Indywidualna odpowiedzialność polityczna ministra w praktyce ustrojowej na gruncie Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.

• Authors: Woźnicki Marek

Title variants

EN

Individual Political Responsibility of the Cabinet Minister in Political Practice under the Constitution of the Republic of Poland from 2nd April 1997

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W świetle Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., minister ponosi indywidualną odpowiedzialność polityczną za polityczny kierunek sprawowania urzędu przed Sejmem oraz przed Prezesem Rady Ministrów. Głównym celem niniejszego artykułu jest ukazanie, że w praktyce odpowiedzialność polityczna ministrów przed Sejmem ma charakter iluzoryczny. Większość głosów wymagana do przyjęcia uchwały o wyrażeniu wotum nieufności jest na tyle wysoka, że jej przegłosowanie jest możliwe tylko w wyjątkowej sytuacji. Od 1997 r. Sejmowi nigdy nie udało się doprowadzić do dymisji ministra poprzez uchwalenie mu wotum nieufności. Dlatego realne znaczenie ma wyłącznie odpowiedzialność polityczna ministra przed premierem. Szef rządu może doprowadzić do odwołania każdego ministra w każdym czasie. Przy podejmowaniu decyzji o złożeniu wniosku o odwołanie ministra premier musi uwzględniać jedynie, czy taka decyzja nie grozi utratą poparcia politycznego ze strony większości sejmowej.

EN

According to the Constitution of Poland from 2nd April 1997, a cabinet minister is political responsible for the political direction of his office to the Sejm and to the Prime Minister. The main goal of this paper is to show, that in practice, the political responsibility of the ministers before the Sejm is illusory. The majority of the vote required to adopt a motion of no confidence is so high that its vote is only possible in exceptional circumstances. Since 1997, no motion of no confidence have been successful, so the Sejm has never succeeded in enforcing the resignation of a minister. That is why, only the political responsibility of the minister before the Prime Minister has a real meaning. The head of government can lead to the dismissal of each minister at any time. When deciding to file an application to dismiss a minister, the Prime Minister must take into account only whether such a decision does not endanger the political support of the majority of the Sejm.

Keywords

PL

Prezes Rady Ministrów; wotum nieufności; minister; odpowiedzialność polityczna; Sejm

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2018
• Issue: 2 (42)
• Pages: 97-119

Dates

published

2018-04-30

Contributors

author

Woźnicki Marek

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

References

• Banaszak B., Konstytucja RP. Komentarz, Warszawa 2012.
• Ciapała J., Prezydent w systemie ustrojowym Polski (1989–1997), Warszawa 1999.
• Dudek A., Historia polityczna Polski 1989–2012, Kraków 2013.
• Dudek D., Prezydent a rząd – rozdział kompetencji i zadań ustrojowych, [w:] Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce. 51 Ogólnopolski Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Warszawa, 19–21 czerwca 2009 r., red. M. Zubik, Warszawa 2010.
• Dudek D., Rada Ministrów i administracja rządowa, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Safjan, L. Bosek, t. II, Warszawa 2016.
• Dziemidok-Olszewska B., Odpowiedzialność głowy państwa i rządu we współczesnych państwach europejskich, Lublin 2012.
• Garlicki L., Rada Ministrów: powoływanie – kontrola – odpowiedzialność, [w:] Rada Ministrów. Organizacja i funkcjonowanie, red. A. Bałaban, Warszawa 2002.
• Gdulewicz E., Skrzydło W., Wotum nieufności wobec członka Rady Ministrów w uregulowaniach obowiązującej Konstytucji i praktyce lat 1997–2007, [w:] Dziesięć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. E. Gdulewicz, H. Zięba-Załucka, Rzeszów 2007.
• Jednaka W., Gabinety koalicyjne w III RP, Wrocław 2004.
• Juchniewicz J., Absolutorium jako realizacja funkcji kontrolnej Sejmu, Olsztyn 2010.
• Juchniewicz J., Odpowiedzialność polityczna ministrów – konieczność czy polityczne awanturnictwo?, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2016, nr 5.
• Kaleta P., Ludzie władzy Polski Niepodległej 1989–2014. Zarys składu osobowego władzy publicznej w Polsce na dzień 24 sierpnia 2014 r., Łódź 2014.
• Karnowski M., Zaremba P., Marcinkiewicz. Kulisy władzy, Warszawa 2007.
• Kuciński J., Sejmowa kontrola działalności rządu z perspektywy prawnoustrojowej i praktyki politycznej, Warszawa 2017.
• Marszałek-Kawa J., Kawa D., Rząd Jerzego Buzka (31 X 1997–18 X 2001), [w:] Rządy koalicyjne w III RP, red. M. Chmaj, Olsztyn 2006.
• Michalak B., Wincławska M.S., Rząd Leszka Millera (19 X 2001–2 V 2004), [w:] Rządy koalicyjne w III RP, red. M. Chmaj, Olsztyn 2006.
• Mojak R., Parlament a rząd w ustroju Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 2007.
• Mordwiłko J., Opinia w sprawie czy rezygnacja reprezentanta wnioskodawców, przedkładających wniosek o wotum nieufności wobec ministra wywołuje skutki prawne w sferze możliwości rozpatrzenia wniosku przez Sejm, [w:] Regulamin Sejmu w opiniach Biura Analiz Sejmowych, t. I, wybór i opracowanie W. Odrowąż-Sypniewski, Warszawa 2010.
• Opaliński B., Indywidualna odpowiedzialność parlamentarna członków rządu na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 4.
• Patyra S., Prawnoustrojowy status Prezesa Rady Ministrów w świetle Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2002.
• Patyra S., Wotum nieufności wobec ministra jako instrument realizowania funkcji kontrolnej Sejmu, „Gdańskie Studia Prawnicze – Studia Ustrojoznawcze” t. XXXI, Księga Jubileuszowa Profesora Andrzeja Pułło, red. A. Szmyt, Gdańsk 2014.
• Rydlewski G., Rząd Marka Belki (2 V 2004–31 X 2005), [w:] Rządy koalicyjne w III RP, red. M. Chmaj, Olsztyn 2006.
• Sadecki J., Trzynastu. Premierzy wolnej Polski, Kraków 2009.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Zakamycze 1999.
• Skrzydło W., Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r., Zakamycze 2004.
• Sokolewicz W., Komentarz do art. 161 Konstytucji, [w:] Konstytucja RP. Komentarz, t. 1, red. L. Garlicki, Warszawa 1999.
• Sokolewicz W., Odpowiedzialność parlamentarna rządu RP, Warszawa 1993.
• Stembrowicz J., Rząd w systemie parlamentarnym, Warszawa 1982.
• Szmyt A., Elementy praktyki sejmowej pod rządami Konstytucji RP (1997–2007), Gdańsk 2008
• Wawrzyniak J., Sejm a Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, Warszawa 2016.
• Zuba K., Polska scena polityczna. Ciągłość i zmiana, Warszawa 2012.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2018.02.06