Zróżnicowanie struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w Polsce według grup społeczno-ekonomicznych

• Authors: Utzig Monika

Title variants

EN

Differences in Household Consumption Patterns by Socio-Economic Type

RU

Дифференциация структуры потребительских расходов домашних хозяйств в Польше по социально-экономическим группам

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono zróżnicowanie struktury wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych w Polsce według grup społeczno-ekonomicznych w oparciu o dane z Budżetów go-spodarstw domowych GUS. Pokazano zmiany w tym zakresie, które zaszły w latach 2005–2013. Do określenia zróżnicowania struktury wydatków konsumpcyjnych wykorzystano miarę zróżni-cowania struktur opartą na metryce Braya-Curtisa. Otrzymane wyniki przedstawiono na tle kształ-towania się dochodów do dyspozycji gospodarstw domowych. W okresie 2005–2013 wzrosły dochody gospodarstw domowych w ujęciu realnym, najbar-dziej w gospodarstwach domowych rolników. W badanym okresie struktura wydatków konsump-cyjnych gospodarstw domowych rolników upodobniła się do struktury wydatków konsumpcyj-nych gospodarstw domowych pracowników na stanowiskach nierobotniczych, emerytów oraz pracujących na własny rachunek. Zarówno w roku 2005, jak i w 2013 r. występowały pary grup społeczno-ekonomicznych go-spodarstw domowych o podobnej strukturze wydatków konsumpcyjnych, pierwszą parę stanowiły gospodarstwa domowe emerytów i rencistów, a drugą gospodarstwa domowe pracowników na stanowiskach nierobotniczych oraz pracujących na własny rachunek. Najlepszą strukturą konsumpcji, o najmniejszym udziale wydatków na żywność i napoje bez-alkoholowe oraz na utrzymanie mieszkania i nośniki energii charakteryzowały się gospodarstwa domowe pracowników na stanowiskach nierobotniczych oraz pracujących na własny rachunek podczas gdy najgorsza struktura wydatków konsumpcyjnych występowała w gospodarstwach domowych rencistów. Pomiędzy rokiem 2005 a 2013 polaryzacja pomiędzy gospodarstwami domowymi rencistów a pozostałymi grupami społeczno-ekonomicznymi gospodarstw domowych uległa pogłębieniu.

EN

In the paper differentiation between household consumption pattern in Poland by socio-economic group on the basis of Household Budget Survey published by Central Statistical Office was presented. Changes in the span of 2005–2013 was showed. Structural measure of differentia-tion based on Bray-Curtis metrics was used to examine consumption pattern differentiation. Results was presented on the background of household disposable incomes. In the span of 2005–2013 real incomes of households increases, at most in farmers house-holds. In the analysed period farmers households consumption pattern conformed to households of employees in nonmanual labour positions, retirees and self-employed consumption pattern. As well as in 2005 as in 2013 pairs of socio-economic household types by similar consumption pattern occurred, the first pair was households of retirees and pensioners and the second pair was households of employees on non-manual positions and self-employed. The best consumption pattern, with the smallest share of expenditures on food and non-alcoholic beverages and on housing, water, electricity, gas and other fuels was observed in house-holds of employees on non-manual labour positions and self-employed while the worst consumption pattern was observed in pensioners households. Between 2005 and 2013 polarisation between households of pensioners and households of other socio-economic household types deepened.

Keywords

PL

gospodarstwa domowe; struktura wydatków konsumpcyjnych; zróżnicowanie

EN

households; consumption pattern; differentiation

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2016
• Volume: 47
• Pages: 454-465

Contributors

author

Utzig Monika

• Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej, Zakład Rynków Finansowych Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

References

• Budżety gospodarstw domowych w 2005 r., 2006, GUS, Warszawa.
• Budżety gospodarstw domowych w 2013 r., 2014, GUS, Warszawa.
• Bywalec Cz., 2007, Konsumpcja w teorii i praktyce gospodarowania, PWN, Warszawa.
• Chmielewska B., 2015, Nierówności społeczne w aspekcie zróżnicowania wydatków gospodarstw domowych w krajach Unii Europejskiej, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, z. 41 (1), red. nauk. M.G. Woźniak, Wyd. UR, Rzeszów.
• Cyran K., 2014, Dochód jako czynnik różnicujący zachowania konsumentów na rynku żywności (na przykładzie mieszkańców województwa podkarpackiego), „Nierówno-ści Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, z. 38 (2), red. nauk. M.G. Woźniak, Wyd. UR, Rzeszów.
• Dudek H., Koszela G., Landmesser J., 2012, Wpływ sytuacji dochodowej na strukturę wydatków gospodarstw domowych, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Eko-nomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej”, nr 97.
• Hanusik K., Łangowska-Szczęśniak U., 2015, Różnicowanie modeli konsumpcji w Polsce po wejściu do Unii Europejskiej [w:] Konsumpcja i innowacje, red. A. Olejni-czuk-Merta, IBRKK, Warszawa.
• Kozera A., Stanisławska J., 2014, Taksonomiczna ocena sytuacji finansowej gospodarstw domowych w Polsce w 2010 roku, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, z. 38 (2), red. nauk. M.G. Woźniak, Wyd. UR, Rzeszów.
• Kukuła K., 2014, Statystyczne podejście do badań dynamiki struktur ekonomicznych, „Marketing i Rynek”, nr 2.
• Malina A., 2006, Analiza zmian struktury zatrudnienia w Polsce w porównaniu z krajami Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, nr 726.
• Mikuła A., 2011, Poziom ubóstwa w Polsce w ujęciu regionalnym, „Roczniki Naukowe SERiA”, t. XIII, z. 3.
• Podogrodzka M., 2011, Zmiany demograficznych struktur ludności jako determinanty poziomu wydatków konsumpcyjnych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego”, nr 19.
• Sobczyk G., 2013, Zachowania konsumenckie w warunkach kryzysu (na przykładzie województwa lubelskiego), „Zeszyty Naukowe WSEI. Seria Ekonomia”, nr 6 (1).
• Utzig M., 2011, Zależność między przychodami a strukturą konsumpcji gospodarstw domowych w Polsce, „Roczniki Naukowe SERiA, t. XIII”, z. 2.
• Zalega T., 2007, Gospodarstwo domowe jako podmiot konsumpcji, „Studia i Materiały WZ UW”, nr 1.
• Zalega T., 2011, Wpływ kryzysu na postawy i zachowania gospodarstw domowych wysokodochodowych, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, z. 18, red. nauk. M.G. Woźniak, Wyd. UR, Rzeszów.

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2016.3.33