Spór o wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego – głos w dyskusji

• Authors: Dąbrowski Marcin

Title variants

EN

Dispute over the Interpretative Verdicts of the Constitutional Tribunal – the Standpoint in the Discussion

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Opracowanie składa się z kilku części. W pierwszej autor przedstawia definicję wyro-ków interpretacyjnych oraz krótką historię sporu toczącego się pomiędzy Trybuna-łem Konstytucyjnym a Sądem Najwyższym, który dotyczy ww. orzeczeń. Autor nie cytuje i nie omawia argumentów przedstawionych w literaturze przedmiotu. Wska-zuje on, że spór koncentruje się wokół trzech zagadnień: dopuszczalności wydawania wyroków interpretacyjnych, ich wiążącej mocy oraz wyroków interpretacyjnych jako podstaw do wznowienia postępowania sądowego i administracyjnego w trybie art. 190 ust. 4 Konstytucji.W drugiej części artykułu autor przedstawia argumenty przemawiające za ograni-czeniem liczby wydawanych przez TK wyroków interpretacyjnych. Spowodowane jest to faktem, iż nie posiadają one swoich podstaw prawnych w przepisach ustawy zasadni-czej oraz prowadzą do naruszenia zasady niezawisłości sędziów.W ostatniej części autor prezentuje stanowisko dotyczące jednej z genetycznych przy-czyn powstania sporu pomiędzy TK i SN. Uważa on, iż praprzyczyna konfliktu tkwi w róż-nych koncepcjach wykładni prawa stosowanych przez TK i przez sądy. Trybunał wyko-rzystuje koncepcję wykładni derywacyjnej natomiast Sąd Najwyższy z zasady koncepcję wykładnia klaryfikacyjnej. Koncepcje te nie są ze sobą spójne, oparte są na innych zało-żeniach i w konsekwencji stanowią jeden z czynników generujących spór.

EN

The article consists of few parts. At the beginning, the author discusses a definition of interpretative verdicts and a history of the dispute between The Supreme Court and the Constitutional Tribunal over this kind of judgments. The author doesn’t present argu-ments that are described in literature but climes that the dispute concernes three pro-blems: legality of interpretative verdicts, their binding force and interpretative verdicts as a base for reopening proceedings.In the second part, two arguments against delivering interpretative verdicts are for-med. The author claims that the Constitutional Tribunal should limit a number of such judgments because there is no legal ground for interpretative verdicts in the Constitution and because they abridge independence of judges of the Supreme Court and other courts.In the last part of the article, the author describes a genetic cause of the litigation be-tween the Tribunal and courts. It is claimed that the dispute has been generated by dis-sentions between methods of interpretation of legal acts used by the Tribunal and the Supreme Court. The Tribunal takes advantage of the method of derivation and the Su-preme Court usually uses the method of clarification. These methods are in contrary to each other and because of this they are the base of the dispute.

Keywords

PL

spór; Trybunał Konstytucyjny; Sąd Najwyższy; wyroki interpretacyjne; wykładnia prawa; Konstytucja; koncepcje wykładni prawa

EN

litigation; the Constitutional Tribunal; the Supreme Court; interpretative verdicts; law interpretation; the Constitution; methods of law interpretation

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2017
• Issue: 2 (36)
• Pages: 29-54

Contributors

author

Dąbrowski Marcin

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

References

• Białogłowski W., Jaworski A., „Orzeczenia interpretacyjne” Trybunału Konstytucyjnego – uwagi na marginesie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 17 grudnia 2009 r., III PZP 2/09, „Przegląd Sądowy” 2010, nr 11–12.
• Białogłowski W., Wznowienie postępowania w następstwie wydania przez TK wyroku interpretacyjnego, [w:] Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sferze stosowania prawa, red. M. Biernat, J. Królikowski, M. Ziółkowski, Warszawa 2013.
• Brożek B., Derywacyjna koncepcja wykładni z perspektywy logicznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006, z. 1.
• Czarny P., Trybunał Konstytucyjny a wykładnia ustaw w zgodzie z Konstytucją, [w:] Polska kultura prawna a proces integracji europejskiej, red. S. Wronkowska, Kraków 2005.
• Czeszejko-Sochacki Z., Sądownictwo konstytucyjne w Polsce na tle porównawczym, Warszawa 2003.
• Czoik D., Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego do wydawania orzeczeń interpretacyjnych,,,Jurysta” 2003, nr 12.
• Dąbrowski M., Zasada podległości sędziów Konstytucji oraz ustawom a procesowe instytucje związania sądu cywilnego orzeczeniami innych sądów, [w:] Państwo demokratyczne prawne i socjalne. Studia konstytucyjne. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciągowi, red. M. Grzybowski i P. Tuleja, Kraków 2014.
• Dąbrowski M., Funkcje Trybunału Konstytucyjnego związane z hierarchiczną kontrolą konstytucyjność prawa, Olsztyn 2015.
• Dominowska J., Klasyfikacja orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego,,,Przegląd Sądowy” 2008, nr 5.
• Florczak-Wątor M., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań 2006.
• Gardocki L., Problem tak zwanych wyroków interpretacyjnych Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Teoria i praktyka wykładni prawa, red. P. Winczorek, Warszawa 2005.
• Garlicki L., Sądownictwo konstytucyjne w Europie Zachodniej, Warszawa 1987.
• Garlicki L., Uwagi o charakterze prawnym orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Studia nad prawem konstytucyjnym (dedykowane profesorowi Kazimierzowi Działosze), red. L. Garlicki, „Acta Universitatis Wratislaviensis Prawo” 1997, nr, CCLVII Wrocław 1997.
• Garlicki L., Trybunał Konstytucyjny a sądownictwo, „Przegląd Sądowy” 1998, nr 1.
• Hermann M., Wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego z perspektywy teoretycznoprawnej. Instrument ochrony ładu konstytucyjnego czy środek zapewniania jednolitości orzecznictwa?, Warszawa 2015.
• Jaśkowska M., Skutki orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dla procesu stosowana prawa wobec zasady bezpośredniego stosowana konstytucji, [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa prof. zw. dra hab. Józefa Filipka, red. J. Skrzydło-Niżnik, P. Dobosz, D. Dąbek, M. Smaga, Kraków 2001.
• Jamróz A., Norma prawna i przepis prawny w pracy Trybunału Konstytucyjnego. Kilka refleksji, [w:] Prawo XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, red. W. Czapliński, Warszawa 2006.
• Józefowicz A., Orzeczenia interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 1999, z. 11.
• Kolasiński K., Wpływ orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego na orzecznictwo sądowe, [w:] Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia, red. F. Rymarz, A. Jankiewicz, Warszawa 2001.
• Kustra A., Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 17 grudnia 2009 r. III PZP 2/09. Glosa, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2010, z. 10.
• Leszczyński L., Jednolitość orzecznictwa jako wartość stosowania prawa, [w:] Studia i Analizy Sądu Najwyższego. Materiały Naukowe. Jednolitość orzecznictwa. Standard – instrumenty – praktyka, red. M. Grochowski, M. Raczkowski, S. Żółtek, t.1, Warszawa 2015.
• Mączyński A., O tak zwanych wyrokach interpretacyjnych Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Teoria i praktyka wykładni prawa, red. P. Winczorek, Warszawa 2005.
• Mikołajewicz J., Orzeczenia zakresowe i interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego jako przejaw kryzysu legitymizacji legalnej, [w:] Normalność i kryzys. Jedność czy różnorodność. Refleksje filozoficzno-prawne i ekonomiczno-społeczne w ujęciu aksjologicznym, red. J. Oniszczuk, Warszawa 2010.
• Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010.
• Musioł J., Uwagi na marginesie dyskusji o niezawisłości sędziowskiej w państwie prawa, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2008, nr 1.
• Nowacki J., Przepis prawny a norma prawna, Katowice 1988.
• Nowicki D., Miejsce orzeczeń interpretacyjnych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2012, z., 10.
• Pietrzykowski K., O tak zwanych „interpretacyjnych” wyrokach Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sądowy” 2004, nr 3.
• Płeszka K., Gizbert-Studnicki T., Dwa ujęcia wykładni, Próba konfrontacji, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Nauk Politycznych” 1984.
• Radwański Z., Uwagi o wykładni prawa cywilnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2009, s. 1.
• Sanetra W., Kilka uwag o uzasadnieniach orzeczeń Sądu Najwyższego, „Przegląd Sądowy” 2002, nr 9.
• Sanetra W., Swoboda decyzji sędziowskiej z perspektywy Sądu Najwyższego, „Przegląd Sądowy” 2008, nr 11–12.
• Spyra T., Granice wykładni prawa. Znaczenie językowe tekstu prawnego jako granica wykładni, Kraków 2006.
• Trzciński J., Orzeczenia interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2002, z. 1.
• Trzciński J., Trybunał Konstytucyjny – regulacja konstytucyjna i rola w systemie władzy sądowniczej, [w:] Sądy i trybunały w konstytucji i w praktyce, red. W. Skrzydło, Warszawa 2005.
• Tulej M., Orzecznictwo interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego a reguły wykładni prawa, Warszawa 2012.
• Wąsiewski G.J., Glosa do uchwały z 17 grudnia 2009, III PZP 2/09, „Państwo i Prawo” 2010, z. 10.
• Wiącek M., Glosa do uchwały SN z dnia 17 grudnia 2009 r. (sygn. akt III PZP 2/09), „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 3(98).
• Woś T., Wyroki interpretacyjne i zakresowe w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, vol. XXV, z. 3.
• Wróblewski J., Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego, Warszawa 1959.
• Wróblewski J., Rozumienie prawa i jego wykładnia, Wrocław 1980.
• Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988.
• Zieliński M., Interpretacja jako proces dekodowania tekstu prawnego, Poznań 1972.
• Zieliński M., Derywacyjna koncepcja wykładni jako koncepcja zintegrowana, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006, z. 3.
• Zieliński M., Bogucki O., Chudoń A., Czepita S., Kanarek B., Municzewski A., Zintegrowanie polskich koncepcji wykładni prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2009, z. 4.
• Zieliński M., Zirk-Sadowski M., Klaryfikacyjność i derywacyjność w integrowaniu polskich teorii wykładni prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2011, z. 2.
• Ziembiński Z., Przepis prawny i norma prawna, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1960, z. 1.
• Ziembiński Z., Logiczne problemy prawoznawstwa, Warszawa 1966.
• Ziński T., Domniemanie konstytucyjności ustaw w Stanach Zjednoczonych Ameryki, Warszawa 2016.
• Zubik M., Status prawny sędziego Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2011.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2017.02.02