Poezja okolicznościowa wobec śmierci prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego

• Authors: Krystyna Maksimowicz

Title variants

EN

The occasional poetry towards Michal Jerzy Poniatowski ’sdeath

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The Author looks at Primate Michal Jerzy Poniatowski’s death not only through the prism of funerary poems. She also studies it in connection with the works dedicated to him during his life that show distinctly how different he was seen and judged. Among poems composed after the Primate’s death, the Author chooses the unique apologetic volume with two epitaphs by Jacek Idzi Przybylski and Andrzej Jan Kanty Trzcinski as the subject of more detailed research. Among the works that express a depreciating attitude to Poniatowski, the Author cites the anonymous ones. The poems described in this paper harmonise well with the whole atmosphere that accompanied Poniatowski’s death.

Keywords

PL

Michał Jerzy Poniatowski; prymas; śmierć; trucizna; wiersze nagrobkowe

EN

Michal Jerzy Poniatowski; Primate; death; poison; funerary poems

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Prace Polonistyczne
• Year: 2013
• Volume: 68
• Pages: 111-130

Dates

published

2013

Contributors

author

Krystyna Maksimowicz

• Uniwersytet Gdański

References

• Estreicher Karol [1913]. Bibliografia polska. T. 25. Wyd. Stanisław Estreicher. Kraków: Drukarnia UJ.
• Estreicher Karol [1934]. Bibliografia polska. T. 30. Wyd. Stanisław Estreicher. Kraków: Drukarnia UJ.
• Kaleta Roman [1971]. Oświeceni i sentymentalni: studia nad literaturą i życiem w Polsce w okresie trzech rozbiorów. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Oświecenie swawolne w świetle nieznanej satyry bibliograficznej. S. 222–328.
• Kausch Johann Joseph [1963]. Wizerunek narodu polskiego. Opis podroży ze Śląska do Krakowa w Małopolsce. W: Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców. Oprac. i wstęp Wacław Zawadzki , t. 2, Warszawa: PIW.
• Mazurkowa Bożena [2008]. Na ziemskich i niebieskich szlakach. Studia o poezji Franciszka Zabłockiego i Franciszka Dionizego Kniaźnina . Katowice: Wyd. UŚ. ISBN: 9788322617861.
• Między rozpaczą i nadzieją. Antologia poezji porozbiorowej lat 1793–1806. [2006]. Wstęp Piotr Żbikowski . Oprac. Marek Nalepa . Kraków: Collegium Columbinum. ISBN: 9788389973160.
• Naruszewicz Adam [1773]. W dzień konsekracji J. O. Księcia Jego Mości Michała Jerzego Ciołka Poniatowskiego , Biskupa Płockiego, Książęcia Pułtuskiego, Opata Czerwieńskiego etc. etc. oda. „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne” 1773. T. 8. Cz. 2. S. 240–251. W druku ulotnym: Warszawa 1773.
• Nowicki Kazimierz [1773]. Oda w dzień konsekracji na biskupstwo płockie J. O. Książęcia JMci Michała Poniatowskiego . „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne” 1773. T. 8. Cz. 2. S. 213–217.
• Nowy Korbut [NKa]. T. 6. Vol. 1. Oprac. Elżbieta Aleksandrowska z zespołem. Warszawa: PIW 1970.
• Nowy Korbut [NKb]. T. 4. Oprac. Elżbieta Aleksandrowska z zespołem. Warszawa: PIW 1966.
• Oda do JW. Księcia JMci Michała Ciołka Poniatowskiego , biskupa płockiego, Książęcia pułtuskiego, biskupa koadiutora krakowskiego (…) szkół płockich i Mazowieckich prezesa, przy nowym zaczętym roku i przy zasłaniu kwartałowych raportów od szkół (…) Scholarum Piarum (…) 1776. Wyd. B.m. (1776). K. nlb. 2. Egz.: Biblioteka PAN w Gdańsku 788/56. adl. 48.
• Poezja polskiego oświecenia. [1954]. Oprac. Jan Kott . Warszawa: Czytelnik.
• Poezja powstania kościuszkowskiego. [1946]. Wybór, wstęp i obj. Juliusz Nowak-Dłużewski . Kielce: Biblioteka Muzeum.
• Postępowa poezja polska schyłku Rzeczypospolitej szlacheckiej (1788–1794). [1956]. Oprac. Wanda Wiewiórowa . Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Potocki Stanisław Kostka [1786]. Dytyramb na wjazd J. W. W. Jmci Prymasa. (1786). Rkps Archiwum Publicznego Potockich 246. S. 56–59.
• Przybylski Jacek Idzi [1794]. Łza cicha Polimnii uroniona przy grobie tegoż drogiej pamięci przyjaciela ludzkości, wskrzesiciela i opiekuna nauk. Druk ulotny. [B.m.] (13 VIII 1794). K. nlb. 1. Egz.: BO XVIII 13262 III.
• Snopek Jerzy [1994]. Jacek Idzi Przybylski . W: Pisarze polskiego oświecenia. Red. Teresa Kostkiewiczowa , Zbigniew Goliński . Warszawa: PWN. T. 2. ISBN: 9788301104863. S. 207–229.
• Synakiewicz Feliks [1787]. Hołd atencji w dzień 29 września imienin Jaśnie Oświeconego Książęcia JMci Michała Jerzego Poniatowskiego , arcybiskupa gnieźnieńskiego, Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego Prymasa i pierwszego książęcia etc. Od Prowincji Pruskiej Ks. Reformatow. Przez … JKMci teologa. Roku 1787 złożony. [B.m.] (1787). knlb. 4. Egz.: Biblioteka IBL w Warszawie XVIII 2. 1134.
• Szczepaniec Jozef [1995]. „Kara dla zdrajców” z kwietnia i maja 1794 r.
• w świetle dwu współczesnych drukowanych zbiorków poezji politycznej: „Ostatnie pożegnanie” i „Odezwa zdrajców”. „Sesje Varsavianistyczne”. Z. 4: Insurekcja warszawska w książce i prasie. Warszawa. S. 27–63.
• Trembecki Stanisław [1963]. Oda nie do druku, ale w rękopiśmie mająca być ofiarowana J. O. Ks. J. M. P. B. P. podczas wjazdu jego. W: Stanisław Trembecki . Pisma wszystkie. Wyd. kryt. oprac. Jan Kott . Warszawa: IBL. S. 111–113, 292–293.
• Trzciński Andrzej Jan Kanty [1794]. Nadgrobek nieśmiertelnej pamięci J. O. Księcia JMci Michała Jerzego Ciołek Poniatowskiego , arcybiskupa gnieźnieńskiego, prymasa korony polskiej i W[wielkiego] Księstwa Lit[ewskiego] na czułych sercach wyryty. Dnia 13 sierpnia r[oku] 1794. Druk ulotny. [B.m.] (13 VIII 1794). K. nlb. 1. Egz.: BO XVIII 13262 III.
• Wiersz J. O. Książęciu Jegomości Michałowi Ciołek Poniatowskiemu , arcybiskupowi gnieźnieńskiemu, prymasowi Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego administratorowi z zupełną władzą biskupstwa krakowskiego, Prezesowi Komisji Edukacyjnej, Kawalerowi Orderów Polskich, imieniem Wydziału Szkół Wielkopolskich ofiarowany. [B.m.] (1785). Egz.: Biblioteka Ossolineum we Wrocławiu XVIII 12186. Egz.: Biblioteka Instytutu Badań Literackich w Warszawie XVIII 1.262.
• Wiersze polityczne czasu konfederacji targowickiej i sejmu grodzieńskiego 1793 roku. [2008]. Oprac. Krystyna Maksimowicz . Gdańsk: Wyd. UG. ISBN: 9788373265042.
• Wieteska Jozef [1991]. Śmierć prymasa księcia Michała Poniatowskiego (12 sierpnia 1794 roku). Warszawa: Wyd. Archidiecezji Warszawskiej. ISBN 9788385015864.
• Woltanowski Andrzej [1987]. Czarna legenda śmierci prymasa Poniatowskiego (Źródła i historiografia). „Kwartalnik Historyczny”. R. XCIV. Nr 4. S. 25–62.
• Woronicz Jan Paweł [2002]. Na wjazd J. O. Książęcia Jmci Michała Jerzego Ciołka Poniatowskiego , biskupa gnieźnieńskiego, Prymasa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego 1786 dnia 11 października. [B.m.] (1786). Omówienie i wyd. W: Jan Paweł Woronicz . Pisma wybrane. Oprac. Małgorzata Nesteruk, Zofia Rejman . Wrocław: Open. ISBN: 9788385254188.
• Zagadki Sejmu Czteroletniego. [1996]. Teksty zebr. i ustal. Edmund Rabowicz. Koment. Bernard Krakowski i Edmund Rabowicz . Do druku przygot. Jerzy Kowecki . Warszawa: Wyd. Sejmowe. ISBN: 9788370591564.
• Zielińska Zofia [1983]. Poniatowski Michał Jerzy h. Ciołek. W: Polski Słownik Biograficzny, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich — Wyd. PAN. T. 27. S. 455–471.

Identifiers

ISSN

0079-4791