova K., Uktveryte I. et al. Genetic Heritage of the Balto-Slavic Speaking Populations: A Synthesis of Autosomal, Mitochondrial and Y-Chromosomal Data. „PLoS ONE” 2015, No. 10 (9).
• Mańczak W. Praojczyzna Słowian. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. [Online:] <http://www.slavinja.republika.pl/tekst27.htm> (dostęp: 20.09.2016).
• Mańczak W. Wieża Babel. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1999, s. 89–128.
• Mielnik-Sikorska M., Daca P., Malyarchuk B., Derenko M., Skonieczna K. et al. The History of Slavs Inferred from Complete Mitochondrial Genome Sequences. „PLoS ONE” 2013, No. 8 (1).
• Moczulski L. Tajemnice wczesnych Słowian. Warszawa: Bellona, 2015.
• Moszyński L. Wstęp do filologii słowiańskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006.
• Piontek J., Iwanek B., Segda S. Antropologia o pochodzeniu Słowian. Monografie Instytutu Antropologii UAM, 12. Poznań: Instytut Antropologii UAM, 2008.
• Popowska-Taborska H. Co językoznawca może powiedzieć o wczesnych dziejach Słowian? Kraków: wydawnictwo???, 2001. [Online:] <http://www.staff.amu.edu.pl/~anthro/slavia/f7.html> (dostęp: 26.09.2016).
• Pronk-Tiethoff S. The Germanic Loanwords in Proto-Slavic. Amsterdam–New York: Editions Rodopi, 2013.
• Rębała K., Mikulich A.I., Tsybovsky I.S., Sivakova D., Dzupinkova Z., Szczerkowska-Dobosz A., Szczerkowska Z. Y-STR variation among Slavs: evidence for the Slavic homeland in the middle Dnieper basin. „Journal of Human Genetics” 2007. The Japan Society of Human Genetics and Springer. [Online] (dostęp: 21.09.2016).
• Бернштейн С.Б. Очерк сравнительной грамматики славянских языков. Москва: Наука, 1974. [Online:] <http://www.myfilology.ru/tutorials/slavic-philology/bernstein-sb-outline-of-the-comparative-grammar-of-slavic-languages> (dostęp: 20.09.2016).
• Бирнбаум Х. Славянская прародина: новые гипотезы (с заметками по поводу происхождения индоевропейцев). „Вопросы языкознания” 1988, № 5. [Online:] <http://www.philology.ru/linguistics3/birnbaum-88.htm> (dostęp: 26.09.2016).
• Журавлев А.Ф. Лексико-статистическиое моделирование системы славянского языкового родства. Mocквa: Индрик, 1994.
• Зализняк А.А. Древненовгородский диалект. „Studia Philologica” 2004. Москва: Языки славянской культуры. [Online:] <http://gramoty.ru/dnd/full/005Vvedenie.pdf> (dostęp: 24.02.2011).
• Иванов В.В. Генеалогическая классификация языков. [W:] Лингвистический энциклопедический словарь. Pед. В.Н. Ярцева. Москва: Бoльшaя Poccийcкaя энциклoпeдия, 1990, s. 93–98.
• Маркина Н., Балановский О. Генофонд славян — единство в многообразии. Реконструкция генетической и лингвистической истории балто-славянских популяций. 2.09.2015. [Online:] <http://генофонд.рф/?page_id=5139> (dostęp: 27.09.2016).
• Мартынов В.В. Cлавяно-германсекое лексическое взаимодействие древнейшей поры. Минск: Издательство Академии наук БССР, 1963.
• Седов B.B. Происхождение и ранняя история славян. Москва: Наука, 1979. [Online:] <http://www.rulit.me/books/proishozhdenie-i-rannyaya-istoriya-slavyan-read-15544-1.html> (dostęp: 20.09.2016).

Identifiers

ISSN

2449-6715

EISSN

2392-3644