Działalność producencka Studia Filmowego im. Karola Irzykowskiego w latach 1981-1989

• Authors: Sowiński Emil

Title variants

EN

Film Production in the Karol Irzykowski Film Studio in 1981-1989

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego zostało założone przez grupę młodych filmowców w 1981 r. w celu produkowania debiutów filmowych. Choć instytucja ta była wpisana w ramy oficjalnych struktur kinematografii, w zasadzie funkcjonowała poza nimi. Podlegała bezpośrednio Ministerstwu Kultury i Sztuki, ale jej władze (wybierana demokratycznie Rada Artystyczna składająca się z pięciu młodych twórców) mogły samodzielnie podejmować decyzje dotyczące produkcji filmowej. Dlatego też polityka Studia mogła być bardziej niezależna niż np. zespołów filmowych. W 1984 r. zmieniła się struktura organizacyjna Studia; w latach 1985-1989 utraciło ono znaczące przywileje, przez co przestało się właściwie różnić od zespołów filmowych. Miało to wpływ na działalność producencką Studia w tym okresie. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jak decyzje personalne, polityczne i instytucjonalne wpłynęły na organizację i politykę programową Studia w latach 1981-1989.

EN

The Karol Irzykowski Film Studio was founded by a group of young filmmakers in 1981 to produce film debuts. It functioned within the framework of official state structures, yet at the same time it was situated outside them. It was directly subordinate to the Ministry of Culture and Arts, but it could make independent decisions concerning the production of film scripts and acceptance of the final versions of films. The studio was managed by an artistic council, democratically elected by its members; it was formed by five young filmmakers who had a final say in the decisions concerning film production. Therefore, the policy of the Karol Irzykowski Film Studio was far more independent than, for example, in the case of state-controlled film companies known as “film units”. During martial law, Mieczysław Waśkowski, a film director who had won the trust of state authorities, became the studio’s commissioner, and as early as 1984 its organizational structure changed. In 1985-1989, the studio lost several of its initial privileges and therefore in terms of functioning no longer differed from other film units. This obviously influenced its activity in terms of film production. The aim of the article to address the following question: How did personal, political, and institutional decisions influence the organization and thematic content policy of the Karol Irzykowski Film Studio?

Keywords

PL

Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego; badania kultury produkcji; debiuty filmowe; zespoły filmowe; stan wojenny

EN

Karol Irzykowski Film Studio; production studies; film directorial debuts; film units; martial law

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2022
• Issue: 117 Kino nieznane/ukryte
• Pages: 184-202

Contributors

author

Sowiński Emil

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000-0002-9453-7989

References

• Bugajski, R. (2010). Jak powstało „Przesłuchanie”. Warszawa: Świat Książki.
• Guzek, M. (2010). „Niepokonani” A. Marka Drążewskiego jako źródło dziejów Października 1956. W: M. Zawodniak, P. Zwierzchowski (red.), Październik 1956 w literaturze i filmie (ss. 257-266). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Hendrykowska, M., Hendrykowski, M. (1996). Film w Poznaniu i Wielkopolsce 1896-1996. Poznań: Ars Nova.
• Hollender, B., Turowska, Z. (red.) (2000). Zespół Tor. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Jóźwiak, K. (1984). Pierwszy próg (rozmowa z Waldemarem Dzikim). Film, (12), s. 8.
• Korczarowska, N. (2010). Mechanizm kreowania „tożsamości żydowskiej”. „Pogrzeb kartofla” Jana Jakuba Kolskiego. W: J. Preizner (red.), Gefilte film III: Wątki żydowskie w kinie (ss. 223-236). Kraków – Budapeszt: Austeria.
• Kornatowska, M. (1990). Wodzireje i amatorzy. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe.
• Lubelski, T. (2007). Krzysztof Krauze – młodszy brat kina moralnego niepokoju. W:G. Stachówna, B. Zmudziński (red.), Autorzy kina polskiego (ss. 195-200). Kraków: Rabid.
• Mucharski, P. (1991). Komu to kino. Kino, (7), s. 21.
• Preizner, J. (2012). Kamienie na macewie. Holokaust w polskim kinie. Kraków – Budapeszt: Austeria.
• Rudnicki, M. (2014). Dorobek Studia Filmowego im. Karola Irzykowskiego. W: A. Pachnicka, T. Szczepański (red.), Idea zespołu filmowego. Historia i nowe wyzwania (ss. 169-196). Łódź: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi.
• Sander, J. (1991). X Rocznica Studia Filmowego im. Karola Irzykowskiego. Konkurs, (1-2), ss. 24-25.
• Sander, J., Wróblewski, J. (1991). Widziane od środka. O Studiu Filmowym im. Karola Irzykowskiego. Reżyser, (2), ss. 6-7.
• Skoczek, T., Wasilewski, P. (red.) (1991). Dziesięciolecie Studia Filmowego im. Karola Irzykowskiego. Bochnia: Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego.
• Szelchauz, E. (red.) (1980). Prawo filmowe. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Sowiński, E. (2021). Polityka ingerencji. Władza wobec „Weryfikacji” Mirosława Gronowskiego. Pleograf, (4), https://pleograf.pl/index.php/polityka-ingerencji-wladzawobec-weryfikacji-miroslawa-gronowskiego/