Opinia prawna na temat dostępu osoby objętej wstępnym wnioskiem o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu, w trakcie trwania postępowania w sprawie tego wniosku, do materiału dowodowego zgromadzonego przez Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej

• Authors: Sakowicz Andrzej

Title variants

EN

Legal Opinion on Access to the Relevant Evidentiary Material of the Sejm’s Constitutional Accountability Committee, During the Said Committee’s Proceedings on a Preliminary Motion of Constitutional Accountability Before the Tribunal of State, to Be Granted to a Person Indicated in the Motion

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The aim of this legal opinion is to present the rules for access to material collected during the work of the Sejm’s Constitutional Accountability Committee in the case of a person with regard to whom a preliminary motion has been submitted to hold the said person constitutionally accountable before the Tribunal of State. An analysis of the provisions of the Act on the Tribunal of State permits the assertion that access to the relevant evidentiary material during the work of the Constitutional Accountability Committee – by the aforementioned person and their defence counsel – depends on the said Committee’s consent (Art. 9d(2)(4) of the Act on the Tribunal of State). The Committee’s possible decision denying the said access may concern a specific part of the material, or particular documents therein, as well as may be temporary in nature – for example, limited to the time of undertaking certain actions to eliminate the risk of distortion of the existing evidence, in the event the case files are made available to the person indicated in the said motion.

Keywords

EN

constitutional accountability; Sejm’s Constitutional Accountability Committee; right of defence; preliminary motion

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2025
• Issue: 3(188)
• Pages: 169-180

Contributors

author

Sakowicz Andrzej

• Prof. dr hab. Andrzej Sakowicz Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Prawa, Polska University of Bialystok, Faculty of Law, Poland Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu [e-mail], https://orcid.org/0000-0001-6599-4876

References

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483, ze zm.
• Orzeczenie TK z dnia 1 marca 1994 r., sygn. akt U 7/93, OTK ZU 1994, poz. 5.
• Postanowienie TK z dnia 27 stycznia 2004 r., sygn. akt SK 50/03, OTK ZU 2004, nr 1/A, poz. 6.
• Uchwała SN z dnia 22 września 1995 r., sygn. akt I KZP 31/95, OSNKW 1995, nr 11–12, poz. 74.
• Uchwała SN z dnia 20 września 2007 r., sygn. akt I KZP 26/07, OSNKW 2007, nr 10, poz. 71.
• Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu, tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 762.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 37, ze zm.
• Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 632.
• Wyrok TK z dnia 4 lipca 2002 r., sygn. akt P 12/01, OTK ZU 2002, nr 4A, poz. 50.
• Wyrok TK z dnia 26 listopada 2003 r., sygn. akt SK 22/02, OTK ZU 2003, nr 9A, poz. 97.
• Wyrok TK z dnia 3 listopada 2004 r., sygn. akt K 18/03, OTK ZU 2004, nr 10A, poz. 103.
• Wyrok TK z dnia 6 grudnia 2004 r., sygn. akt SK 29/04, OTK ZU 2004, nr 11A, poz. 114.
• Wyrok TK z dnia 19 marca 2007 r., sygn. akt K 47/05, OTK ZU 2007, nr 3A, poz. 27.
• Wyrok TK z dnia 28 listopada 2007 r., sygn. akt K 39/07, OTK ZU 2007, nr 10A, poz. 129.
• Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2008.
• Bień-Kacała A., Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu, [w:] Prawo konstytucyjne, red. Z. Witkowski, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń 2015.
• Boratyńska K.T., Czarnecki P., Koper R., komentarz do art. 321, [w:] Kodeks postepowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2023.
• Dudek D., Konstytucyjna wolność człowieka a tymczasowe aresztowanie, Lubelskie Wydawnictwa Prawnicze, Lublin 2000.
• Fingas M., Gajda A., komentarz do art. 18, [w:] Ustawa o Trybunale Stanu. Komentarz, red. K. Grajewski, S. Steinborn, Wolters Kluwer, Warszawa 2020.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Liber, Warszawa 2005.
• Grajewski J., Warunki ustawowe i wymogi formalne wstępnego wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu, „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 1(54).
• Gromek Z., Odpowiedzialność konstytucyjna a kontrola sejmowa. Wybrane zagadnienia, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 3(86).
• Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2014.
• Konecki J., Dostęp prokuratora, oskarżonego i obrońcy do materiałów niejawnych w postępowaniu karnym a prawo do rzetelnego procesu – uwagi na marginesie najnowszego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, „Przegląd Sądowy” 2012, nr 3.
• Lis-Staranowicz D., Postępowanie w sprawie odpowiedzialności posłów i senatorów przed Trybunałem Stanu (uwagi na marginesie art. 107 Konstytucji RP), „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 6(65).
• Młynarczyk Z., Przedstawienie zarzutów, badanie wniosków dowodowych, niektóre czynności dowodowe oraz zaznajomienie z materiałami postępowania przygotowawczego, „Prokuratura i Prawo” 1995, nr 7–8.
• Naleziński B., Trybunał Stanu, [w:] Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2014.
• Odrowąż-Sypniewski W., W sprawie zakresu dostępu osoby objętej wstępnym wnioskiem o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej do materiału dowodowego zgromadzonego przez Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej, „Przegląd Sejmowy” 2014, nr 1(120).
• Olszewski R., Zasadnicze zmiany dotyczące procesowych uprawnień oskarżonego i pokrzywdzonego w nowelizacji z 27 września 2013 roku, [w:] Polski proces karny i materialne prawo karne w świetle nowelizacji z 2013 roku. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Tylmanowi z okazji Jego 90. urodzin, red. T. Grzegorczyk, J. Izydorczyk, R. Olszewski, D. Świecki, M. Zbrojewska, LexisNexis, Warszawa 2014.
• Prusak F., Zamknięcie postępowania przygotowawczego, „Nowe Prawo” 1974, nr 4.
• Sakowicz A., komentarz do art. 156, [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2023.
• Sakowicz A., komentarz do art. 198, [w:] Konstytucja RP. Komentarz, t. 2, red. M. Safjan, L. Bosek, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2016, Legalis.
• Sakowicz A., Opinia prawna w sprawie zasad prowadzenia postępowania w Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej w sytuacji, gdy część materiału dowodowego została opatrzona klauzulą „ściśle tajne” i „tajne”, opinia Biura Analiz Sejmowych z dnia 13 sierpnia 2013 r., BAS-WAL1926/13, niepubl.
• Sobczak J., Trybunał Stanu, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Wydawnictwo MORPOL, Lublin 1997.
• Steinborn S., Model postępowania przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej, [w:] Postępowanie przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Zagadnienia systemowe, red. M. Królikowski, W. Odrowąż-Sypniewski, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, Warszawa 2007.
• Świda-Łagiewska Z., Geneza i charakter Trybunału Stanu w Polsce Ludowej, [w:] Trybunał Stanu w PRL, red. Z. Świda-Łagiewska, Książka i Wiedza, Warszawa 1983.
• Wiliński P., Odmowa dostępu do akt sprawy w postępowaniu przygotowawczym, „Prokuratura i Prawo” 2006, nr 11.
• Wojtyczek K., Zasada wyłączności ustawy w sferze prawa represyjnego. Uwagi na gruncie Konstytucji RP, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 1999, z. 1.
• Wyciszczak S., Zakończenie postępowania przygotowawczego jako etap procesu karnego, „Państwo i Prawo” 1975, z. 6.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2025.309