Trudności analizy faktu istnienia

• Authors: PIWOWARCZYK Marek

Title variants

EN

Troubles with an Analysis of Facts of Existence

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest problemowi możliwości analizy faktów istnienia. Fakty istnienia są specyficznymi stanami rzeczy. Stany rzeczy są ontycznymi odpowiednikami sądów. Fakty istnie­nia są korelatami sądów egzystencjalnych. Stany rzeczy różne od faktów istnienia dadzą się ana­li­zować jako złożenia z prostszych składników, np. podmiotu i własności. Są filozofowie, którzy uważają, że w analogiczny sposób da się analizować fakty istnienia. Według tej analizy polegają one na tym, że rzeczy posiadają istnienie, ale rozumiane w sensie zasady istnienia czy też aktu istnienia — niesamodzielnego składnika rzeczy. Argumentuję przeciwko możliwości takiej ana­lizy. Jeśli jest ona konsekwentnie przeprowadzona, to wiedzie do tezy, że istnienie-zasada jest całkiem zewnętrzne wobec rzeczy. Poza tym pokazuję, że niesamodzielność istnienia-zasady blo­kuje przypisywaną jej funkcję urealniania. Fakt istnienia uznaję za nieanalizowalny i w związku z tym odrzucam sensowność pytania o realną różnice między istotą a istnieniem.

EN

In the article, I examine whether an analysis of facts of existence is possible. A fact of existence is a specific variety of a state of affairs. States of affairs are ontological correlates of propositions. Facts of existence are counterparts of existential propositions. States of affairs, in contrast to facts of existence, can be analyzed as compositions of simpler ingredients, e.g. of subject and properties. There are philosophers who think the analogical analysis is possible in the case of facts of existence. According to such an analysis, facts of existence consist in having an existence but conceived as an inseparable inner principle called an act of existence or esse. I argue against the possibility of such an analysis. If we consequently analyze a fact of existence in terms of alleged ingredients, we are finally obliged to accept the thesis that esse is entirely external to the thing. I also show that inseparability of esse blocks the function ascribed to it: the function of making real. I maintain facts of existence are non-analyzable and I refute the validity of the real difference between essence and esse.

Keywords

PL

fakt istnienia; stan rzeczy; zasada istnienia; niesamodzielność

EN

fact of existence; state of affairs; principle of existence; inseparability

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2017
• Volume: 65
• Issue: 4
• Pages: 61-92

Dates

published

2017-12-20

Contributors

author

PIWOWARCZYK Marek

• Wydział Filozofii Katolicki Uniwersytet Lubelski

References

• Dewan, Lawrence. „Étienne Gilson and the Actus Essendi”. Maritain Studies 15 (1999): 70–96.
• Gilson, Étienne. Elementy filozofii chrześcijańskiej. Tłum. Tomasz Górski. Warszawa: IW PAX, 1965.
• Moskal, Piotr. „Metafizykalny dowód istnienia Boga”. Roczniki Filozoficzne 51 (2003), nr 2: 21–32.
• Stępień, Antoni B. „Zagadnienie kryterium istnienia”. W: Antoni B. Stępień. Studia i szkice filo­zoficzne. T. 1. Lublin: RW KUL, 1999.
• Twetten, David B. „Really Distinguishing Essence from Esse”. Proceedings of the Society for Medieval Logic and Metaphysics 6 (2007): 57–94.
• Wojtysiak, Jacek. „Istnienie. Podstawowe koncepcje”. W: Studia metafilozoficzne. T. 2. Red. Antoni B. Stepień i Jacek Wojtysiak, 215–262. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2002.
• Wojtysiak, Jacek. „O pojęciu istoty”. Zeszyty Naukowe KUL 38 (1995), nr 3–4: 63–83.

Identifiers

DOI

10.18290/rf.2017.65.4-4.