Prawne pojęcie niepełnosprawności

• Authors: Paluszkiewicz Magdalena

Title variants

EN

The legal notion of disability

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niepełnosprawność to cecha jednostki uniemożliwiająca jej wypełnianie ról społecznych. Prawne pojęcie niepełnosprawności umożliwia identyfikację osób o tej cesze i stanowi podstawę realizacji licznych uprawnień, przyznawanych w celu niwelowania negatywnych skutków niepełnosprawności w życiu jednostek. W artykule dokonano analizy pojęcia niepełnosprawności zdefiniowanego w art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

EN

A disability is an individual’s feature that is preventing the fulfillment of their social roles. The legal notion of disability allows the identification of aforementioned individuals and it is the basis for the implementation of numerous enitlements granted to mitigate the negative effects of the disability in their lives. The article contains an analysis of the legal notion of disability which is defined in art. 2 pt. 10 of the Act on vocational and social rehabilitation and employment of disabled persons from 27th August 1997.

Keywords

PL

niepełnosprawność; niezdolność do pracy; niezdolność do wypełniania ról społecznych

EN

disability; incapacity to work; incapacity to fulfill social roles; handicap

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2015
• Volume: XCV (95)
• Pages: 77-98

Dates

published

2015

Contributors

author

Paluszkiewicz Magdalena

• Katedra Prawa Ubezpieczeń Społecznych i Polityki Społecznej, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki

References

• Akty prawne (alfabetycznie):
• Konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia z dnia 22 lipca 1946 r. (Dz.U. z 1948 r., Nr 61, poz. 477, Preambuła).
• Konwencja ONZ z dnia 13 grudnia 2006 r. o prawach osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2012 r., poz. 1169, art. 1).
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. Nr 139, poz. 1328 ze zm.), § 3, § 29, § 32.
• Ustawa z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267), art. 23.
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm. t.j.), art. 12, 13, 57.
• Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2013 r., poz. 1403 ze zm. t.j.), art. 21.
• Ustawa z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 7, poz. 79 ze zm.), art. 2 pkt 1.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721 ze zm. t.j.), art. 1, 2 pkt 10, 3–5a, 62.
• Ustawa z dnia 28 czerwca 1996 r. o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym i ubezpieczeniu społecznym (Dz.U. Nr 100, poz. 461), art. 10.
• Ustawa z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 46, poz. 201 ze zm.), art. 1 ust. 1.
• Opracowania:
• Bodnar A., Śledzińska-Simon A., O potrzebie ratyfikacji Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Europejski Przegląd Sądowy 2012/5, s. 4–15.
• Brzezińska A.I., Rycielski P., Sijko K., Wyzwania metodologiczne. Diagnoza potrzeb i ewaluacja wsparcia wśród osób z ograniczeniami sprawności, Warszawa 2010.
• Gil R., Dziedziczko A., Pojęcie świadomości zdrowotnej, zdrowia i choroby, Zdrowie Publiczne 2004/114/2, s. 250–255.
• Gorajewska D., Fakty i mity o osobach z niepełnosprawnością, Integracja, Warszawa 2006.
• Jackowiak U., „Niezdolność do pracy” zastąpi „inwalidztwo”, Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych 1997/7, s. 13–18.
• Jędrasik-Jankowska I., Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, LexisNexis, Warszawa 2013.
• Karwat D.I., Jędrych M., Skawiński D., Piecewicz-Szczęsna H., Sobieszczański J., Żukow W., Fronczek M., Borzęcki P., Zdrowie i niepełnosprawność – problemy w definiowaniu, Cz. 1. Cechy wykorzystywane w ocenie stanu zdrowia, Journal of Health Sciences 2012/2/5, s. 87–100.
• Kilian M., Niepełnosprawni w społeczeństwie, Polityka Społeczna 2007/11–12, s. 14–18.
• Klimkiewicz L., Komentarz do art. 4, w: K. Bereda-Łabędź, L. Klimkiewicz, A. Pałecka, Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2002.
• Korczyńska B., Nowy system orzekania o niezdolności do pracy i stopniu niepełnosprawności, Kontrola Państwowa 1999/4, s. 66–80.
• Kurowski K., Niepełnosprawność i osoba niepełnosprawna – od medycznego do społecznego modelu niepełnosprawności w: A. Błaszczak (red.), Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Biuletyn RPO. Źródła 2012/10, s. 8–15.
• Łoś M., „Role społeczne” w nowej roli, w: E. Mokrzycki, M. Ofierska, J. Szacki (red.), O społeczeństwie i teorii społecznej. Księga poświęcona pamięci Stanisława Ossowskiego, PWN, Warszawa 1985, s. 123–145.
• Międzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzeń, Niepełnosprawności i Upośledzeń, International Classification of Impairments Disabilities and Handicaps World Health Organisation, Geneva 1980.
• Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia, International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF), Genewa 2001.
• Piecewicz-Szczęsna H., Panasiuk L., Sobieszczański J., Żukow W., Kołłątaj B., Karwat D.I., Zdrowie i niepełnosprawność – problemy w definiowaniu, Cz. 2. Znaczenie definicji zdrowia w definiowaniu niepełnosprawności, Journal of Health Sciences 2013/3/12, s. 95–102.
• Pławucka H., Niezdolność do pracy i niepełnosprawność w przepisach prawa socjalnego w: M. Seweryński, J. Stelina (red.), Wolność i sprawiedliwość w zatrudnieniu. Księga pamiątkowa poświęcona Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Lechowi Kaczyńskiemu, Gdańsk 2012, s. 229–244.
• Pławucka H., Korpanty I., System ubezpieczeń społecznych pracowników a problemy rehabilitacji osób niepełnosprawnych w: Inwalidztwo i rehabilitacja, Materiały VI Zimowej Szkoły Prawa Pracy, Wrocław 1979, s. 37–60.
• Rutkowska E., Wstęp w: eadem (red.), Pracownik z niepełnosprawnością, Norbertinum, Lublin 2007, s. 5–6.
• Szluz B., Osoby niepełnosprawne w UE – sytuacja i perspektywy, Seminare 2007/24, s. 325–337.
• Wiliński M., Modele niepełnosprawności: indywidualny – funkcjonalny – społeczny, w: A.I. Brzezińska, R. Kaczan i K. Smoczyńska (red.), Diagnoza potrzeb i modele pomocy dla osób z ograniczeniami sprawności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010, s. 15–59.
• Zamęcki Ł., Społeczne podstawy ładu politycznego, Wydawnictwo Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011.
• Żak A., Prawne pojęcie niepełnosprawności, w: A. Świątkowski (red.), Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej 2003/2004, Kraków 2004.
• Orzeczenia sądów:
• Postanowienie SN z dnia 16 grudnia 2005 r., II UK 77/05, OSNP 2006, nr 23–24, poz. 372.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 24 stycznia 2013 r., III AUa 987/12, LEX nr 1271916.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 23 czerwca 2006 r., III AUa 1493/05, Prawo Pracy 2006/11, poz. 43.
• Wyrok SN z dnia 8 grudnia 2000 r., II UKN 134/00, OSNP 2002, Nr 15, poz. 369.
• Wyrok SN z dnia 28 stycznia 2004 r., II UK 222/03, OSNP z 2004 r., Nr 19, poz. 340.
• Wyrok SN z dnia 12 stycznia 2005 r., I UK 102/04, LEX nr 589952.
• Wyrok SN z dnia 11 lutego 2005 r., I UK 177/04, OSNP z 2005 r., Nr 18, poz. 290.
• Wyrok SN z dnia 4 marca 2008 r., II UK 130/07, OSNP 2009, nr 11–12, poz. 156.
• Wyrok SN z dnia 11 marca 2008 r., I UK 286/07, OSNP 2009, nr 13–14, poz. 178.
• Wyrok SN z dnia 4 lutego 2010 r., III UK 60/09, LEX 585847.
• Wyrok SN z dnia 28 września 2011 r., I UK 96/11, LEX nr 1102261.
• Wyrok Trybunału Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 maja 1970 r., I TR 587/70, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1971/5.