Zapisać ojcostwo (Tomasz Jastrun, Jacek Podsiadło)

• Authors: Śmieja Wojciech

Title variants

EN

To note down fatherhood (Tomasz Jastrun, Jacek Podsiadło)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule autor próbuje opisać literackie przedstawienia ojcostwa w najnowszej literaturze. Konstatuje, że po fali „literatury antyojcowskiej” (określenie Przemysława Czaplińskiego) kojarzonej z książkami Izabeli Filipiak, Wojciecha Kuczoka, Jacka Dehnela, Edwarda Pasewicza nadeszła fala „ojców, którzy mówią”. Egzystencjalne doświadczenie ojcostwa w twórczości Tomasza Jastruna i Jacka Podsiadły staje się przedmiotem literackiego przedstawienia w zapisach lirycznych (Jastrun i Podsiadło), a także w tekstach paraliterackich (felieton). Autor próbuje opisać specyfikę obu tych głosów, a także ukazać wyłaniającą się z opisów wspólnotę doświadczania ojcostwa poza patriarchalnymi schematami, a więc ojcostwa poszukującego swojej nowej definicji. Na tę wspólnotę składają się m.in. ojcowskie przeżywanie ciąży, detabuizacja cielesnego obcowania z dzieckiem, sakralizacja relacji dziecko–ojciec poza religijnym układem odniesienia, nasilona potrzeba ochrony dziecka przed niebezpiecznym światem zewnętrznym.

EN

The article is an attempt of description of fatherhood in the newest polish literature. It claims that after the period of “anti-father” literature (a term coined by Przemysław Czapliński to describe novels by Izabela Filipiak, Wojciech Kuczok, Jacek Dehnel, Edward Pasewicz), the wave of “fathers who speak” has arrived. Existential experience of fatherhood in texts by Tomasz Jastrun and Jacek Podsiadło becomes the subject of description in lyrical and quasi-literary texts. The author tries to present specifity of both poets as well as their common experience of fatherhood as located out of patriarchal schemes. This common experience is constituted by: father’s experience of pregnancy, close bodily relationship with a child, sacralization of this relation outside the traditional religious points of reference, particularly strong anxiety of confrontation with outer world.

Keywords

PL

ojcostwo; patriarchat; czułość; męskość

EN

fatherhood; patriarchy; sensitivity; masculinity

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
• Year: 2015
• Issue: 1(4)
• Pages: 73–98

Contributors

author

Śmieja Wojciech

• Uniwersytet Śląski

References

• Bibliografia podmiotowa Jastrun Tomasz, Czułym okiem, Wydawnictwo Zwierciadło, Warszawa 2013. Jastrun Tomasz, Jakby nigdy nic, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2010. Jastrun Tomasz, Powitania i pożegnania, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2007. Podsiadło Jacek, A mój syn…, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006. Podsiadło Jacek, Kra, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005. Podsiadło Jacek, Pod światło, Bez Napiwku, Opole 2011. Podsiadło Jacek, Wiersze zebrane, Lampa i Iskra Boża, Warszawa 2003. Bibliografia przedmiotowa Antonik Dominik, Autor jako marka. Literatura w kulturze audiowizualnej społeczeństwa informacyjnego, Universitas, Kraków 2014. Beczek Jakub, Poza smugę cienia, „Nowe Książki” 2007, nr 9. Dalasiński Tomasz, Podsiadło-diarysta? Twórczość poetycka Jacka Podsiadły jako liryczny dziennik intymny, „Podteksty” 2000, nr 3, http://podteksty.amu.edu.pl/podteksty/?action=dynamic&nr=22&dzial=4&id=473. Janion Maria, Niesamowita Słowiańszczyzna, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006. Lodówka odpowiada echem. Z Jackiem Podsiadłą rozmawia Dorota Wodecka, http://wyborcza.pl/duzyformat/1,127291,6488113,Lodowka_odpowiada_echem.html. Płotkowiak Michał, Wizerunki ojca we współczesnej polskiej literaturze: Saturn i Gnój. W: Ojcostwo. Powołanie czy zadanie?, red. ks. Jan Zimny, KUL Katedra Pedagogiki Katolickiej, Stalowa Wola 2013. Próchniak Paweł, Spinka, spoina, „Tygodnik Powszechny” 2005, nr 47, dodatek. Różewicz Tadeusz, Matka odchodzi, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1999. Szymański Michał, Wielki nieobecny. Jacek Podsiadło, młodość po pięćdziesiątce, „Tygodnik Powszechny” 2014, nr 10. Śliwiński Piotr, Przygody z wolnością, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002.

Identifiers

ISSN

2353-8694

DOI

10.18276/au.2015.1.4-05