System emerytalny w Kanadzie. Rekomendacje dla Polski

• Authors: Poteraj Jarosław

Title variants

EN

The pension system in Canada. Recommendations for Poland

RU

Пенсионная система в Канаде. Рекомендации для Польши

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pionierskie w Polsce prace o systemie emerytalnym Kanady, autorstwa Wieteski, Zalewy i Pieńkowskiej, które publikowane były w ostatniej dekadzie XX wieku i pierwszej dekadzie XXI wieku, pomijają wątek możliwych aplikacji kanadyjskich rozwiązań emerytalnych w Polsce. Wypełniając czasową lukę eksploracyjną, autor próbuje przedstawić w niniejszym tekście rzetelną wiedzę o rozwoju i współczesnym stanie systemu emerytalnego w Kanadzie. Celem badawczym autora jest stwierdzenie, w jakim zakresie przyjęte w Kanadzie rozwiązania emerytalne mogą być wykorzystane w Polsce. Autor stawia jednocześnie hipotezę, że przyjęte w Kanadzie rozwiązania emerytalne mają nikłe szanse na wykorzystanie w Polsce. Artykuł o systemie emerytalnym Kanady prezentowany jest w układzie: 1) Rozwój historyczny systemu emerytalnego w Kanadzie, 2) Stan obecny systemu emerytalnego w Kanadzie, 3) Wyzwania i przewidywane zmiany, 4) Rekomendacje dla Polski. W podsumowaniu autor stwierdza, że porównanie rozwiązań wykorzystywanych w Kanadzie z sytuacją w Polsce prowadzi do kilku konkluzji: –– funkcjonowania kanadyjskiego OAS nie można porównywać z obligatoryjnym filarem w polskim ZUS czy KRUS; w Kanadzie jest to plan zaopatrzeniowy, a w Polsce składkowy; –– trudno także bezkrytycznie porównywać CPP z otwartymi funduszami emerytalnymi, jako iż zasady funkcjonowania tych rozwiązań w wielu elementach są różne; –– można znaleźć dużo podobieństw pomiędzy RPP a pracowniczymi funduszami emerytalnymi w Polsce, a także pomiędzy TFSA a polskimi IKE, czy IKZE. A zatem jedynie w zakresie rozwiązań dobrowolnego trzeciego filara emerytalnego, kanadyjskie doświadczenia wydają się obecnie możliwe do wykorzystania w Polsce. W przedstawionym stanie rzeczy postawiona na wstępie hipoteza, że przyjęte w Kanadzie rozwiązania emerytalne mają nikłe szanse na wykorzystanie w Polsce, uzyskała potwierdzenie.

EN

Pioneering papers in Poland of the pension system in Canada, by Wieteska, Zalewa and Pieńkowska, which were published in the last decade of the twentieth century and the first decade of the twenty-first century, omit the topic of possible applications of the Canadian pension solutions in Poland. Fill the time gap exploratory, the author tries to present herein a thorough knowledge of the development and contemporary state of the pension system in Canada. The aim of the author’s research is to determine to what extent the adopted Canadian pension solutions can be used in Poland. The author also hypothesized that adopted in Canada pension solutions are unlikely to use in Poland. Article about the pension system in Canada is presented as follow: 1) The historical development of the pension system in Canada, 2) Current status of the pension system in Canada, 3) Challenges and expected changes, 4) Recommendations for the Poland. In conclusion, the author states that the comparison of the solutions used in Canada to the situation in Poland leads to several conclusions: –– functioning of the Canadian OAS can not be compared with the obligatory pillar of the Polish Social Insurance Institution (ZUS) or Agricultural Social Insurance Fund (KRUS); the Canadian one is a budgetary plan and the Polish one is a contribution, –– it is difficult to compare uncritically the CPP with public pension funds (OFEs), as all rules of functioning of these solutions in a number of elements are different, –– it is possible to find a lot of similarities between the RPP and occupational pension funds in Poland, as well as between the TFSA and Polish IKE or IKZE. Therefore, only in case of the solutions of voluntary third pension pillar, the Canadian experience now seems possible to be used in Poland. In the presented state of things placed at the beginning the hypothesis that adopted in Canada pension solutions are unlikely to use in Poland received confirmation.

Keywords

PL

emerytury; systemy emerytalne; Kanada

EN

pensions; pension systems; Canada

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2017
• Volume: 51
• Pages: 273-292

Contributors

author

Poteraj Jarosław

• Instytut Społeczno-Humanistyczny Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży

References

• Ambachtsheer K., 2008, The Canada Supplementary Pension Plan (CSPP): Towards an Adequate, Affordable Pension for All Canadians, C.D. Howe Institute Commentary, The Pension Papers No. 265, May 2008, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1408705. British North America Act of 1951.
• Carmichael I., 2005, Pension Power: Unions, Pension Funds, and Social Investment in Canada, University of Toronto Press, Toronto–Buffalo–London.
• Chłoń-Domińczak A., 2010, Kanadyjski raj dla emerytów, artykuł z 19 marca 2010 r., https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/kanadyjski-raj-dla--emerytow/ (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• COASD, 2016, http://activehistory.ca/2012/11/a-short-historical-primer-on-canadas-old--age-security-debate/ (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• CP, 1950, Report of the Joint Committee of the Senate and the House of Commons on Old Age Security, Canadian Parliament, Ottawa, June 1950.
• CPPIB, 2016, http://www.cppib.com/en/who-we-are/our-history.html (stan na dzień 20.09.2016).
• CRA, 2016, http://www.cra-arc.gc.ca/tx/rgstrd/papspapar-fefespfer/lmts-eng.html (stan na dzień 20.09.2016).
• Dewetering J., 1990, The Old Age Security Fund, Parliamentary Research Branch, Economics Division, 14 March 1990, http://publications.gc.ca/Collection-R/LoPBdP/MR/mr58-e.htm (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• DFC, 2016, Budget 2016: Growing the Middle Class, Department of Finance Canada,March 22, 2016, http://www.budget.gc.ca/2016/docs/plan/budget2016-en.pdf.
• Fried J., 2001, Canadian Retirement Savings Programs and Russian Pension Reform, Department of Economics Research Reports, 2001-12, Department of Economics,University of Western Ontario, London.
• GC(a), 2016, http://www.esdc.gc.ca/en/cpp/oas/benefit_amount.page (stan na dzień 21.09.2016 r.).
• GC(b), 2016, http://www.esdc.gc.ca/en/cpp/oas/payments.page (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• GC(c), 2016, http://www.esdc.gc.ca/en/cpp/oas/recovery_tax.page (stan na dzień 21.09.2016 r.).
• Guest D.T., 1997, The Emergence of Social Security in Canada, University of British Columbia Press, Vancouver.
• HMC(a), 2016, Our First Old Age Pension 1915-1927 http://www.historymuseum.ca/cmc/exhibitions/hist/pensions/1915-1927_e.pdf.
• HMC(b), 2016, http://www.historymuseum.ca/cmc/exhibitions/hist/pensions/cpp-a28-wcr_e.shtml (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• HMC(c), 2016, http://www.historymuseum.ca/cmc/exhibitions/hist/pensions/cpp-a52-wcr_e.shtml (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• HMC(d), 2016, http://www.historymuseum.ca/cmc/exhibitions/hist/pensions/cpp-m1968_e.shtml (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• HMC(e), 2016, http://www.historymuseum.ca/cmc/exhibitions/hist/pensions/cpp-m2000_e.shtml (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• HRSDC, 2016, The CPP&OAS Stats Book 2009 (2010), Human Resources and Skills DevelopmentCanada, http://www.servicecanada.gc.ca/eng/isp/statistics/statbook.shtml(stan na dzień 21.09.2016 r.).
• International Update: Recent Developments in Foreign Public and Private Pensions, 2005, Social Security Administration, Office of Policy, Office of Research, Evaluation, and Statistics, April 2005, Washington, DC, SSA Publication No. 13-11712.
• International Update: Recent Developments in Foreign Public and Private Pensions, 2006, Social Security Administration, Office of Policy, Office of Research, Evaluation, and Statistics, June 2006, Washington, DC, SSA Publication No. 13-11712.
• International Update: Recent Developments in Foreign Public and Private Pensions, 2008, Social Security Administration, Office of Policy, Office of Research, Evaluation, and Statistics, April 2008, Washington, DC, SSA Publication No. 13-11712.
• International Update: Recent Developments in Foreign Public and Private Pensions, 2009, Social Security Administration, Office of Policy, Office of Research, Evaluation, and Statistics, March 2009, Washington, DC, SSA Publication No. 13-11712.
• International Update: Recent Developments in Foreign Public and Private Pensions, 2011, Social Security Administration, Office of Policy, Office of Research, Evaluation, and Statistics, April 2011, Washington, DC, SSA Publication No. 13-11712.
• International Update: Recent Developments in Foreign Public and Private Pensions, 2012, Social Security Administration, Office of Policy, Office of Research, Evaluation, and Statistics, May 2012, Washington, DC, SSA Publication No. 13-11712.
• International Update: Recent Developments in Foreign Public and Private Pensions, 2014, Social Security Administration, Office of Policy, Office of Research, Evaluation, and Statistics, August 2014, Washington, DC, SSA Publication No. 13-11712.
• International Update: Recent Developments in Foreign Public and Private Pensions, 2015, Social Security Administration, Office of Policy, Office of Research, Evaluation,and Statistics, June 2015, Washington, DC, SSA Publication No. 13-11712.
• International Update: Recent Developments in Foreign Public and Private Pensions, 2016, Social Security Administration, Office of Policy, Office of Research, Evaluation, and Statistics, April 2016, Washington, DC, SSA Publication No. 13-11712.
• Jeden podatek zamiast PIT i składek na ZUS i NFZ, ale bez kwoty wolnej. Rząd szykuje rewolucję podatkową, 2016, artykuł z 7 marca 2016, http://www.money.pl/gospodarka/ wiadomosci/artykul/jeden-podatek-zamiast-pit-i-skladek-na-zus-i,142,0,2034318.html (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• Kanadyjski system emerytalny, który miał być wzorem dla Polski, będzie reformowany, 2010, artykuł z 24 marca 2010, http://forsal.pl/artykuly/408702,kanadyjski-system--emerytalny-ktory-mial-byc-wzorem-dla-polski-bedzie-reformowany.html (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• Little B., 2010, Pension Reform in Canada: An Often Fractious Federation, „Forum of Federations”, Occasional Paper Series Number 1, Ottawa.
• NACA, 2005, Aging in poverty in Canada, „Seniors on the Margins”, Government of Canada, National Advisory Council on Aging, Ottawa, Ontario.
• OECD, 2005, Ageing and Employment Policies: Canada, Organisation for Economic Cooperation and Development, Paris.
• OSFI, 2016, http://www.osfi-bsif.gc.ca/Eng/osfi-bsif/Pages/default.aspx (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• OSFIC, 2016, Actuarial Report (13th) Supplementing the Actuarial Report on the Old Age Security Program As at 31 December 2012, Office of the Superintendent of Financial Institution Canada, Office of the Chief Actuary of Canada, http://www.osfi-bsif.gc.ca/Eng/Docs/oas13.pdf.
• Pieńkowska S., 2005, Kanadyjski system ubezpieczeń emerytalnych, „Polityka Społeczna”, 10, s. 18–22.
• Pieńkowska-Kamieniecka S., 2010, System emerytalny w Kanadzie, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” nr 4, s. 147–162.
• Rusza Program Budowy Kapitału Polaków, 2016, artykuł z 4 lipca 2016 r., https://www.mr.gov.pl/strony/aktualnosci/rusza-program-budowy-kapitalu-polakow/ (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• Sołtys M., Jagodziński K. (opr.), 2011, Model emerytur obywatelskich, Centrum im. Adama Smitha, Warszawa, 13 lipca 2011 r.
• SSA, 2016, Social Security Programs Throughout the World: The Americas, 2015, Social Security Administration, Office of Retirement and Disability Policy & Office of Research, Evaluation, and Statistics, SSA Publication No. 13-11802, Released: March 2016, Washington, DC.
• SSC, 1979, Retirement Without Tears, A report of the Special Senate Committee on Retirement Age Policies, Ottawa.
• STATCAN(a), 2016, http://www.statcan.gc.ca/pub/11f0019m/2010327/ct002-eng.htm (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• STATCAN(b), 2016, http://www.statcan.gc.ca/pub/75f0002m/2012001/fig/fig3.2-eng.htm (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• Supplemental Pension Plans Act of 1990.
• Tamagno E., 2005, The Canadian Pension System, A report prepared for the General Assembly of the Japan Pension Research Council, Tokyo, 8–9 September 2005.
• Tamagno E., 2008, A Tale of Two Pension Plans: The Differing Fortunes of the Canada and Quebec Pension Plans, Caledon Institute of Social Policy, Ottawa.
• TCE, 2016, http://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/old-age-pension/ (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• The Canadian Government Annuities Act of 1908.
• The Old Age Assistance Act of 1951.
• The Old Age Pension Act of 1927.
• The Old Age Security Act of 1951.
• The Old Age Security Fund, Parliamentary Research Branch, Economics Division, 14 March 1990, http://publications.gc.ca/Collection-R/LoPBdP/MR/mr58-e.htm (stan na dzień 20.09.2016 r.).
• Van Riesen G., 2009, The Pension Tangle: Achieving Greater Uniformity of Pension Legislation and Regulation in Canada, C.D. Howe Institute Commentary, The Pension Papers No. 294, August 2009.
• Wieteska S., 1998, Świadczenia emerytalne w USA i Kanadzie, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 1998, nr 5–6.
• Zalewa P., 2002, Kanadyjski system ubezpieczeń społecznych, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio H, Oeconomia 36, s. 311–324.
• Związkowcy i pracodawcy krytykują pomysł „kanadyjskiej” reformy emerytur w Polsce, 2010, artykuł z 23 marca 2010, http://forsal.pl/artykuly/408270,zwiazkowcy-i-pracodawcy- krytykuja-pomysl-kanadyjskiej-reformy-emerytur-w-polsce.html (stan na dzień 20.09.2016 r.).

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2017.3.22