Konkurencyjność technologiczna przetwórstwa przemysłowego krajów Grupy Wyszehradzkiej: główne tendencje w latach 2011–202

• Authors: Molendowski Edward , Nawracaj-Grygiel Kinga , Ulbrych Marta
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest prezentacja wyników analizy dotyczącej poziomu konkurencyjności technologicznej przetwórstwa przemysłowego gospodarek krajów Grupy Wyszehradzkiej na tle uśrednionych wyników osiąganych przez Unię Europejską w okresie badawczym 2011-2021. Mimo że problematyka konkurencyjności jest szeroko podejmowana w literaturze przedmiotu, nadal istnieje duża luka badawcza obejmująca nowe determinanty wynikające z wyzwań czwartej rewolucji przemysłowej. Artykuł ten jest próbą przynajmniej częściowego uzupełnienia tej luki. W oparciu o studia literatury, zdefiniowano pojęcie konkurencyjności technologicznej oraz jej wymiary, co stanowiło punkt wyjścia do oceny międzynarodowej pozycji konkurencyjnej przetwórstwa przemysłowego gospodarek krajów V4. Badanie zostało przeprowadzone w oparciu o metodę analizy głównych składowych, dzięki której możliwe było opracowanie indeksu konkurencyjności.

Keywords

PL

Unia Europejska; UE; kraje Grupy Wyszehradzkiej; V4; konkurencyjność technologiczna; przemysł 4.0; przetwórstwo przemysłowe

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2024
• Issue: 1(71)
• Pages: 7 - 26

Dates

published

2024

Contributors

author

Molendowski Edward

• WSB University

author

Nawracaj-Grygiel Kinga

• Krakow University of Economics

author

Ulbrych Marta

• Krakow University of Economics

References

• ABDI Herve, WILLIAMS Lynne J., VALENTIN Dominique (2013), Multiple factor analysis: principal component analysis for multitable and multiblock data sets, “Wiley Interdisciplinary Reviews: Computational Statistics”, vol. 5, no. 2. DOI: 10.1002/wics.1246
• ÁLVAREZ-AROS Eric L., BERNAL-TORRES Cesar A. (2021), Technological competitiveness and emerging technologies in industry 4.0 and industry 5.0, “Anais da Academia Brasileira de Ciências”, vol. 93 (1). DOI: 10.1590/0001-3765202120191290
• BORYS Tadeusz (1980), Elementy teorii jakości, Warszawa.
• CZOPEK Anna (2013), Analiza porównawcza efektywności metod redukcji zmiennych – analiza składowych głównych i analiza czynnikowa, „Studia Ekonomiczne”, nr 132.
• CORREA N. Mariano, TODOROV Valerio (2021), Competitive Industrial Performance Report 2020, UNIDO, https://stat.unido.org/sites/default/files/2023-01/CIP-2020-full.pdf (01.08.2023).
• DAHLMAN Carl (2018), Technology, Globalization and International Competitiveness: Challenges for Developing Countries, in: Industrial development for the 21st century: Sustainable development perspectives, United Nations, New York, https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/full_report.pdf#page=37 (05.09.2023).
• DING Chris, HE Xiaofeng (2004), K-means clustering via principal component analysis, “Proceedings of the Twenty-First International Conference on Machine Learning”, Banff, Canada, 4–8 July 2004. DOI: 10.1145/1015330.1015408
• DOU Zixin, WU BeiBei, SUN Yanming, WANG Tao (2021), The Competitiveness of Manufacturing and Its Driving Factors: A Case Study of G20 Participating Countries, “Sustainability”, vol. 13, issue 3. DOI: 10.3390/su13031143
• DRABIŃSKA Danuta (2012), Innowacyjność gospodarki w wymiarze współczesnym i w ujęciu historycznym, „Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace”, nr 2. DOI: 10.33119/KKESSiP.2012.2.1
• EUROPEAN COMMISSION (2023), Hungary. Higher education funding, https://eurydice.eacea.ec.europa.eu/national-education-systems/hungary/higher-education-funding (05.05.2023).
• EUROSTAT 1 (2023), [NAMA_10_LP_A21], Labour productivity and unit labour costs at industry level, https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/NAMA_10_LP_A21__custom_7005908/default/table?lang=en (10.09.2023).
• EUROSTAT 2 (2023), [SDG_09_30], R&D personnel by sector, https://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/en/sdg_09_30_esmsip2.htm (10.09.2023).
• EUROSTAT 3 (2023), [SDG_09_20], Employment in high- and medium-high technology manufacturing and knowledge-intensive services sector, https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/HTEC_EMP_REG2__custom_2338815/default/table?lang=en (10.09.2023).
• EUROSTAT 4 (2023), [ISOC_SKSLF], Employed ICT specialists – total, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=ICT_specialists_in_employment (10.09.2023).
• EUROSTAT 5 (2023), [SDG_09_10], Gross domestic expenditure on R&D by sector, https://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/EN/sdg_09_10_esmsip2.htm (10.09.2023).
• EUROSTAT 6 (2023), [SDG_09_40], Patent applications to the European Patent Office by applicants' / inventors' country of residence, https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/sdg_09_40/default/table?lang=en (10.09.2023).
• EUROSTAT 7 (2023), [GOV_10A_EXP], General government expenditure by function (COFOG), https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Government_expenditure_by_function_%E2%80%93_COFOG (10.09.2023).
• FAGERBERG Jan (1987), A technology gap approach to why growth rates differ, “Research Policy”, vol. 16, issue 2-4. DOI: 10.1016/0048-7333(87)90025-4
• FAGERBERG Jan (1988), International competitiveness, “The Economic Journal”, vol. 98, issue 391. DOI: 10.2307/2233372
• FAGERBERG Jan, KNELL Mark, SRHOLEC Martin (2004), The Competitiveness of Nations: Economic Growth in the ECE Region, “Working Papers on Innovation Studies” 20040223, Centre for Technology, Innovation and Culture, University of Oslo.
• FENG Qi, LI Menggang, GONG Daqing (2014), Research on the competitiveness of crediting rating industry using PCA method, “Journal of Industrial Engineering and Management (JIEM)”, vol. 7, issue 5. DOI: 10.3926/jiem.1275
• GILIPIN Robert (1975), Technology, Economic Growth and International Competitiveness, A report prepared for the use of the Subcommittee on Economic Growth of the Joint Economic Committee, Congress of the United States, Washington.
• HAVERKORT Boudewijn R., ZIMMERMANN Armin (2017), Smart industry: how ICT will change the game!, “IEEE Internet Computing”, vol. 21, issue 1. DOI: 10.1109/MIC.2017.22
• INSTITUTE FOR MANAGEMENT DEVELOPMENT (2009), World Competitiveness Yearbook 2009, Lausanne.
• JAROCKA Marta (2015), Wybór formuły normalizacyjnej w analizie porównawczej obiektów wielocechowych, „Ekonomia i Zarządzanie”, nr 1. DOI: http://dx.doi.org/10.12846/j.em.2015.01.08
• KAMBLE Sachin S., GUNASEKARAN Angappa, SHARMA Rohit (2018), Analysis of the driving and dependence power of barriers to adopt industry 4.0 in Indian manufacturing industry, “Computers in Industry”, vol. 101. DOI: 10.1016/j.compind.2018.06.004
• KUREK Katarzyna A., HEIJMAN Wim, VAN OPHEM Johan, GĘDEK Stanisław, STROJNY Jacek (2022), Measuring local competitiveness: comparing and integrating two methods PCA and AHP, “Quality & Quantity”, vol. 56. DOI: 10.1007/s11135-021-01181-z
• KOWALSKI Arkadiusz Michał, WERESA Marzenna Anna (red.) (2021), Polska: Raport o konkurencyjności 2021. Bilateralna współpraca gospodarcza a przewagi konkurencyjne, Warszawa.
• KALDOR Nicholas (1981), The role of increasing returns, technical progress and cumulative causation in the theory of international trade and economic growth, “Economie Appliquée (ISMEA)”, vol. 34, no. 4.
• MIOZZO Marcela, WALSH Vivien (2006), International Competitiveness and Technological Change, Oxford University Press.
• NHAMO Godwell, NHEMACHENA Charles, NHAMO Senia (2020), Using ICT indicators to measure readiness of countries to implement Industry 4.0 and the SDGs, “Environmental Economics and Policy Studies”, vol. 22. DOI: 10.1007/s10018-019-00259-1
• ŁOBAZIEWICZ Monika (2008), Luka techniczna i technologiczna a konkurencyjność gospodarki opóźnionej technologicznie, „Rocznik Nauk Społecznych”, tom XXXVI, zeszyt 3.
• PEREZ Carlota (2009), Technological revolutions and techno-economic paradigms, “Working Papers in Technology Governance and Economic Dynamics”, no. 20, http://hum.ttu.ee/wp/paper20.pdf (05.08.2023).
• SIUTA-TOKARSKA Barbara (2017), Zaawansowanie technologiczne przedsiębiorstw sektora MŚP w Polsce, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, z. 50(2). DOI: 10.15584/nsawg.2017.2.15
• SZOST Marcin (2015), Paradygmaty i trajektorie technologiczne – studium przypadku broni pancernej, „Gospodarka w Praktyce i Teorii”, tom 41, nr 4. DOI: 10.18778/1429-3730.41.04
• SZTEMBERG-LEWANDOWSKA Mirosława (2017), Analiza niezależnych głównych składowych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego We Wrocławiu”, vol. 468.
• WIECZOREK Paweł (2018), Czwarta rewolucja przemysłowa - wizja przemysłu nowej generacji – perspektywa dla Polski, „Kontrola Państwowa”, rocznik 63 (2018), nr 3 (380).
• ULBRYCH Marta (2016), Serwicyzacja produkcji przemysłowej. Wnioski dla Polski, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 3/2016 (81). DOI: 10.18276/frfu.2016.81-22
• UNIDO (2023), Competitive Industrial Performance Index (CIP), https://stat.unido.org/sdg (04.08.2023).
• WNOROWSKI Henryk Jan (2011), Instytucjonalne uwarunkowania działalności przedsiębiorstw w krajach Unii Europejskiej, Białystok.
• WOSIEK Roman (2016), Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki – aspekty teoretyczne, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 269.
• WOSIEK Roman (2019), Konkurencyjność technologiczna polskiej gospodarki. Stan obecny i perspektywy zmian, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, nr 57 (1/2019). DOI: 10.15584/nsawg.2019.1.15
• YGLESIAS Elmer (2003), Porter vs. Porter: Modeling the technological competitiveness of nations, “Scientometrics”, vol. 57, no. 2.
• ŻMUDA Małgorzata, MOLENDOWSKI Edward (2016), W poszukiwaniu istoty konkurencyjności gospodarki narodowej: studium interdyscyplinarne, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 3/2016 (81). DOI: 10.18276/frfu.2016.81-28