Rozpoznawcze badania archeologiczne na stan. 16 w Powidzu, gm. loco z 2017 roku

• Authors: Pydyn Andrzej , Kozicka Magdalena , Wiejacki Jan , Magalski Mateusz , Kofel Dominika

Title variants

EN

Archeological reconnaissance surveys on site 16 in Powidz, Powidz commune from 2017

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Since at least the 13th century Powidz has functioned as an important though small urban centre. The fact that it was located at the intersection of the trade routes and at a water reservoir, were important factors which influenced the development of the town. Archaeological and environmental surveys conducted in 2017 throw light on the modern stage of the development of the discussed centre. The turbulent changes through which the historical centre of Powidz and Castle Hill underwent in the last 200 years are clearly marked in the layerings recognised in both trenches. What is more, some of them were not documented, and the interviews with the inhabitants of the town are mostly the source of knowledge about them. Hence, determining the chronology of some of the layerings is signifi cantly hindered. For instance, the presence of single and partially preserved human bones suggests the presence of burials in the layers leveled from the immediate surroundings to T 2/17, though the soil in which they were registered could have been brought from a larger distance away as well. It seems that in T 2/17 the layering arrangements were registered, which provide evidence of a moat. It probably bordered the residence of the Powidz starost in the past. Information about the presence of such an assumption on the so-called Castle Hill can be found in numerous written sources [cf. e.g. Ganińska 1993]. The presence of a moat on the other hand is confirmed not only by the documented systems of layerings, but also the results of the analyses of plant macro-remains suggest it. Th e presence of a moat is confi rmed among others by the fact that it was filled with the ground brought in the 20th century. Simultaneously, the layerings registered in both excavations seem to confirm numerous levellings of the surrounding terrain and the Castle Hill itself. More diversified materials were gathered from T 2/17 than from T 1/17, though most of them come from backfill layers. Nevertheless, the presumption that the backfill is made of materials from the adjacent elevation seems justified. Both the qualitative and quantitative analysis of the artifacts (window glass, glass vessels, richly ornamented plate tiles, ceramic vessels), animal bones or plant remains, seem to confirm the initial assumption that there was a residence of a representative of a wealthier bourgeoisie, probably the Powidz starost, on the so called Castle Hill. The presence of post-consumer remains or broken pottery suggest significant activity in the modern period if it is assumed that they come from the layers levelled at the cone. Unfortunately, in the light of the present data, backfilling and lowering of a terrain (moat) with the ground from another part of Powidz cannot be excluded. Nevertheless, the presence of a window glass, richly ornamented plate tiles or, finally, written sources are in accord with the earlier hypothesis. The conducted natural analyses enrich our knowledge about the past of Powidz, but they also significantly influence the perception and proper reading of a history of the formation of the particular layers, and hence, a better analysis of cultural processes, even if they occurred recently. Despite the not numerous collections and rather small area which was examined, environmental studies can be the source of interesting conclusions.

Keywords

PL

Powidz; gródek stożkowaty; fosa; makroszczątki roślinne; szczątki zwierzęce; materiały pokonsumpcyjne

EN

Powidz; motte-in-bailey; moat; plant macro-remains; animal remains; butchering

• Publisher: Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
• Journal: Studia Lednickie
• Year: 2018
• Volume: 17
• Pages: 197-221

Dates

published

2018

Contributors

author

Pydyn Andrzej

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Instytut Archeologii Zakład Archeologii Podwodnej

author

Kozicka Magdalena

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wydział Nauk Historycznych Instytut Archeologii

author

Wiejacki Jan

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wydział Nauk Historycznych Instytut Archeologii

author

Magalski Mateusz

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wydział Nauk Historycznych Instytut Archeologii

author

Kofel Dominika

• Polska Akademia Nauk Instytut Archeologii i Etnologii
• Muzeum Miejskie "Sztygarka" w Dąbrowie Górniczej

References

• Abramów J. 2010. Ślady osadnictwa wczesnośredniowiecznego na zachodnim brzegu Jeziora Powidzkiego w świetle badań archeologicznych [w:] Archeologia Jeziora Powidzkiego, red. A. Pydyn, Toruń, s. 131–144.
• Bojnanský V., Fargašová A. 2007. Atlas of Seeds and Fruits of Central and East-European Flora. Th e Carpathian Mountains Region, Dordrecht.
• Cappers R.T.J., Bekker R.M., Jans J.E.A. 2006. Digitale zadenatlas van Nederland, Groningen Archaeological Studies, Groningen.
• Dąbal J. 2010. Ślady osadnictwa późnośredniowiecznego i nowożytnego w rejonie Jeziora Powidzkiego w świetle źródeł archeologicznych [w:] Archeologia Jeziora Powidzkiego, red. A. Pydyn, Toruń, s. 145–176.
• Ganińska H. 1993. Powidz. 750 lat dziejów, Powidz–Poznań.
• Gorczyca K. 2014. Sprawozdanie z badań archeologicznych przeprowadzonych w Powidzu, gm. Powidz, pow. Słupca, woj. wielkopolskie przy budowie widowni w amfi teatrze (działka ewidencyjna 441, obręb Powidz), Konin [mps].
• Jacomet S. 2006. Identifi cation of cereal remains from archaeological sites, Archaeobotany Lab IPAS, Basel.
• Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski, Warszawa.
• Kopański R. 1985. Chów kóz, Warszawa.
• Kulpa W. 1974. Nasionoznawstwo chwastów, Warszawa.
• Lityńska-Zając M. 2005. Chwasty w uprawach roślinnych w pradziejach i wczesnym średniowieczu, Kraków.
• Lityńska-Zając M., Wasylikowa K. 2005. Przewodnik do badań archeobotanicznych, Poznań.
• Makowiecki D. 2001. Hodowla oraz użytkowanie zwierząt na Ostrowie Lednickim w średniowieczu. Studium archeozoologiczne, Poznań.
• Makowiecki D. 2010. Wczesnośredniowieczna gospodarka zwierzętami i socjotopografia in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim. Studium archeozoologiczne, MSL, t. 6.
• Makowiecki D. 2016. Zwierzęta wczesnośredniowiecznego i nowożytnego Poznania oraz okolic. Podstawy archeozoologiczne, Poznań.
• Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski, Kraków.
• Ohryzko-Włodarska C. 1978. Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1659–1665, cz. I: województwa poznańskie i kaliskie, Wrocław.
• Pic J. 1964 Powidz, pow. Gniezno woj. poznańskie. Rozpoznanie historyczno-urbanistyczne i wskazania konserwatorskie do planu zagospodarowania przestrzennego, Poznań [mps].
• Pydyn A. 2005. Wyniki systematycznych penetracji podwodnych w rejonie Jeziora Powidzkiego (woj. wielkopolskie), FAP, vol. 41, s. 317–329.
• Schoch W., Heller I., Schweingruber F.H., Kienast F. 2004. Wood anatomy of central European Species, online: www.woodanatomy.ch.
• Seetah K. 2004. Multidisciplinary approach to Romano-British cattle butchery [w:] Integrating Zooarchaeology, ed. by M. Maltby, Oxford, s. 111–118.
• Seetah K. 2006. The importance and cut placement and implement signatures to butchery interpretation. Submitted for the ICAZ Junior Researcher Open Zooarchaeology Prize, online: http://www.alexandriaarchive.org/bonecommons/prize/Seetah_TextImages.pdf.
• Sobociński M. 1972. Zwierzęcy materiał kostny z wykopalisk w Gnieźnie, ZN UMK NHS, z. 45, Archeologia III, s. 163–221.
• Sobociński M. 1973. Materiał kostny zwierzęcy z osady późnośredniowiecznej w Inowrocławiu, RAR, r. 60, s. 81–102.
• Starski M. 2009. Późnośredniowieczne naczynia gliniane z zamku w Pucku, StiMA, t. 14, s. 195–284.
• Tobolski K. 2010. Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych, Warszawa.
• Tołkanowicz J. 1978. Chów owiec w gospodarstwie specjalistycznym, Warszawa.
• Urbański M. 2007. Sprawozdanie z badań weryfikacyjnych grodziska (zamku) w Powidzu gm. Witkowo stan. 1 AZP 52-37/6 przeprowadzonych w 2007 roku, Sieradz [mps].

Identifiers

ISSN

0860-7893