Między archiwistyką a architekturą informacji

• Authors: Wanda Krystyna Roman

Title variants

EN

Between archival science and information architecture

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Archiwistyka, informatologia, zarządzanie dokumentacją i zarządzanie informacją to nauki pokrewne. W ostatnim czasie pojawiły się tendencje do scalenia ich w ramach nauki o informacji uznając, że mimo pewnych różnic w każdym obszarze mamy do czynienia z informacją. Stanowi to duże uproszczenie problemu, a doszukiwanie się bezpośrednich korzeni nauki o informacji w działalności archiwów jest kolejnym niedopowiedzeniem, bowiem pomija archiwistykę wyrosłą na praktycznej działalności archiwów oraz stanowiącą wyraźnie odrębny obszarem badawczym obejmującym archiwa i archiwalia. Nie kwestionując słusznych argumentów za uznaniem archiwistyki jako nauki informacyjnej, należy podkreślić, że tylko jeden z jej działów – informacja archiwalna powstająca w wyniku opracowania archiwaliów – jest obszarem wspólnym z informatologią. Podobnie rzecz wygląda z zarządzaniem dokumentacją, które zrodziło się na gruncie badań działalności kancelarii i biur oraz obiegu dokumentacji od jej wytworzenia do zniszczenia lub wieczystego zarchiwizowania. Niezależnie od nowoczesnych technologii informacyjno-telekomunikacyjnych, które wywarły istotny wpływ na sposoby tworzenia i przekazywania dokumentacji oraz inne czynności kancelaryjne, a także na sposób wykonywania funkcji przez archiwa, specyfika archiwistyki i zarządzania dokumentacją, decydująca wcześniej o ich odrębności, pozostała. Możliwa jest natomiast współpraca ze specjalistami z nauki o informacji, z architektami informacji odnośnie do działalności praktycznej – czyli zarządzania dokumentacją i informacją archiwalną w sieci.

EN

Archival science, information science, records management, and information management are allied sciences. Recently, there are tendencies to merge them into information science, recognising, that despite some differences, every field copes with information. It is a big simplification of the problem, and searching for direct roots of information science in works of archives is another understatement, because this approach does not see archival science as grown from practical works of archives and having explicitly separate research object, which are archives and archival materials. Not contesting fair arguments for seeing archival science as one of information sciences, it must be stressed, that only one of its divisions – archival information resulted from arrangement and description of archival materials – is a research object shared with information science. The situation is similar with records management, that was born on the ground of studying works of offices and records circulation, from creation until their destruction or archiving permanently. Regardless of modern information and communication technologies, that substantially influenced methods of creating and passing on records, and other office works, as well as the way archives perform their functions, the specific nature of archival science and records management, that previously determined their autonomy, still remains. The cooperation with specialists of information science, with information architects is possible in accordance to practice – which is records management and archival information on the Web.

Keywords

PL

archiwistyka,; zarządzanie dokumentacją,; nauka o informacji,; architektura informacji

EN

archival science;; records management;; information science;; information architecture;

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Archiwa – Kancelarie – Zbiory
• Year: 2018
• Issue: 9(11)
• Pages: 221-240

Contributors

author

Wanda Krystyna Roman

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Batorowska, Hanna, Barbara Czubała. Wybrane zagadnienia nauki o informacji i technologii informacyjnej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1996.
• Buckland Michael Keeble, Ziming Liu.  „History of information science.” Annual Review of Information Science and Technology 30 (1995): 385–416.
• Burke, Colin. „History of Information Science.” Annual Reviev of Information Science and Technology 41, nr 1 (2007): 3–53. https://doi.org/10.1002/aris.2007.1440410108.
• Chorążyczewski, Waldemar. Archiwistyka dla początkujących. Toruń, 2014. https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/2191/Archiwistyka_dla_poczatkujacych_wersja_1.pdf?sequence=1.
• Cisek, Sabina. „Informatologia w drugim dziesięcioleciu XXI w. Przedmiot, pole badawcze i miejsce w systemie nauk. Aneks. 2: Nauka o informacji, czyli o czym?” Opublikowane 4.10.2013. https://www.slideshare.net/sabinacisek/cisek-xii-forum-2013.
• Cisek, Sabina. „Podstawy teorii i metodologii informatologii.” Opublikowane 1.10.2016. http://docplayer.pl/63276812-Podstawy-teorii-i-metodologii-informatologii.html.
• Dembowska, Maria. Dokumentacja i informacja naukowa: zarys problematyki i kierunki rozwoju. Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 1965.
• Dembowska, Maria. Nauka o informacji naukowej (informatologia): organizacja i problematyka badań w Polsce. Warszawa: IINTE, 1991.
• Fajgielski, Paweł. Informacja w administracji publicznej: prawne aspekty gromadzenia, udostępniania i ochrony. Wrocław: Presscom, 2007.
• Gołembiowski, Maciej. System informacji archiwalnej. Warszawa; Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985.
• Gołembiowski, Maciej. Wprowadzenie do informacji naukowej dla archiwistów. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1991.
• Górny, Mirosław. „Nauka o informacji jako dyscyplina naukowa.” W Nauka o informacji, red. Wiesław Babik, 23–40. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2016.
• Górny, Mirosław, Piotr Nowak. Wstęp do informacji naukowej. Poznań: [Uniwersytet im. Adama Mickiewicza], 1989.
• Górny, Mirosław. „O formułowaniu problemów badawczych w nauce o informacji.” W Nauka o informacji w okresie zmian, red. Barbara Sosińska-Kalata, Ewa Chuchro przy współpr. Mariusza Luterka, 43–51.Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2013.
• Janiak, Małgorzata. Informacja naukowa w Polsce na przełomie XX i XXI wieku: dynamika zmian w świetle piśmiennictwa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.
• Kopiński, Krzysztof, Janusz Tandecki, red. Belliculum diplomaticum VI Thorunense: od dyplomatyki i archiwistyki do dokumentu elektronicznego. Toruń: Towarzystwo Naukowe, 2016.
• Kulikowski, Juliusz Lech. Informacja i świat, w którym żyjemy. Warszawa: „Wiedza Powszechna”, 1978.
• Leska, Maria, Kazimierz Leski. „Informacja naukowa jako dziedzina wiedzy.” Zagadnienia Informacji Naukowej” 20 (1972): 7–28.
• Morville, Peter, Louis Rosenfeld, Information Architecture for World Wide Web: Designing Large Scale Web Sites. 1998.
• Nawrocki, Stanisław, „Archiwum jako ośrodek informacji.” W Stanisław Nawrocki. Archiwistyka i regionalizm, 285–296. Poznań: Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1995.
• Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. „Wykaz dziedzin nauki i technik według klasyfikacji OECD.” Dostęp 15.02.2018. https://www.ncbr.gov.pl/fileadmin/user_upload/import/tt_content/files/2_wykaz_dziedzin_nauki_i_technik_wedlug_klasyfikacji_oecd.pdf.
• Oleński, Józef. Ekonomika informacji: metody. Warszawa: Polskie wydawnictwo Ekonomiczne, 2003.
• Oleński, Józef. Ekonomika informacji: podstawy. Warszawa: Polskie Wydawnictwa Ekonomiczne, 2001.
• Pepłowska, Katarzyna. Archiwa cyfrowe w wybranych krajów europejskich, USA i Australii. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2017.
• Piróg, Wojciech. Zagadnienia informacji i dokumentacji naukowej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.
• Czekaj, Janusz, red. Podstawy zarządzania informacją. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, 2012.
• Ratajewski, Jerzy. Wybrane problemy metodologiczne informologii nauki (informacji naukowej). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1994.
• Robótka, Halina, red. Współczesna biurowość w administracji publicznej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2013.
• Robótka, Halina. Współczesna biurowość: zagadnienia ogólne. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2010.
• Robótka, Halina, red. Współczesna dokumentacja urzędowa. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011.
• Roman, Wanda Krystyna. „Od opisu archiwalnego do metadanych.” Archiwista Polski 22, nr 1–2 (2017): 7–30.
• Roman, Wanda Krystyna. Współczesna kultura dokumentacyjna. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2013.
• Rudecka-Onichimowska, Barbara., Poradnik metodyczny do nauki przedmiotu „Źródła informacji, działalność informacyjna”. Warszawa: Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy, 1997.
• Ryszewski, Bohdan. Problemy i metody badawcze archiwistyki. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1985.
• Skórka, Stanisław. „Architektura informacji – sztuka czy rzemiosło.” Opublikowano 17.100.2007. https://www.slideshare.net/skorkas/skorka-stanislaw-ai-dziedzina-czy-rzemioso.
• Skupieński, Krzysztof. „Pytania o definicje dokumentu, kancelarii i archiwum w epoce bez papieru.” W Zatrzymać przeszłość, dogonić przyszłość: pamiętnik VI Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich, Wrocław 5–7 września 2012 r., red. Waldemar Chorążyczewski, Krzysztof Stryjkowski, 243–255. Warszawa: Stowarzyszenie Archiwistów Polskich, 2013.
• Sosińska-Kalata, Barbara. „Ewolucja koncepcji informatologii (nauki o informacji).” W Teoretyczne zagadnienia bibliologii i informatologii: studia i szkice, red. Elżbieta Gondek, 115–137. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015.
• Sosińska-Kalata, Barbara. „Współczesne oblicze nauki o informacji w Polsce i za granicą.” W Studia z informacji naukowej i dyscyplin pokrewnych: prace dedykowane profesor Barbarze Stefaniak, red. Elżbieta Gondek, Diana Pietruch-Reizes, 93–119. Katowice: WYdanwictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2007
• Stryjkowski, Kazimierz. Vademecum kancelaryjno-archiwalne. Poznań: Wydawnictwo Rys, 2011.
• Szymański, Józef. Nauki pomocnicze historii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
• Tomczak, Andrzej. „Archiwistyka polska (1918–1969): z dziejów kształtowania się dyscypliny naukowej i jej nazwy.” Rocznik Biblioteki Narodowej 7 (1972): 127–159.
• Zygała, Ryszard. Podstawy zarządzania informacją w przedsiębiorstwie. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im Oskara Langego, 2007.

Identifiers

DOI

AKZ.2018.011