Medieval church and monastery of the Pauline Fathers “Na Skałce” in Kraków-Kazimierz in the light of archaeological investigations in 2007–2008

• Authors: Jacek Poleski , Dariusz Niemiec , Mateusz Woźniak
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The excavations conducted in 2007 and 2008 in the western part of the Pauline Fathers monastery in Kraków-Skałka did not result in the discovery of any medieval church or monastery relics preserved in situ. This is caused first of all by far-going transformations of buildings and their vicinity in the modern period, starting from the 17th century. One of the most interesting results of the research project turned out to be the possibility of making a revised reconstruction of the shape of the limestone rock on which Archangel Michael and St. Stanislaus’ church was built. It allows to reconsider the oldest iconographic record that represents Skałka and its architecture at the close of the Middle Ages. It is also worthwhile emphasizing that the archaeological investigations yielded a very large collection of portable artefacts, a significant part of which are finds of great scientific value. Extremely important is the discovery of a collection of coins, found mainly in bank layers of trench I, being the largest such collection acquired through archaeological excavations in Kraków. The series of coins, including 136 pieces from a broad chronological spectrum (the 14th to the 19th century), contains some unique specimens. A splendid assemblage of several late-Gothic, decorated bronze book fittings and clasps was also discovered. Another extraordinary find is a personal gilded seal matrix. A large series of stove tiles was also acquired, including particularly beautiful early Renaissance tiles. Finally – a particularly interesting series of Gothic, Renaissance and Baroque glazed colour roof tiles (of the “gąsiorówka” type) was found. Their presence leaves no doubts that, at the turn of the 15th century at the latest, the roof of St. Michael Archangel and St. Stanislaus’ church attracted popular attention by its original covering in the form of glazed tiles. Concluding, it can be stated that the discovered assemblage of artefacts is a distinct manifestation of the power and significance of the Kraków Pauline Fathers, who cultivated the tradition of St. Stanislaus’ place of martyrdom and who played an active role in the life of Kraków’s citizens and all Poles already since the Middle Ages.

Keywords

EN

Kraków-Kazimierz; Pauline Fathers church and monastery; excavations 2007-2008; iconographic records

• Publisher: Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Journal: Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
• Year: 2010
• Volume: 2
• Pages: 291-318

Dates

published

2010

Contributors

author

Jacek Poleski

• Institute of Archaeology, Jagiellonian University; Gołębia St. 11, 31-007 Kraków, Poland

author

Dariusz Niemiec

• Institute of Archaeology, Jagiellonian University; Gołębia St. 11, 31-007 Kraków, Poland

author

Mateusz Woźniak

References

• Banach J., 1983 Dawne widoki Krakowa, Kraków.
• Blask Skałki, 2008 Blask Skałki. Kalendarium wydarzeń 2002–2008, Kraków
• Buko A., 1990 Ceramika wczesnopolska. Wprowadzenie do badań, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.
• Cabalska M., 1985 Kościół Św. Katarzyny na Kazimierzu w świetle badań archeologicznych, (in:) J. Kuś, Z najnowszych badań nad dziejami Kościoła Św. Katarzyny w Krakowie, Kraków, pp. 7–17.
• Cechosz S., Holcer Ł., 2007 Średniowieczne przedproże przed pałacem Pod Krzysztofory – najnowsze odkrycia, Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, 25, pp. 7–24.
• Czyżewski K., 2008 Martin Gruneweg o krakowskiej katedrze, (in:) „Żeby wiedzieć”. Studia dedykowane Helenie Markiewiczównie (ed. W. Walanus et al.), pp. 243–255.
• Dobrzeniecki T., 1954, Tryptyk z Pławna, Warszawa.
• Gadomski J., 1995 Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski 1500–1540, Warszawa.
• Goras M., 2003 Zaginione gotyckie kościoły Krakowa, Kraków.
• Konieczna W., 1938 Początki Kazimierza do r. 1419, (in:) Studia nad przedmieściami Krakowa, Biblioteka Krakowska, 94, Kraków, pp. 7–90.
• Krasnowolska M. , Kmietowicz-Drahtowa I., 1997 Krakowska Skałka. Topografia i zabudowa, Studia Claromontana, 17, pp. 201–272.
• Krasnowolski B., 2004 Lokacyjne układy urbanistyczne na obszarze Ziemi Krakowskie w XIII i XIV wieku. Część II. Katalog lokacyjnych układów urbanistycznych, Kraków.
• Krasnowolski B., 2007 Lokacje i rozwój Krakowa, Kazimierza, i Okołu. Problematyka rozwiązań urbanistycznych, Kraków, 355 – 426.
• Kwapieniowa [Kwapień] M., 1971 Stan badań nad historią kaflarstwa w Polsce XIV–XVIII w., Materiały Archeologiczne, 12, pp. 207-228.
• Kwapieniowa [Kwapień] M., 1976 Organizacja produkcji i zbytu wyrobów garncarskich w Krakowie w XIV–XVIII w., (in:) Kwapień Maria, Maroszek Józef, Wyrobisz Andrzej, Studia nad produkcją rzemieślniczą w Polsce (XIVXVIII w.), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, pp. 7–87.
• Labuda M., 2000 Święty Stanisław biskup krakowski, patron Polski. Śladami zabójstwa – męczeństwa – kanonizacji, Poznań.
• Lenkiewicz T., Radwański K., 1959 Wyniki badań archeologicznych prowadzonych na Skałce w Krakowie w latach 1956/1957, Biuletyn Krakowski, 1, pp. 99–133.
• Lepiarczyk J., 1961 Wiadomości źródłowe do dziejów budowy i urządzenia barokowego kościoła na „Skałce” w Krakowie, Rocznik Krakowski, 35, pp. 43–56.
• Liniecki T., 1988 Dom wójta Henryka z wieku XIII w Krakowie, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 33/4, pp. 289–297.
• Morka M., 2006 Sztuka dworu Zygmunta I Starego. Treści polityczne i propagandowe, Warszawa.
• Niemiec D., 2003 Wstępne sprawozdanie z badań na terenie ogrodu klasztoru Augustianek w Krakowie-Kaziemierzu przy ul. Skałecznej 10, Kraków, typescript in the archives of the WOSOZ, Kraków.
• Odlanicki-Poczobutt M. (ed.), 1981 Katalog dawnych map wielkoskalowych Krakowa XVI–XIX wieku, Kraków.
• Opalińska S., 1986 650 lat miasta Kazimierza, Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, pp. 13–41.
• Ożóg K., 2000 Klasztorna geografia średniowiecznego Krakowa, (in:) Klasztor w mieście średniowiecznym i nowożytnym (ed. M. Derwich, A. Pobóg-Lenartowicz), Wrocław-Opole, pp. 217–234.
• Paszkiewicz B., 2003 Pojedyncze znaleziska monet – interpretacja, (in:) 12 Ogólnopolska Sesja Numizmatyczna w Nowej Soli, Znaleziska monet i metody ich badania, Nowa Sól, pp. 86–91.
• Piątkiewicz-Derniowa M., 1960a Kafle wawelskie okresu wczesnego renesansu, Studia do Dziejów Wawelu, 2, pp. 303–375.
• Piątkiewicz-Derniowa M., 1960b Odkrycie najdawniejszych kafli wawelskich, Studia do Dziejów Wawelu, II, pp. 490–492.
• Piątkiewicz-Derniowa M., 1991 Artystyczna ceramika europejska w zbiorach polskich, Warszawa.
• Piech Z., 1994 Symbole władcy i państwa w monarchii Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego, (in:) Imagines Potestatis. Rytuały, symbole i konteksty fabularne władzy zwierzchniej. Polska X–XV w.(z przykładem czeskim i ruskim) (ed. J. Banaszkiewicz), Warszawa, pp. 117–150.
• Piekalski J., 2004 Wczesne domy mieszczan w Europie Środkowej. Geneza – funkcja – forma, Wrocław.
• Pieniążek-Samek M., 1995 Widoki Krakowa w albumie Friedricha Philippa Usenera, Rocznik Krakowski, 61, pp. 27–58.
• Plezia M., 1999 Dookoła sprawy św. Stanisława. Studium źródłoznawcze, Bydgoszcz.
• Powierski J., 1992 Kryzys rządów Bolesława Śmiałego. Polityka i jej odzwierciedlenie w literaturze średniowiecznej, Gdańsk.
• Radwański K., 1959 Wyniki badań archeologicznych prowadzonych na Skałce w Krakowie w latach 1956/57, Biuletyn Krakowski, 1, pp. 99–133.
• Radwański K., 1968 Wczesnośredniowieczna ceramika krakowska i zagadnienie jej chronologii, Materiały Archeologiczne, 9, pp. 5–68.
• Radwański K., 1975 Kraków przedlokacyjny. Rozwój przestrzenny, Kraków.
• Radwański K., 1986 Mury obronne Krakowa i Kazimierza w badaniach archeologicznych, Materiały Archeologiczne, 23, pp. 5–92.
• Renner J., 1992 Późnorenesansowe kafle wawelskie z motywem rozety w kwadracie, Studia Waweliana, 1, pp. 37–67.
• Suchodolski S., 1985 Kościan – nieznana mennica okresu kwartnikowego w Wielkopolsce, (in:) Nummus et historia. Pieniądz europy Średniowiecznej, Warszawa, pp. 143–151.
• Suchodolski S., 1993 Skarb z Ostrowa Lednickiego i problem kwartników śląskich, Wiadomości Numizmatyczne, 32, pp. 101-158.
• Suchodolski S., 1997 Magia czy roztargnienie? Kilka uwag o tzw. drobnych znaleziskach monet, Archaeologia Historica Polona, 5, pp. 193–201
• Szymborski W., 2007 Pielgrzymki i kontakty dynastii Jagiellonów z sanktuarium paulinów na Skałce (in:) Religijność. Wymiar prywatny i publiczny (eds W. Szymborski, P. F. Nowakowski), Kraków, pp. 153–177.
• Świszczowski Z., 1981 Miasto Kazimierz pod Krakowem, Kraków.
• Święs J., 1995 Nieprzeciętne odkrycie. XIII–wieczna wieża... w piwnicy przy ul. Szewskiej, Dziennik Polski, Kraków, 29 Dec 1995.
• Travaini L., 2004 Saints and Sinners: Coins in Medieval Italian Graves, The Numismatic Chronicle, 164, pp. 159–181.
• Walanus W., 2007 Późnogotycka rzeźba drewniana w Małopolsce 1490–1540, Kraków.
• Walczak M., 2003 Kanonizacja św. Stanisława jako temat historyczny w sztuce Krakowa, Studia Waweliana 11/12, pp. 5–41.
• Wałowy A., 1979 Późnośredniowieczne garncarstwo krakowskie w świetle źródeł archeologicznych, Materiały Archeologiczne, 19, pp. 5–151.
• Zaitz E., 2000a Badania archeologiczne przy pracach przedprojektowych po południowej stronie kościoła i klasztoru OO. Paulinów na Skałce, Kraków (typescript in the archives of the Division of Pre-Charter Kraków, Archaeological Museum, Kraków).
• Zaitz E.2000b Kraków-Kazimierz, ul. Skałeczna 15, „Skałka-Wzgórze”, klasztor OO. Paulinów. Sprawozdanie z prac archeologicznych prowadzonych w 2000 roku w związku z osuszaniem murów kościoła Św. Michała i Stanisława oraz Krypty Zasłużonych na Skałce, Kraków (typescript in the archives of the WOSOZ, Kraków).