Personalistic Moral Education in Catechesis

• Authors: Piotr T. Goliszek

Title variants

PL

Personalistyczne wychowanie moralne w katechezie

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Personalistic moral education in catechesis primarily involves accompanying human being in his development, which should aim at the fullness of humanity and self-empowerment as the human person. Personalistic moral formation is based on the human person and his inalienable and irreducible dignity. Catechesis, conveying the moral message, does not teach one of many theories of human good conduct, but explains the truth about the human being as a person, his inalienable dignity. The teaching of morality is, therefore, no savoir-vivre, but is ontic in character, i.e. involves personal creativity and leads the human person to perfection and sanctity. A personalistic approach to moral education requires that the human being should not only be the executor of the Divine law, but a co-host, invited to seek the truth. Hence in the personalistic approach, moral formation is not a technique of influencing the person and does not require respect of norms and obligations. Nor does it concentrate on the deification of the law and legality or involve moralising, but is based on the meeting and communion of the human person with Jesus Christ and on the following and imitation of His Person. The entire process of moral education is to benefit the person and help her to be more herself, to assure her dignity through moving from the humanity of nature to the humanity of the person.

PL

Personalistyczne wychowanie moralne w katechezie jest przede wszystkim towarzyszeniem człowiekowi w jego rozwoju, winno ono zmierzać do osiągnięcia pełni człowieczeństwa oraz urzeczywistnienia siebie jako osoby ludzkiej. Podstawą personalistycznej formacji moralnej jest osoba ludzka i jej niczym niepodważalna i nieredukowalna godność. Katecheza, przekazując orędzie moralne, nie naucza jednej z wielu teorii dobrego postępowania człowieka, lecz wyjaśnia prawdę o nim samym jako o osobie, o jego niepodważalnej godności. Nauczanie moralności nie jest to zatem savoir-vivre, lecz posiada charakter ontyczny, czyli jest twórczością personalną i prowadzi osobę ludzką do doskonałości i świętości. Personalistyczne podejście do wychowania moralnego postuluje, aby człowiek był nie tylko wykonawcą Bożego prawa, ale współgospodarzem zaproszonym do szukania prawdy. Stąd w ujęciu personalistycznym formacja moralna nie jest techniką oddziaływania na wychowanka, nie idzie w kierunku posłuszeństwa normom i obowiązkom, nie koncentruje się na ubóstwianiu prawa i legalizmu, nie jest też moralizatorstwem, lecz opiera się na spotkaniu i komunii osoby ludzkiej z Chrystusem Jezusem oraz podążaniu i naśladowaniu Jego Osoby. Cały proces wychowania moralnego ma służyć osobie, aby stawała się bardziej sobą, potwierdzała swoją godność poprzez przechodzenie od człowieczeństwa natury do człowieczeństwa osoby.

Keywords

EN

Person of Christ; person; personalism; catechesis; faith; education; truth; conscience; character; humanity

PL

Osoba Chrystusa; osoba; personalizm; katecheza; wiara; wychowanie; prawda; sumienie; charakter; człowieczeństwo

• Publisher: Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2017
• Volume: 64
• Issue: 11: Katechetyka
• Pages: 121-138

Contributors

author

Piotr T. Goliszek

• Faculty of Theology, John Paul II Catholic University of Lublin

References

• Bartnik, Czesław S. Osoba i personalizm. Lublin: Standruk, 2012.
• Blachnicki, Franciszek. “`Esse in Christo' a wychowanie moralne”. Katecheta 9(1965), 3: 100-103.
• Derdziuk, Andrzej. “Teologia moralna w funkcji formowania osoby i wspólnoty. In Personalizm polski. Ed. Marian Rusecki, 377-402. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2008.
• Derdziuk, Andrzej. Teologia moralna w służbie wiary Kościoła. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2010.
• Derdziuk, Andrzej. “Wkład teologii moralnej w katechetyczny przekaz wiary. In Catechetica Porta Fidei. Ed. Andrzej Kiciński, Piotr T. Goliszek, 39-48. Lublin: Wydawnictwo „Natan”, 2012.
• Dziekoński, Stanisław. “Wychowanie moralne w katechezie. In Katechetyka materialna. Ed. Józef Stala, 135-193. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej „Biblos”, 2002.
• Francis. Bull Misericordiae vultus. Vatican, 11 April 2015.
• Goliszek, Piotr T. Personalistyczny wymiar katechezy. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016.
• Goliszek, Piotr T. “Wymiar moralny katechezy”. In Katecheza w swoich podstawowych wymiarach. Ed. Jarosław Czerkawski, 89-115. Kielce: Wydawnictwo „Jedność”, 2013.
• Hołub, Grzegorz. Osoba w labiryncie decyzji moralnych. Bioetyka w perspektywie personalistycznej. Kraków: Wydawnictwo Św. Stanisława BM, 2014.
• John Paul II. Apostolic Exhortation Catechesi Tradendae. Vatican, 16 October 1979.
• John Paul II. Apostolic Exhortation Familiaris consortio. Vatican, 22 November 1981.
• John Paul II. Apostolic Exhortation Reconciliatio et Penitentia. Vatican, 2 December 1984.
• John Paul II. Encyclical Letter Veritatis Splendor. Vatican, 6 June 1993.
• Kostur, Marek A. “Osoba a wychowanie. Ujęcie z perspektywy personalistycznej”. In W kręgu inspiracji personalizmu etycznego, 301-317. Kraków: „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, 2012.
• Kowalczyk, Stanisław. Człowiek w poszukiwaniu wartości. Elementy aksjologii personalistycznej. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2006.
• Marek, Zbigniew. Podstawy i założenia katechetyki fundamentalnej. Kraków: „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, 2007.
• Marek, Zbigniew. “Wychowanie religijno-moralne”. In Religijno-moralny wymiar rozwoju i wychowania, 21-38. Ed. Alina Rynio, Katarzyna Braun, Anna Lendzion, Danuta Opozda, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2013.
• Matulka, Zofia. “Wartości u podstaw wychowania personalistycznego”. In Wychowanie personalistyczne. Ed. Feliks Adamski, 225-235. Kraków: Wydawnictwo WAM 2005.
• Nowak, Marian. Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: RW KUL, 1999.
• Orczyk, Adam. “Wychowanie moralne w katechezie”. In idem. Wokół natury, koncepcji i treści katechezy. Zarys katechetyki fundamentalnej i materialnej. Warszawa: Wydawnictwo UKSW, 2009.
• Proietti Segnalini, Romolo. La pedagogia personalizzata e l'azione pedagogico-pastorale nella scuola. Roma: Published by Pontificia Università Lateranense, 1990.
• The Congregation for Clergy. General Directory for Catechesis. Poznań: Pallottinum, 1998.
• The Polish Bishops' Conference. The Catechetic Directory of the Catholic Church in Poland. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2001.
• Wojtyła, Karol. Miłość i odpowiedzialność. Lublin: TN KUL, 1986.
• Wojtyła, Karol. “Podmiotowość i `to, co nieredukowalne w człowieku'”. In Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Ed. Tadeusz Styczeń, Wojciech Chudy, Jerzy W. Gałkowski, Adam Rodziński, Andrzej Szostek, 433-443. Lublin: TN KUL, 2000³.
• Zellma, Anna. “Katechetyczna perspektywa wychowania moralnego”. Zeszyty Teologiczne 8(1999), 3-4: 19-39.
• Zubrzycka-Maciąg, Teresa. “Szacunek – wartość zaniechana w pedagogice”. In: Wartości w pedagogice. Urzeczywistnianie wartości. Ed. Waldemar Furmanek, Agnieszka Długosz, 115-130. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, 2015.

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2017.64.11-8