Ekonomiczne i społeczne efekty zewnętrzne działalności muzeów zamkowych oraz pałacowych w Polsce

• Authors: Obłąkowska Katarzyna Agnieszka

Title variants

EN

Economic and Social Externalities of the Activity of Castle and Palace Museums in Poland

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł opisuje pozytywne efekty zewnętrzne działalności mu¬zeów zamkowych i pałacowych w Polsce dla działalności prywatnych podmiotów gospodarczych oraz lokalnych społeczności. Opisano efekty gospodarcze lokalizacji, widoku i wizerunku oraz efekty społeczne w po¬staci części tożsamości miejsca, rozwoju intelektualnego i integracji lokalnych mieszkańców. Artykuł powstał na podstawie badań własnych autorki, zrealizowanych w ramach grantu udzielonego przez Narodowe Centrum Nauki (nr grantu: UMO-2016/21/N/HS4/02879),. Podczas tych badań obserwacji poddano przestrzenie gospodarczo-społeczne wokół dwudziestu muzeów.

EN

This article describes the positive externalities (external effects) of castle and palace museums in Poland for the activities of private busi¬nesses and local communities. The economic effects of location, view and image are described, as well as the social effects in the form of part relevant to the identity of the place, intellectual development and integration of local residents. This article is based on the author’s own research, carried out under a grant from the National Science Centre (grant number: UMO-2016/21/N/HS4/02879). During the research, the economic and social spaces around twenty museums were observed.

Keywords

PL

muzeum,; pałac,; zamek,; efekty zewnętrzne,; ekonomia kultury

EN

museum,; palace,; castle,; externalities (external effects),; cultural economics

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 2021
• Issue: 2
• Pages: 165-185

Dates

published

2021

Contributors

author

Obłąkowska Katarzyna Agnieszka

• socjolog, doktor nauk o polityce i administracji, ekspertka ds. polityki dziedzictwa kulturowego
• sociologist, PhD in political and public administration sciences, expert in cultural heritage policy

References

• Acocella N., Zasady polityki gospodarczej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Affelt W.J., Wartościowanie dziedzictwa techniki: rozpoznawanie, interpretacja, zachowanie, [w:] Wartościowanie w Ochronie i Konserwacji Zabytków, red. B. Szmygin, ICOMOS, Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków, Politechnika Lubelska, Warszawa–Lublin 2012, s. 7-16.
• Arrow K.J., The Organization of Economic Activity: Issues Pertinent to the Choice of Market versus Non-market Allocation, Joint Economic Committee of Congress, Waszyngton 1969.
• Bator, F.B., The Anatomy of Market Failure, „The Quarterly Journal of Economics” 1958, nr 72/3, s. 351-379.
• Baumol W.J., Oates W.E., The Theory of Environmental Policy (Externalities, Public Outlays, and the Quality of Life), Prentice- Hall, Englewood Clifs 1975.
• Begg D., Fischer S., Dornbush R., Mikroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007.
• Benhamou F., Public intervention for cultural heritage: normative issue and tools, [w:] Handbook on the Economics of Cultural Heritage, red. I. Rizzo, A. Mignosa, Edward Elgar Publishing, Cheltenham, Northampton 2013, s. 3-16.
• Buchanan J.M., Craig Stubblebine W.M., Externality, „Economica” 1962, t. 29, nr 116, s. 371-384.
• Coase R.H., The Problem of Social Cost, „The Journal of Law & Economics” 1960, t. III, s. 1-44.
• Cornes R., Sandler T., The Theory of Externalities, Public Goods and Club Goods, Cambridge University Press, Cambridge 1996.
• Czarny B., Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.
• English Oxford Living Dictionaries, „Sight”, https://en.oxforddictionaries.com/definition/sight [dostęp: 20.04.2017].
• English Oxford Living Dictionaries, „View”, https://en.oxforddictionaries.com/definition/view [dostęp: 20.04.2017].
• Fortuna-Marek A., Stępnik K., Komponenty postaw Polaków wobec dziedzictwa kulturowego, [w:] Dziedzictwo Kulturowe w Badaniach. Polacy Wobec Dziedzictwa. Raport z Badań Społecznych, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Warszawa 2017, s. 22-88.
• Frycz J., Restauracja i konserwacja zabytków architektury w Polsce w latach 1795-1918, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1975.
• Ghosh A.K., Chakraborty T., Evaluation of Social Externalities in Indian Coal Mining Industry – A Concept, [w:] International Seminar on Coal Science & Technology. Global Coal 2005, red. A.K. Sigh, K. Sen, Allied Publishers, New Dehli 2005, s. 110-129.
• Główny Urząd Statystyczny, Kultura w 2009 r., Warszawa 2010.
• Główny Urząd Statystyczny, Trzeci Sektor w Polsce. Stowarzyszenia, fundacje, społeczne podmioty wyznaniowe, organizacje samorządu zawodowego, gospodarczego i pracodawców w 2012 r., Warszawa 2014.
• Graczyk A., Ekologiczne koszty zewnętrzne. Identyfikacja, szacowanie, internalizacja, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 2005.
• Ilczuk D., Ekonomika kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• Jary D., Jary J., Collins Web-linked Dictionary. Sociology, Collins, Nowy Jork 2006.
• Jewtuchowicz A., Efekty zewnętrzne w procesach urbanizacji i uprzemysłowienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1987.
• Jończyk M., Kaczor M., Czynniki produkcji w gospodarce turystycznej, w: Encyklopedia Zarządzania, https://mfiles.pl/pl/index.php/Czynniki_produkcji_w_gospodarce_turystycznej [dostęp: 05.03.2020].
• Kasperowicz R., Dehio i Riegl, czyli spór o przeszłość i przyszłość zabytków, [w:] Alois Riegl, Georg Dehio – i Kult Zabytków, red. R. Kasperowicz,Muzeum Pałac w Wilanowie, Warszawa 2012, s. XX.
• Klimczak B., Mikroekonomia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2015.
• Kobyliński Z., Krajobraz jako pamięć, [w:] Archaelogica Hereditas, Konserwacja Zapobiegawcza Środowiska, Krajobraz Kulturowy, red. J. Wysocki, Wydawnictwo Fundacji Archeologicznej, Warszawa 2014, s. 13-22.
• Komisja Europejska, Przewodnik po analizie kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych. Narzędzie analizy ekonomicznej polityki spójności 2014-2020, Bruksela 2014.
• Kudełko M., Korygowanie niekorzystnych efektów zewnętrznych – ujęcie teoretyczne i empiryczne, „Zarządzenie i Finanse” 2016, R. 4, nr 3, cz. 1, s. 339-351.
• Kurzątkowski M., Mały Słownik ochrony zabytków, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa 1989.
• Lewicki, J.,Przeszłość, czy przyszłość – dylematy związane z zabytkami w dobie postkolonializmu, „Porównania” 2015, nr 17, s. 92-104.
• Lisowska, A., Zjawisko przestępczości w destynacjach turystycznych – przegląd badań, „Turyzm” 2017, nr 27, z. 1, s. 33-43.
• Mankiv N.G., Taylor M.P. Mikroekonomia, PWE Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2015.
• Meade J.E., External Economies and Diseconomies in a Competitive Situation, „The Economic Journal” 1952, t. 62, nr 245, s. 54-67.
• Murzyn-Kupisz, Dziedzictwo kulturowe a rozwój lokalny, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2012.
• Myczkowski Z., Krajobraz wyrazem tożsamości w wybranych obszarach chronionych w Polsce, Politechnika Krakowska, Kraków 1998.
• Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 5, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Obłąkowska K., Udział podmiotów społeczeństwa obywatelskiego w kształtowaniu lokalnej polityki ochrony zabytków, [w:] Finanse. Polityka Publiczna, red. K. Poznańska, K. Kraj, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2015, s. 83-110.
• Orkan-Łęcka, A., Genius Loci, „Obserwatorium Żywej Kultury – Sieć Badawcza”, http://ozkultura.pl/wpis/1770/16 [dostęp: 12.07.2018].
• Oxford Reference, Genius loci, https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095847893 [dostęp: 15.09.2019].
• Parlament Europejski i Rada, Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życia, Dz.U. UE L. 394, 30.12.2006.
• Pigou A., The Economics of Welfare, Palgrave Macmillan, Nowy Jork 2013.
• Prauzner T., Lifelong Learning – Edukacja przez całe życie, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie” 2011, nr VI.
• Riegl A., Nowoczesny kult zabytków. Jego istota i powstanie, [w:] R. Kasperowicz, Alois Riegl, Georg Dehio – i Kult Zabytków, Muzeum Pałac w Wilanowie, Warszawa 2012.
• Roguska A., Cholewka H., Kształtowanie ekspresji kulturalnej uczniów szkół podstawowych, „Pedagogika społeczna” 2015, nr 4 (58), s. 147-160.
• Rubacha K., Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin, [w:] B. Kwieciński, B. Śliwerski, Pedagogika. Podręcznik Akademicki, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014, s. 19-33.
• Rymaszewski B., Klucze ochrony zabytków w Polsce, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa 1992.
• Samuelson P., Diagrammatic Exposition of a Theory of Public Expenditure, „The Review of Economics and Satistics” 1955, t. 37, nr 4, s. 350-356.
• Samuelson P., The Pure Theory of Public Expenditure, „The Review of Economics and Statistics” 1954, t. 36, nr 4, s. 387-389.
• Samuelson P., Zasady analizy ekonomicznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1959.
• Samuelson P., Nordhaus W.D., Ekonomia, 19 wyd., REBIS, Poznań 2014.
• Scitovsky T., Two Concepts of External Economies, „The Journal of Political Economy” 1954, t. 62, nr 2, s. 143-151.
• Słownik języka polskiego PWN, „Widok”, https://sjp.pwn.pl/sjp/ widok;2535768.html [dostęp: 20.04.2017].
• Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Stiglitz J.E., Ekonomia sektora publicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Szromnik A, Marketing terytorialny. Miasto i region na rynku, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2007.
• Tomczak A., Rola promocji w zarządzaniu dziedzictwem kulturowym, [w:] Dziedzictwo Kulturowe – Konteksty Odpowiedzialności, red. K. Gutowska, Kolegium Nauk Społecznych i Ad¬ministracji Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003, s. 227-249.
• Towse R., Ekonomia kultury. Kompendium, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2011.
• United Nations World Tourism Organization, Understanding Tourism: Basic Glossary, http://cf.cdn.unwto.org/sites/all/files/ docpdf/glossaryenrev.pdf [dostęp: 15.08.2018].
• Uniwersytet Warszawski, Digital Economy Lab, Airbnb w Warszawie, http://www.delab.uw.edu.pl/pl/airbnb-w-warszawie/ [dostęp: 10.10.2019].
• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych 1994, Dz.U. 1994 nr 24, poz. 83; Dz.U. z 2019 r., poz. 1231; Dz.U. z 2020 r., poz. 288.
• Viner J., Cost Curves and Supply Curves, „Zeitschrift für Nationalökonomie” / „Journal of Economics” 1931, nr 3 (1), s. 23-46.
• Zieliński M., Kubacki M., Marka we współczesnej gospodarce, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2014, nr 66, s. 705-719.

Identifiers

ISSN

0029-8247