EN
In the text the hermeneutics of listening (which can be also called “the psachno-acouological hermeneutics”) has been outlined in the context of the hermeneutic priority of the question. The author focuses on different ways of listening: unwitting listening, witting listening, interpretative listening, breathing listening, listening within action. The latter aspect of listening is directly connected with the ethics of taste, which is phronetic. The inner ear brings out what is right in the situation, so the author states: there is no phronesis without akuological sinesis. The enumeration of the ways of listening is to present, on the one hand, the variety of listening, and on the other hand, some paradoxes and difficulties in describing the complexity of “the acouological”. The complexity does not vanish the main conviction that listening is the spirit of every formative experience and it enables to think of the educational liberation as of a deep-rooted liberation. The cultivation of the hermeneutic ear happens in the process of translation/reading as experiencing something different and differently. It needs the willingness to read in a special way: slowly and freely in order to reveal some sense in the three-dimensional experience of co-utterence, translation, and a creative expression of our “inner word”. In the article an anthropological thesis is pointed out as well: a person is a genuine openness which is actually a temporal, dynamic space for question being at the same time the space of question, thus men are able to welcome the question that comes to them like to a well-known area, like to its own “home”. If so, the human spirit is rather psachnological (or quaerological), because question is a “message” full of meaning, something that calls, touches so deeply that one feels the necessity to be in search for a respond. However each question, even the simplest one, must be heard in order to became a real question calling for an answer. The human being can therefore be named “being all ears”, or “the audible way of being” (“słuchający sposób bycia”), “a listener” or “an embodied listening”.
PL
Tekst stanowi zarys hermeneutyki słuchania, przedstawionej w kontekście hermeneutycznego prymatu pytania. Autorka prezentuje różne sposoby rozumienia „słuchania”: słuchanie nieświadome (słyszenie), słuchanie intencjonalne, słuchanie rozumiejące (z uwzględnieniem słuchania interpretującego), słuchanie oddychające (sformułowanie inspirowane badaniami Jamesa Rissera) oraz słuchanie w działaniu. To ostatnie wiąże się z etyką smaku, która ze swej istoty ma charakter fronetyczny. Ucho wewnętrzne rozstrzyga o tym, co w danej sytuacji jest słuszne (Gadamer), a zatem autorka stwierdza, że nie istnieje phronesis bez akuologicznej sinesis (rozumienie, którego (dia)logika polega na słuchaniu). Wymienione rodzaje słuchania służą, po pierwsze, temu, aby pokazać różnorodność sposobów rozumienia „słuchania” (niezredukowanego do opozycji: bierne–aktywne; milczenie–mówienie, słyszenie–słuchanie itp.), po wtóre, aby wskazać na paradoksy i trudności w badaniu tego, co akuologiczne. Złożoność ta nie unieważnia jednak w żaden sposób przeświadczenia głoszącego, że każde formujące, kształtujące doświadczenie jest przepełnione słuchaniem – bez słuchania nie ma kształtowania, słuchanie to duch kształtującego doświadczenia (również edukacji); w zależności od sposobu słuchania, edukacja przybiera rozmaite formy i odwrotnie – rodzaj edukacji zawsze preferuje określone formy słuchania. Stwierdzenie to umożliwia namysł nad wolnością w edukacji, rozumianą jako wyzwalanie w procesie głębokiego zakorzeniania. Kształtowanie ucha hermeneutycznego wydarza się w procesie szeroko pojmowanej translacji/lektury, która jest doświadczaniem czegoś innego oraz w inny niż dotychczas sposób. Formacja taka zakłada – również szeroko rozumianą – lekturę niespieszną i wolną (swobodną) odsłaniającą pewien sens w doświadczeniu współwypowiadania, przekładu i wyrażania wewnętrznego słowa „czytelnika”. Autorka bazuje na przeświadczeniu, że osoba to rzeczywista otwartość – temporalna, dynamiczna przestrzeń pytania. Człowiek to istota poszukująca odpowiedzi na pytanie, które jako ważna „wiadomość” rezyduje w jego wnętrzu („sercu”, „duszy”), dotykając go, poruszając i domagając się poszukiwania odpowiedzi (człowiek jako istota psachnologiczna, quaerologiczna). Niemniej jednak, nawet najprostsze, najgłupsze pytanie musi zostać usłyszane, aby w ogóle mogło być pytaniem. Dlatego człowiek, istota rozumiejąca, może być interpretowana w sposób akuologiczny jako „zamiana w słuch”, „słuchający sposób bycia”, „słuchacz” lub „ucieleśnione słuchanie”, które z jednej strony stanowi przestrzeń pytania (i w tym sensie jest ucieleśnionym pytaniem), z drugiej strony odpowiada – całym sobą – na głos przychodzącego pytania.