EN
The purpose of this study was to identify the profile of temperament traits postulated by the Regulative Theory of Temperament in patients with ICD-10 diagnoses of bipolar disorder and alcohol dependence. Three groups participated in the study: 120 patients hospitalized for bipolar disorder (BP), including 60 women and 60 men aged from 19 to 72 (M=48.32; SD=12.44); 170 patients with alcohol dependence (AD), including 70 women and 100 men aged from 20 to 69 (M=47.01; SD=11.21); 240 healthy controls including 120 women and 120 men aged from 19 to 72 (M=48.25; SD=11.41). Temperament traits were assessed with the Formal Characteristics of Behaviour – Temperament Inventory. Groups BD and AD had higher levels of emotional reactivity, perseveration and sensory sensitivity compared with the control group. Group BD had lower briskness, endurance and activity than the control group. Group AD had higher endurance than the control group (no differences were found for briskness and activity). Group BD had higher emotional reactivity and perseveration than group AD and lower briskness, endurance and activity (no differences were found for sensory sensitivity). Emotional reactivity and perseveration are components of a combined mechanism responsible for the psychological distress which underlies affective disorders and alcohol dependence. Patients with alcohol dependence probably have more temperamentally-determined adaptive capacity compared with patients with bipolar disorder.
PL
Badanie służyło określeniu profilu cech temperamentu postulowanych przez Regulacyjną Teorię Temperamentu u pacjentów z rozpoznaną w oparciu o kryteria ICD-10 chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD) oraz uzależnieniem od alkoholu (UA). W badaniu uczestniczyły trzy grupy osób: 120 pacjentów hospitalizowanych z powodu choroby afektywnej dwubiegunowej, w tym 60 kobiet i 60 mężczyzn w wieku od 19 do 72 lat (M=48.32; SD=12.44); 170 pacjentów uzależnionych od alkoholu, w tym 70 kobiet i 100 mężczyzn w wieku od 20 do 69 lat (M=47.01; SD=11.21); 240 osób zdrowych, w tym 120 kobiet i 120 mężczyzn w wieku od 19 do 72 lat (M=48.25; SD=11.41). Diagnoza cech temperamentu dokonana została za pomocą inwentarza Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu. Grupy ChAD i UA w porównaniu z grupą kontrolną charakteryzują się wyższym poziomem reaktywności emocjonalnej, perseweratywności i wrażliwości sensorycznej. Grupa ChAD w porównaniu z kontrolną charakteryzuje się niższym poziomem żwawości, wytrzymałości i aktywności. Grupa UA ma wyższy poziom wytrzymałości w porównaniu z kontrolną (brak różnic w żwawości i aktywności). Grupa ChAD charakteryzuje się wyższym poziomem reaktywności emocjonalnej i perseweratywności w porównaniu z grupą UA i niższym poziomem żwawości, wytrzymałości i aktywności (brak różnic we wrażliwości sensorycznej). Reaktywność emocjonalna i perseweratywność stanowią składnik wspólnego mechanizmu odpowiedzialnego za psychologiczny dystres leżący u podłoża zaburzeń afektywnych i uzależnienia od alkoholu. Pacjenci uzależnieni od alkoholu mają prawdopodobnie większe możliwości adaptacyjne wynikające z temperamentu w porównaniu z pacjentami afektywnymi.