Nakład własny. Sympozjum o Niezależnych Wydawnictwach Artystycznych

• Authors: Grzonkowska Aleksandra

Title variants

EN

Selfpublished Work. Symposium on Independent Artistic Publications

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W październiku 2018 roku odbyło się w Gdańsku wydarzenie Nakład własny. Sympozjum o niezależnych wydawnictwach artystycznych zorganizowane przez Fundację Kultury Wizualnej Chmura. Program sympozjum obejmował m.in. ekspozycję niezależnych wydawnictw artystycznych, które były wydawane od drugiej połowy lat osiemdziesiątych do lat dziewięćdziesiątych XX w. przede wszystkim w Gdańsku. Z perspektywy czasu czytelna jest wyjątkowość tego okresu przez wzgląd na dynamiczne zmiany społeczno-polityczne zachodzące w ówczesnej Polsce, które wywarły silny wpływ również na działalność artystyczną. Niniejszy tekst ma na celu zwrócenie uwagi na problematykę związaną z konserwacją i archiwizacją druków artystycznych. Innym istotnym aspektem była potrzeba zaprezentowania wydawnictw ze względu na ich wartość historyczną i artystyczną. Są to obiekty tworzone absolutnie niezależnie, w środowisku opozycji społecznej i politycznej, często wyróżniając się niekonwencjonalnym stylem artystycznym. Jednocześnie na wystawie zaprezentowane zostały prace twórcy reprezentujący różne postawy artystyczne, którzy jednak potrafili wspólnie wykreować środowisko artystyczne, które stało się ważnym ośrodkiem twórczym na arenie ogólnopolskiej. Większości ówczesnych działań artystycznych towarzyszyły niszowe publikacje, początkowo powstające przy użyciu wszelkiego typu powielaczy, kserokopiarek, a z czasem w profesjonalnych zakładach poligraficznych. Zmiany społeczno-polityczne, które nastąpiły w następstwie reform ustrojowych w latach dziewięćdziesiątych dały również nowe możliwości technologiczne. Ewolucja ta została zilustrowana doborem eksponatów na wystawie Nakład własny. Wśród zgromadzonych obiektów znajdziemy zarówno te, które inspirowane były stylistyką Neue Wilde, jak również takie, które miały już profesjonalnie zaprojektowaną szatę graficzną z tekstem krytycznym oraz ilustracjami.

EN

In October 2018, the Nakład własny [Self-published work]. Symposium on independent artistic publications was organized by the Chmura Visual Culture Foundation in Gdańsk. The symposium program included, among other things, an exhibition of independent artistic publications, which were issued from the second half of the eighties to the nineties of the twentieth century, primarily in Gdańsk. From the perspective of time, the uniqueness of this period is clearly visible due to the dynamic socio-political changes taking place in Poland during this period, which had a strong impact on artistic activity as well. This text aims to draw attention to issues related to the preservation and archiving of art prints. Another important aspect was the need to present publications due to their historical and artistic value. These are objects created absolutely independently, in the environment of social and political opposition, often distinguished by unconventional artistic style. At the same time, the exhibition presented works of the artist representing various artistic attitudes, who, however, were able to create an artistic environment that became an important creative centre in the nationwide arena. Most of the contemporary artistic activities were accompanied by niche publications, initially created using all types of duplicators, photocopiers, and, in time, in professional printing plants. Socio-political changes that followed political reform in the nineties also gave rise to new technological opportunities. This evolution was illustrated by the selection of exhibits at the exhibition. Among the collected objects, we can find both those inspired by the style of Neue Wilde, as well as those that already had a professionally designed graphic design with critical text and illustrations.

Keywords

PL

wydawnictwa pojedyncze; wydawnictwa artystyczne; wydawnictwa niezależne; druki ulotne; art-zine; transformacja ustrojowa; sztuka gdańska; szablon; Neue Wilde; undergound

EN

single publication; artistic publication; independent publication; ephemeral prints; art-zines; political transformation; art from Gdańsk; stencil; Neue Wilde; underground

• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
• Journal: Sztuka i Dokumentacja
• Year: 2019
• Issue: 20
• Pages: 169-184

Contributors

author

Grzonkowska Aleksandra

• Uniwersytet Gdański, Wydział Historyczny

References

• Dunin-Wąsowicz, Paweł, Jacek Katarzyński, Jan Sobczak, Adam Wasilkowski. „Wstęp.” W Xerofeeria. Antologia art zinów, red. Paweł Dunin-Wąsowicz, Jacek Katarzyński, Jan Sobczak i Adam Wasilkowski. Warszawa-Zielona Góra: Lampa i Iskra Boża, 1993.
• Fête funèbre, red. Mariola Balińska i Jacek Kornacki. Gdańsk: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, 2016.
• Gdańskie Dni Niezależnych, Otwarte Atelier, Marek Rogulski, performance sytuacyjny TNS i 10hz, nagranie na kanale YouTube. Dostępny 6.02.2019. https://www.youtube.com/watch?v=pBAZClU2TI4&frags=pl%2Cwn.
• Higiena. Przegląd archeologiczny metafizyki społecznej, red. Zbigniew Sajnóg i Paweł Konjo Konnak. Gdańsk: Tranzytoryjna Formacja Totart, 1988.
• Klaman, Grzegorz. Nakład własny. Sympozjum o niezależnych wydawnictwach artystycznych, rozm. przepr. Aleksandra Grzonkowska, wywiad został opublikowany na kanale vimeo Fundacji Kultury Wizualnej Chmura. Dostępny 6.02.2019. https://vimeo.com/306559434.
• Koło. Nakład własny. Sympozjum o niezależnych wydawnictwach artystycznych, rozm. przepr. Aleksandra Grzonkowska, wywiad został opublikowany na kanale vimeo Fundacji Kultury Wizualnej Chmura. Dostępny 6.02.2019. https://vimeo.com/302879763.
• Konnak, Paweł. „Koncern Metafizyczno-Rozrywkowy »Pigułka Progresji«.” W Artyści, wariaci, anarchiści. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2010.
• Łupak, Sebastian. „Rozmowa z Ryszardem Tymonem Tymańskim.” Gazeta Wyborcza Trójmiasto, 27 maja 2003. Dostępny 13.02.2019. http://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/1,35611,1500888.html.
• Markowska, Anna. „Trochę historii, czyli jak to było...” W Dwa przełomy. Sztuka polska po 1955 i 1989 roku. Toruń: Wydawnictwo naukowe UMK, 2012.
• Mazur, Paweł Paulus. Nakład własny. Sympozjum o niezależnych wydawnictwach artystycznych, rozm. przepr. Aleksandra Grzonkowska, Dorota Walentynowicz, wywiad został opublikowany na kanale vimeo Fundacji Kultury Wizualnej Chmura. Dostępny 6.02.2019. https://vimeo.com/300057723.
• Metafizyka społeczna. Esencjonalny kwartalnik na rzecz zbliżenia estetyki z egzystencją, red. Andrzej Awsiej, Joanna Kabala, Grzegorz Klaman, Paweł Konjo Konnak, Maciej Ruciński, Zbigniew Sajnóg i Agnieszka Wołodźko. Gdańsk: Fundacja Totart, 1992.
• Rogulski, Marek Rogulus. Nakład własny. Sympozjum o niezależnych wydawnictwach artystycznych, rozm. przepr. Aleksandra Grzonkowska, Dorota Walentynowicz, wywiad został opublikowany na kanale vimeo Fundacji Kultury Wizualnej Chmura. Dostępny 6.02.2019. https://vimeo.com/297940547.
• Sajnóg, Zbigniew. Nakład własny. Sympozjum o niezależnych wydawnictwach artystycznych, rozm. przepr. Aleksandra Grzonkowska, Dorota Walentynowicz. Nagranie niepublikowane. Gdańsk, 7.10.2019.
• Sajnóg, Zbigniew. Nakład własny. Sympozjum o niezależnych wydawnictwach artystycznych, rozm. przepr. Aleksandra Grzonkowska, Dorota Walentynowicz, wywiad został opublikowany na kanale vimeo Fundacji Kultury Wizualnej Chmura. https://vimeo.com/304975814.
• TNS, red. Tadeusz Łukowski i Marek Rogulski. Gdańsk: Wydawnictwo Szszsz, 1999.
• Wołodźko, Agnieszka. Nakład własny. Sympozjum o niezależnych wydawnictwach artystycznych, rozm. przepr. Aleksandra Grzonkowska, wywiad został opublikowany na kanale vimeo Fundacji Kultury Wizualnej Chmura. Dostępny 6.02.2019.
• https://vimeo.com/300127617.