Wybory w Związku Radzieckim w dobie kształtowania i stabilizacji systemu władzy: rys historyczny, regulacje prawne i praktyki wyborcze

• Authors: Siedziako Michał

Title variants

EN

Elections in the Soviet Union in the period of shaping and stabilization of the ruling system: the historical outline, legal regulations and electoral practices

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Sposób w jaki wyłaniano członków rad w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich miał niewiele wspólnego, poza nazwą, z wolnym wyborami, będącymi podstawową procedurą każdego demokratycznego systemu politycznego. Wyborcy przypieczętowywali tylko formalnie decyzje podejmowane w komitetach partii komunistycznej, które szczegółowo projektowały dobór kandydatów. Nominacja na kandydata dawała właściwie pewność „wyboru” w dniu głosowania, gdyż na każdy mandat kandydował tylko jeden pretendent. Poszczególne rady miały być odwzorowaniem struktury społecznej kraju, jednak kluczowe role odgrywali w nich działacze komunistyczni. Każdy kandydat przed uzyskaniem nominacji był dokładnie weryfikowany, same kampanie wyborcze były już tylko szczegółowo wyreżyserowanymi spektaklami. Aby osiągnąć jak najwyższą frekwencję wyborczą, która miała dowodzić „jedności” socjalistycznego społeczeństwa, władze używały zróżnicowanych metod nacisku na wyborców, propagandy, jak również różnego rodzaju manipulacji. Artykuł prezentuje historyczno-politologiczną analizę wyborów w Związku Radzieckim, skupiając się na trzech zasadniczych zagadnieniach: budowie nowego systemu wyborczego po rewolucji październikowej z 1917 roku oraz regulacjach prawnych i praktykach wyborczych w ZSRR w dobie stabilizacji systemu władzy.

EN

The way in which the members of soviets were elected in the Union of Soviet Socialist Republics had very little to do, aside from its name, with free elections which are the basic procedurę of each democratic political system. The voters would merely validate the decisions made within the committees of the communist party which carefully controlled the candidate selection. The candidate nomination was tantamount to being ‘elected’, as there was one candidate for each mandate. Each soviet was intended to reflect the structure of the society, yet the key posts were reserved by the communist activists. Each candidate before the nomination had to be verified, electoral campaigns were only directed in detail shows. In order to increase the voter turnout, and thus prove the socialist ‘unanimity’ of the society, the authorities made use of various pressure methods, propaganda as well as various manipulations. The article presents a historical-political analysis of the elections in the Soviet Union, focusing on the three basic issues: building of a new electoral system after the October Revolution 1917, legal regulations and electoral practices in the USSR in the period of stabilization of the ruling system.

Keywords

PL

Związek Radziecki; wybory; systemy wyborcze; kampanie wyborcze; zachowania wyborcze; reżimy niedemokratyczne

EN

the Soviet Union; elections; electoral systems; electoral campaigns; voting behavior; undemocratic regimes

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Wyborcze
• Year: 2018
• Volume: 26
• Pages: 71-89

Contributors

author

Siedziako Michał

• Oddziałowe Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie

References

• Bosiacki Adam. 2012. Utopia. Władza. Prawo. Doktryna i koncepcje prawne bolszewickiej Rosji 1917–1921. Warszawa: Liber.
• Bosiacki Adam, Hubert Izdebski. 2013. Konstytucjonalizm rosyjski. Historia i współczesność. Kraków: Wydawnictwo Arcana.
• Brunner Georg. 1990. Elections in the Soviet Union. W Elections in Socialist States. Ed. Robert K. Furtak. New York: St. Martin’s Press.
• Ciesielski Stanisław. 2013. Wróg jest wszędzie. Stalinowska polityka represyjna 1928–1941. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Ciesielski Stanisław. 2014. Polityka represyjna w ZSRR w latach II wojny światowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Ciesielski Stanisław. 2015. Terror na co dzień. Polityka represyjna ZSRR 1945–1953. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Deklaracja praw ludu pracującego i wyzyskiwanego. 1918. W Włodzimierz Ilicz Lenin. 1951. Dzieła wybrane. T. 2. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Friedgut Theodore H. 1979. Political Participation in the USSR. Princeton: Princeton University Press.
• Friedrich Carl J., Zbigniew K. Brzezinski. 1966. Totalitarian Dictatorship and Autocracy. New York–Washington–London: Frederick A. Praeger Publishers.
• Gorbaczow Michaił. 1986. Artykuły i przemówienia. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Gorbaczow Michaił. 1989. Przebudowa i nowe myślenie dla naszego kraju i całego świata. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Harrop Martin, William L. Miller. 1987. Elections and Voters. A comparative introduction. Basingstoke– London: Palgrave.
• Heller Michaił R., Aleksander Niekricz. 1985–1987. Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego. T. 1–2. Londyn: Polonia.
• Jessen Ralph, Hedwig Richter (eds.). 2011. Voting for Hitler and Stalin. Elections under 20th Century Dictatorships. Frankfurt am Main–New York: Campus Verlag.
• Jessen Ralph, Hedwig Richter. 2011. Non-Competitive Elections in 20th Century Dictatorships: Some Questions and General Considerations. W Voting for Hitler and Stalin. Elections under 20th Century Dictatorships. Eds. Ralph Jessen, Hedwig Richter. Frankfurt am Main–New York: Campus Verlag.
• Karklins Rasma. 1986. “Soviet Elections Revisited: Voter Abstention in Noncompetitive Voting”. American Political Science Review 80 (2): 449–469.
• Linz Juan J. 1978. Non-Competitive Elections in Europe. W Elections without choice. Eds. Guy Hermet, Richard Rose, Alain Rouquié. London–Basingstoke: The Macmillan Press Ltd.
• McManus-Czubińska Clare, William L. Miller. 2004. Kiedy frekwencja wyborcza ma znaczenie? Przypadek Polski. W Populizm a demokracja. Red. Ryszard Markowski. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
• Merl Stephan. 2011. Elections in the Soviet Union, 1937–1989: A View into a Paternalistic World from Below. W Voting for Hitler and Stalin. Elections under 20th Century Dictatorships, Eds. Ralph Jessen, Hedwig Richter. Frankfurt am Main–New York: Campus Verlag.
• Mote Max E. 1965. Soviet Local and Republic Elections: A Description of the 1963 Elections in Leningrad Based on Official Documents, Press Accounts, and Private Interviews. Stanford: The Hoover Institution on War, Revolution, and Peace, Stanford University.
• Osiński Joachim. 1981. Najwyższe przedstawicielskie organy władzy w Związku Radzieckim. Praca doktorska, Uniwersytet Warszawski (maszynopis).
• Pipes Richard. 2005. Rosja bolszewików. Warszawa: Wydawnictwo Magnum.
• Pipes Richard. 2006. Rewolucja rosyjska. Warszawa: Wydawnictwo Magnum.
• Pipes Richard. 2008. Komunizm. Warszawa: Świat Książki.
• Pravda Alex. 1986. Elections in Communist Party States. W Communist Politics. A Reader. Eds. Stephen White, Daniel Nelson. Basingstoke–London: Macmillan Education Ltd.
• Projekt dekretu o rozwiązaniu Zgromadzenia Ustawodawczego [przyjęty przez Wszechrosyjski Centralny Komitet Wykonawczy]. 1918. W Włodzimierz Ilicz Lenin. 1951. Dzieła wybrane. T. 2. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Rouquié Alain. 1978. Clientelist Control and Authoritarian Context. W Elections without choice. Eds. Guy Hermet, Richard Rose, Alain Rouquié. London–Basingstoke: The Macmillan Press Ltd.
• Sokół Wojciech. 2007. Geneza i ewolucja systemów wyborczych w państwach Europy Środkowej i Wschodniej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Sokół Wojciech. 2014. Systemy wyborcze w Polsce Ludowej – uwarunkowania, mechanizmy i konsekwencje polityczne. W Wybory i referenda w PRL. Red. Sebastian Ligarski, Michał
• Siedziako. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Szczecinie.
• Swienko Henryk (oprac.). 1980. Filozofia marksistowska. Teksty źródłowe. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Szeliga Zbigniew. 1989. System wyborczy do najwyższego organu przedstawicielskiego w europejskich państwach socjalistycznych. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Prawa i Administracji.
• Tarkowski Jacek. 1994. Socjologia świata polityki. T. 1: Władza i społeczeństwo w systemie autorytarnym. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
• Tezy w sprawie Zgromadzenia Ustawodawczego. 1917. W Włodzimierz Ilicz Lenin. 1951. Dzieła wybrane. T. 2. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Tsipursky Gleb. 2011. Integration, Celebration and Challenge: Soviet Youth and Elections, 1953–1968. W Voting for Hitler and Stalin. Elections under 20th Century Dictatorships. Eds. Ralph Jessen, Hedwig Richter. Frankfurt am Main–New York: Campus Verlag.
• White Stephen. 1988. “Reforming the Electoral System”. Journal of Communist Studies 4 (4): 1–17.
• White Stephen. 2010. Russia/USSR. W Elections in Europe. A Data Handbook. Eds. Dieter Nohlen, Philip Stöver. Baden-Baden: Nomos.
• Zaslavsky Victor, Robert J. Brym. 1978. „The Functions of Elections in the USSR”. Soviet Studies 30 (3): 362–371.
• Zawadzka Barbara. 1980. Model przedstawicielstwa socjalistycznego. Studium porównawcze z teorii reprezentacji. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum.
• Żyromski Marek. 2016. „Rola i funkcje wyborów w systemach niedemokratycznych”. Przegląd Politologiczny 21 (3): 109–116.
• Konstytucja (ustawa zasadnicza) Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Radzieckiej przyjęta na V Wszechrosyjskim Zjeździe Rad. 1918. W Adam Bosiacki, Hubert Izdebski. 2013. Konstytucjonalizm rosyjski. Historia i współczesność. Kraków: Arcana.
• Konstytucja (ustawa zasadnicza) Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. 1924. W Adam Bosiacki, Hubert Izdebski. 2013. Konstytucjonalizm rosyjski. Historia i współczesność. Kraków: Arcana.
• Konstytucja (ustawa zasadnicza) Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. 1936. W Adam Bosiacki, Hubert Izdebski. 2013. Konstytucjonalizm rosyjski. Historia i współczesność. Kraków: Arcana.
• Konstytucja (ustawa zasadnicza) Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. 1977. W Adam Bosiacki, Hubert Izdebski. 2013. Konstytucjonalizm rosyjski. Historia i współczesność. Kraków: Arcana.