Kontynentalne ramy efektywności i skuteczności ZZL w przedsiębiorstwach międzynarodowych – perspektywa europejska, amerykańska, azjatycka i afrykańska

• Authors: Marzena Stor

Title variants

EN

Continental Frameworks for HRM Effectiveness and Efficiency in MNCs: European, American, Asian, and African Perspectives

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Głównym celem artykułu jest przedstawienie ogólnego zarysu podstawowych uwarunkowań, jakie należy brać pod uwagę w pomiarze skuteczności i efektywności zarządzania zasobami ludzkimi (ZZL) w przedsiębiorstwach międzynarodowych (KMN). Uwarunkowania te omówione są z ekonomicznego punktu widzenia i w ramach czterech kontynentalnych modeli ZZL: europejskiego, amerykańskiego, azjatyckiego i afrykańskiego. W artykule zwraca się uwagę na różnice, jakie pojawiają się w zakresie zarówno definiowania skuteczności i efektywności, jak też wykorzystywanych mierników (dyscyplinaryzacja i kontekstualizacja). Artykuł podzielony jest na sześć części. Po krótkim wprowadzeniu, autorka omawia teoretyczne koncepcje skuteczności, efektywności i skuteczności ZZL w ramach ekonomii jako dyscypliny naukowej. Następnie opisuje wybrane cechy kontynentalnych modeli ZZL determinujących pomiar skuteczności i efektywności. Kolejna część artykułu poświęcona jest przykładowym dylematom komparystycznym, jakim przedsiębiorstwa międzynarodowe muszą stawiać czoło w swojej działalności. Ostatnia część artykułu to podsumowanie i wnioski.

EN

The main goal of the paper is to provide a general outline for the fundamental determinants that should be taken into account when measuring human resource management (HRM) effectiveness and efficiency in multinational companies (MNC). These determinants are discussed from an economic perspective and within the framework of four continental HRM models: European, American, Asian, and African. As to effectiveness and efficiency, differences relating to both their understanding and measures as applied are considered (disciplinarization and contextualization). The paper is divided into six sections. Firstly, after a short introduction, the author discusses theoretical concepts of efficiency, effectiveness, and efficacy of HRM within the scientific discipline of economics. Then, the author describes several selected characteristics of the continental models of HRM determining the measurement of efficiency and effectiveness. The next part of the article is devoted to some exemplary comparistic dilemmas that MNCs have to face in their business practice. Final conclusions make up the last part of the paper.

Keywords

PL

skuteczność ZZL; efektywność ZZL; kontynentalne modele ZZL; przedsiębiorstwo międzynarodowe

EN

HRM efficiency; HRM effectiveness; continental models of HRM; multinational company

• Publisher: Institute of Labor and Social Studies, Warsaw
• Journal: Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
• Year: 2012
• Issue: 6(89)
• Pages: 9-36
• Document type: article

Dates

published

2012-12-15

Contributors

author

Marzena Stor

• Wrocław University of Economics, Wrocław, Poland

References

• Anakwe A.P. (2002), Human Resource Management Practices in Nigeria: Challenges and Insights, „International Journal of Human Resource Management”, vol. 13 (7).
• Azolukwam V.A., Perkins S. (2007), Convergence, Divergence or Cross-Vergence Trends: Managerial Perspectives on HRM Practices in Nigeria, [w:] P.G. Benson, A. Mahajan, R. Alas, R.L. Oliver.
• (red.), Changes in Society, Changes in Organizations, and the Changing Role of HRM: Managing International Human Resources in A Complex World. Conference Proceedings, Tallinn, Estonia.
• Baron A., Armstrong M. (2008), Zarządzanie kapitałem ludzkim. Uzyskiwanie wartości dodanej dzięki ludziom, Oficyna A Wolters Kluwer Business, Kraków.
• Bloom H., Calori C., Woot P. (1996), Zarządzanie europejskie, Poltex, Warszawa.
• Bonache J. (2000), The International Transfer of an Idea Suggestion System. Against Radical Relativism in International Human Resource Management, „International Studies of Management & Organization”, vol. 29 (4).
• Borkowska S. (2006), Partnerstwo w zarządzaniu kapitałem ludzkim organizacji, [w:] H. Król, A. Ludwiczyński. (red.), Zarządzanie zasobami ludzkimi. Tworzenie kapitału ludzkiego organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Borkowska S. (2007), Dwie koncepcje proefektywnościowego zarządzania zasobami ludzkimi, [w:] Borkowska, S. (red.), Systemy wysoce efektywnej pracy, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
• Brewster C. (1992), European Human Resource Management: Reflection of, Challenge to, the American Concept? SWP 38/92, Cranfield School of Management, Cranfield.
• Brewster C. (2006), HRM in the UK: Issues and Trends, „Human Resource Management”, Institute of Labor and Social Studies, vol. 6 (52).
• Brewster C. (1995), Towards A ‘European’ Model of Human Resource Management, „Journal of International Business Studies”, London, First Quarter.
• Cascio W.F. (2001), Kalkulacja zasobów ludzkich, Oficyna Ekonomiczna, Dom Wydawniczy ABC, Kraków.
• Colakoglu S., Lepak D.P., Hong Y. (2006), Measuring HRM effectiveness: Considering multiple stakeholders in a global context, „Human Resource Management Review”, nr 16.
• Debrah Y.A. (2004), HRM in Tanzania, [w:] K.N. Kamoche, Y.A. Debrah, F.M. Horwitz, G. Nkombo Muuka (red.), Managing Human Resources in Africa, Routledge. Taylor & Francis Group. London, New York.
• Dicke C., Holwerda J., Kontakos A.M. (2004), Global HR best practices: Maximizing innovation, Effectiveness and Efficiency in HR, Center for Advanced Human Resource Studies, New York.
• Distefano J.J., Maznevski M.L. (2000), Creating Value with Diverse Teams in Global Management, „Organizational Dynamics”, vol. 32, nr 6.
• Doucouliagos C., Laroch P. (2002), Efficiency, productivity and employee relations in French equipment manufacturing, [w:] European Association of Labour Economics 14 th Annual Conference. EALE, Sorbonne.
• Fombrun C.J., Tichy N.M., Devanna M.A. (1984), Strategic Human Resource Managemen, John Wiley & Sons, New York.
• Friedman B.A. (2007), Globalization Implications for Human Resource Management Roles, „Employee Responses Rights Journal”, vol. 19.
• Gbadamosi G. (2003), HRM and the Commitment Rhetoric: Challenges for Africa, „Management Decisions”, vol. 41 (3).
• Gibb S. (2000), Evaluating HRM effectiveness: the stereotype connection, „Employee Relations”, vol. 22 (1).
• Gundling E. (2002), Going Global: What, How and with Whom?, „Velocity. Strategic Account Management Association”, vol. 4 (4).
• Hall E.T. (1976), Beyond Cultures. Anchor Press/Doubleday, Garden City, New York.
• Hofstede G., Hofstede G.J. (2005), Cultures and Organizations. Software of the Mind, McGraw--Hill, New York.
• Huselid M.A., Jackson S.E., Schuler R.S. (1997), Technical and strategic human resource management effectiveness as determinants of firm performance, „Academy of Management Journal”, vol. 40(1).
• Jackson S.E., Schuler R. (1995), Understanding Human Resorce Management in the Context of Organizations and Their Environments, „Annual Review of Psychology”, vol. 46.
• Jaw B., Liu W. (2004), Towards an Integrative Framework of Strategic International Human Resource Control: the Case of Taiwanese Subsidiaries in the People’s Republic of China, „The International
• Journal of Human Resource Management”, vol. 15 (4) lipiec / vol. 15 (5) sierpień.
• Kamoche K.N., Nkombo Muuka G., Horowitz F.M., Debrah Y.A. (2004) Preface, [w:] K.N. Kamoche, Y.A. Debrah, F.M. Horwitz, G. Nkombo Muuka (red.), Managing Human Resources in Africa, Routledge. Taylor & Francis Group. London, New York.
• Kluckhohn F.R., Strodtbech F.R. (1961), Variations in Value Orientations, Row, Peters & Company, Evaston, Illinois.
• Łańcucki J. (2004), Skuteczność i efektywność systemu zarządzania jakością, [w:] J. Łańcucki (red.), Efektywność systemów zarządzania, Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych Oddział Wielkopolski, Poznań.
• Łukasiewicz G. (2009), Kapitał ludzki organizacji. Pomiar i sprawozdawczość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Managing HR on A global scale. Survey highlights. Hewitt’s 2009 Global HR Study. (2009), Hewitt Associates, LLC.
• Mayrhofer W., Brewster C., Morley M. (2000), The Concept of Strategic European Human Resource Management, [w:] W. Mayrhofer, C. Brewster, M. Morley (red.), New Challenges for European Human Resource Management, Palgrave Macmillan. Basingstoke.
• Mayrhofer W., Brewster C. (2005), European Human Resources Management: Researching Developments over Time, „Management Revue”, vol. 16 (1).
• Mazur B. (2004), Profile kultury A skuteczność systemów zarządzania jakością, [w:] J. Łańcucki (red.), Efektywność systemów zarządzania, Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych Oddział Wielkopolski, Poznań.
• Montezemolo G., Kearney A.T. (2000), Europe Incorporate, John Wiley&Sons, Ltd., Chichester.
• Mutabazi E., Derr C.B. (2003), The Management of Multicultural Teams: The Experience of Afro--Occidental Teams, „European Entrepreneurial Learning”, vol. 13.
• Nikandrou I., Apospori E. (2003), Changes in HRM in Europe: A longitudinal Comparative Stidy among Eighteen European Countries, [w:] IHRM: Exploring the Mosaic, Developing the Discipline.
• Full Papers of the 7th Conference on International Human Resource Management. Interesource Group Ltd. Publishing. Limerick, Ireland.
• Palich L.E., Gomez-Meja L.R. (1999), The Theory of Global Strategy and Firm Efficiencies: Considering the Effects of Cultural Diversity, „Journal of Management”, vol. 25, nr 4.
• Pocztowski A. (2003), Europejskie podejście do zarządzania zasobami ludzkimi, [w:] A. Pocztowski (red.), Zarządzanie zasobami ludzkimi w krajach Unii Europejskiej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• Porter K., Smith P., Fagg R. (2006), Leadership and Management for HR Professionals. Elsevier, Butterworth-Heinemann. Amsterdam, Boston.
• Ramlall S.J. (2003), Measuring human resource management’s effectiveness in improving performance, „Human Resource Planning”, vol. 26 (1).
• Reynolds P.D., Hay M., Bygrave W.D., Camp S.M., Autio E. (2000), Global Entrepreneurship Monitor. 2000 Executive Report. Kauffman Center for Entrepreneurial Leadership at the Ewing Marion Kauffman Foundation, London.
• Rowley C., Benson J., Warner M. (2004), Towards an Asian Model of Human Resource Management? A Comparative Analysis of China, Japan and South Korea, „International Journal of Human Resource Management”, vol. 15 (4) lipiec i vol. 15 (5) sierpień.
• Rowley C., Benson J. (2002), Convergence and Divergence in Asian Human Resource Management, „California Management Review”, vol. 44 (2), zima.
• Sagiv L., Schwartz S.H., (2000), A New Look at National Culture: Illustrative Applications to Role Stress and Managerial Behavior.[w:] N.M. Ashkanasy, C.P.M. Wilderom, M.F. Peterson (red.), Handbook of Organizational Culture & Climate, Thousand Oaks, Sage, CA.
• Schneider S.C., Barsoux J.L. (2003), Managing Across Cultures. Prentice Hall. Pearson Education. Harlow, England.
• Stor M. (2010), Kwalifikacje i kompetencje kadry menedżerskiej korporacji międzynarodowych w gospodarce opartej na wiedzy, [w:] T. Listwan, S.A. Witkowski (red.), Menedżer w gospodarce opartej na wiedzy, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Stor M. (2004), Strategiczne międzynarodowe zarządzanie kadrami, [w:] T. Listwan (red.), Sukces w zarządzaniu. Perspektywa globalna i lokalna, Prace naukowe nr 1032. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.
• Stor M. (2011), Strategiczne międzynarodowe zarządzanie zasobami ludzkimi. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Stor M. (2009), Wyzwania wobec międzynarodowej kadry menedżerskiej w gospodarce opartej na wiedzy, [w:] T. Kupczyk (red.), Uwarunkowania sukcesów kadry kierowniczej w gospodarce opartej na wiedzy, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Survey of Global HR Challenges: Yesterday, Today and Tomorrow, (2005), PricewaterhouseCoopers.
• Trompenaars F., Hampden-Turner C. (1997), Riding the Ways of Culture. Understanding Diversity in Business, Nicholas Brealey Publishing, London.
• US Human Capital Effectiveness Report, (2010), PwC Saratoga 2010/2011, PricewaterhouseCoopers.
• Waters D. (1995), Zarządzanie w XXI wieku. Jak wyprzedzić Japończyków i Chińczyków, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa.
• Winkler R. (2008), Zarządzanie komunikacją w organizacjach zróżnicowanych kulturowo, Oficyna A Wolters Kluwer Business. Kraków.
• World Value Survey na: http:// www.worldvaluesurvey.com (dostęp:19.12.2007).
• Woźniakowski A. (2007), Koncepcja high performance work system. Źródła i rozwój, [w:] S. Borkowska (red.), Systemy wysoce efektywnej pracy. Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
• Wright P.M., Rowland K.M., Ferris G.R. (1990), Perspectives on human resources management, [w:] G.R. Ferris, K.M. Rowland, M.R. Buckley (red.), Human Resources Management: Perspectives and Issue, Allyn and Bacon, Boston.
• Zhu Y., Warner M., Rowley C. (2007), Human Resource Management with ‘Asian’ Characteristics: A Hybrid People-Management System in East Asia, „Working Paper Series”, nr 2, Cambridge Judge Business School, University of Cambridge.

Notes

PL

To jest polskie tłumaczenie anglojęzycznego artykułu z numeru 2012 6(89) opublikowane na bezpłatnej płycie CD dołączonej do papierowego wydania numeru 2012 6(89) [patrz: Human Resorce Management, ISSN 1641-0882].

EN

The English version of this article was published at Human Resource Management_2012 6(89) [ISSN 1641-0882]