Współczesne ujęcia kategorii rodzaju gramatycznego w polszczyźnie a praktyka (glotto)dydaktyczna – wprowadzenie

• Authors: Stefańczyk Wiesław Tomasz , Seretny Anna
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In contemporary Polish linguistics, there are two approaches to determining grammatical gender classes: the traditional and the contemporar formal. According to the traditional concept, derived from the classical school, the nominative case is the basis for the division into gender classes. In modern Polish language, the traditional approach distinguishes the following classes: masculine, feminine, and neutral and in the plural form there is also the masculine­‑personal and non­‑masculine­‑personal. On the other hand, in the contemporary approach the basis for division into gender classes is the accusative case, and less frequently, the genitive case. In didactic practice however, and especially in teaching Polish as a foreign language, the traditional approach is applied as it is the most transparent, understandable and accessible to learners.

Keywords

EN

grammatical gender; noun; Polish language teaching and learning; pedagogical grammar

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Postscriptum Polonistyczne
• Year: 2017
• Issue: 1 (19) W kręgu badań językoznawczych
• Pages: 71-85

Contributors

author

Stefańczyk Wiesław Tomasz

• Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie, Uniwersytet Jagielloński, Polska

author

Seretny Anna

• Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie, Uniwersytet Jagielloński, Polska

References

• Aitchison J., 2002, Ziarna mowy, przeł. Sykurska­‑Derwojed M., Warszawa.
• Bańko M., 2002, Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa.
• Bartnicka B., Satkiewicz H., 1990, Gramatyka języka polskiego. Podręcznik dla cudzoziemców, Warszawa.
• Bielec D., 2001, Polish: An Essential Grammar, Routledge.
• Cieślikowa A., red., 2002, Mały słownik odmiany nazw własnych, Kraków.
• Dubisz S., red., 2003, Uniwersalny słownik języka polskiego, Warszawa.
• Dunaj B., red., 1995, Słownik współczesnego języka polskiego, Kraków.
• Erin L., Stefańczyk W.T., 2000, Słownik estońsko­‑polski, Kraków.
• Grzegorczykowa R., 2001, Kategorie gramatyczne współczesnej polszczyzny, w: Bartmiński J., red., Współczesny język polski, Lublin.
• Janowska A., Pastuchowa M., 2005, Dzień dobry. Podręcznik do nauczania języka polskiego jako obcego dla początkujących, Katowice.
• Janowska I. i in., red., 2011, Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2, Kraków.
• Jarceva V.N., red., 1990, Lingvisičeskij enciklopedičeskij slovar, Moskwa.
• Kaleta Z., 1996, Gramatyka języka polskiego dla cudzoziemców, Kraków.
• Karolczuk A., 2014, Opis gramatyczny polszczyzny dla celów glottodydaktycznych, w: Mielczarek A., Roter­‑Bourkane A., Zduniak­‑Wiktorowicz M., red., Sukcesy, wyzwania i problemy w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Poznań.
• Karwatowska M., Szpyra­‑Kozłowska J., 2010, Lingwistyka płci. On i ona w języku polskim, Lublin.
• Keszler B., red., 2000, Magyar grammatika, Budapest.
• Kita M., 2002, Wybieram gramatykę! (prezentacja podręcznika), w: Cudak R., Tambor J., red., Inne optyki. Nowe programy, nowe metody, nowe technologie w nauczaniu kultury polskiej i języka polskiego jako obcego, Katowice.
• Kowalikowa J., 2004, Kształcenie językowe. Teoria dla praktyki, w: Janus­‑Sitarz A., red., Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, Kraków.
• Kucała M., 1978a, Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Kucała M., 1978b, Zmiany semantyczne podstaw rodzaju gramatycznego w języku polskim, „Z Polskich Studiów Slawistycznych”, Seria 5. Językoznawstwo.
• Kuckenburg M., 2006, Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma, przeł. Nowacki B., Warszawa.
• Laskowski R., 1998, Kategorie morfologiczne języka polskiego – charakterystyka funkcjonalna, w: Grzegorczykowa R., Laskowski R., Wróbel H., red., Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa.
• Maciołek M., 2016, Tęczowa gramatyka języka polskiego w tabelach, Katowice.
• Madelska L., Warchoł­‑Schlottman M., 2013, Odkrywamy język polski. Gramatyka dla uczących (się) języka polskiego jako obcego, Kraków.
• Mańczak W., 1956, Ile rodzajów jest w polskim?, „Język Polski”, z. 2.
• Mędak S., 1997, Słownik form koniugacyjnych czasowników polskich, Kraków.
• Mędak S., 2004, Słownik odmiany rzeczowników polskich, Kraków.
• Mędak S., 2005, Słownik łączliwości syntaktycznej czasowników polskich, Kraków.
• Miodunka W., 1992, Programy nauczania polszczyzny. Próba syntezy badań z zakresu językoznawstwa stosowanego do nauczania języka polskiego jako obcego, w: Miodunka W., red., Język polski jako obcy. Programy nauczania na tle badań współczesnej polszczyzny, Kraków.
• Miodunka W., red., 1992, Język polski jako obcy. Programy nauczania na tle badań współczesnej polszczyzny, Kraków.
• Nagórko A., 1996, Zarys gramatyki polskiej, Warszawa.
• Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego, 2003, 2016, Standardy wymagań egzaminacyjnych, Warszawa.
• Rada Europy: Coste D., North B., Sheils J., Trim J., 2003, Europejski system opisu kształcenia językowego: nauczanie, uczenie się, ocenianie, przeł. Martyniuk W., Warszawa. (ESOKJ)
• Saloni Z., 1976, Kategoria rodzaju we współczesnym języku polskim, w: Laskowski R., red., Kategorie gramatyczne grup imiennych we współczesnym języku polskim, Wrocław i in.
• Saloni Z., Gruszczyński W., Woliński M., Wołosz R., 2007, Słownik gramatyczny języka polskiego. Podstawy teoretyczne i instrukcja użytkowania, Warszawa.
• Stefańczyk W.T., 2007, Kategoria rodzaju i przypadka polskiego rzeczownika. Próba synchronicznej analizy morfologicznej, Kraków.
• Swan O., 2002, Grammar of Contemporary Polish, Bloomington, Indiana.
• Tambor J., 2014, Znajomość języka a wiedza o języku. Uwagi o nauczaniu uczenia języka polskiego, w: Biedrzycki i in., red., Polonistyka dziś. Kształcenie dla jutra, t. 3, Kraków.
• Tokarski J., 2001, Fleksja polska, Warszawa.
• Włodarczyk H., 2009, Lingwistyka na polonistyce krajowej i zagranicznej w dobie filozofii informatyczno­‑logicznej, „LingVaria”, nr 1.
• Wróbel H., 2001, Gramatyka języka polskiego, Kraków.
• Zaron Z., 2004, Aspekty funkcjonalne polskiej kategorii rodzaju. Charakterystyka fleksyjna, Warszawa–Puńsk.
• Zgółkowa H., 2008, Praktyczny słownik języka polskiego z zarysem gramatyki polskiej, Poznań.
• Zgółkowa H., 2009, Słownik minimum języka polskiego z zarysem gramatyki polskiej, Poznań.
• Zgółkowa H., red., 1994–2005, Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 1–50, Poznań.