Czynniki wpływające na stan zachowania obiektów zabytkowych po 1945 roku na Dolnym Śląsku

• Authors: Merta-Staszczak Adriana

Title variants

EN

Factors affecting the state of preservation of historic buildings since 1945 in Lower Silesia

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

Historical residential complexes containing castles, mansions, palaces, parks and farms, are an important part of the cultural heritage of Lower Silesia. It is a big collection diversified in terms of historical and aesthetical values. Despite this, after 1945 they were not covered by a special protection and were subject to a number of factors adversely affecting their state of preservation. This was especially true of undeveloped buildings and of those lacking responsible owners. The biggest damage done in historical objects was the result of human activities, which consisted of both intentional devastation and failure to carry out adequate repair and renovation in accordance with the principles of conservation. The destruction of monuments was intensified by the atmospheric phenomena such as rain, high winds, high temperatures, frost, floods and fire.

Keywords

EN

Lower Silesia; monuments; residential complexes; Agricultural Property Agency

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Journal: Społeczeństwo i Ekonomia
• Year: 2016
• Issue: 1(5)
• Pages: 27-46

Contributors

author

Merta-Staszczak Adriana

References

• Barański M., 1999, Świadomość a ochrona zabytków, [w:] Zabytki i społeczeństwo. Czynnik społeczny w ochronie zabytków w warunkach reformy samorządowej, Gutkowska K., Kobyliński Z. (red.), Warszawa.
• Borusiewicz W., 1985, Konserwacja zabytków budownictwa murowanego, Warszawa.
• Chorowska M., 2003, Rezydencje średniowieczne na Śląsku. Zamki, pałace, wieże mieszkalne, Wrocław.
• Czerner O., 1974, W trzydziestolecie powojennej opieki nad zabytkami, Ochrona Zabytków, nr 27/3, s. 171-173.
• Czerner O., 2000, Zabytki Śląska w Polsce dyktatury proletariatu, [w:] Badania i ochrona zabytków w Polsce w XX wieku: materiały z konferencji naukowej zorganizowanej staraniem Wydziału
• Architektury Politechniki Warszawskiej, Generalnego Konserwatora Zabytków i Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w stulecie urodzin Profesora Jana Zachwatowicza w dniu 4 marca 2000 roku, Tomaszewski A. (red.).
• Czerner O., 2004, Architektury istnienie i zachowanie – z szuflady Profesora, Wrocław, s. 185.
• Drewniacki D., Prawne i organizacyjne aspekty ochrony zabytków (dóbr kultury) na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych (szczególnych zagrożeń) w prawie polskim, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, www.mkidn.gov.pl.
• Dutkiewicz J.E., 1964, Dwadzieścia lat ochrony zabytków w Polsce Ludowej, Ochrona Zabytków, nr 17/2.
• Gąsior I., 1995, Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa. Pałac w Sokolnikach, Wrocław, WUOZ we Wrocławiu, Wrocław.
• Godlewski P., 1990, Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, pałac we Wziąchowie Małym, WUOZ we Wrocławiu, Wrocław.
• Graczyk A., 1971, Projekt koncepcji adaptacji budynku pałacu wraz z planem ogólnym zagospodarowania wokół pałacu w miejscowości Dalków, Zielona Góra, AANR OT we Wrocławiu, Wrocław, syg. 49/13.
• Gubańska R., 2009, Budynki i budowle dolnośląskich folwarków, Wrocław.
• Guttmejer K., 1994, Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, Dwór w Dzikowcu, Wrocław, WUOZ we Wrocławiu, Delegatura w Wałbrzychu.
• Informacja dotycząca szkód wywołanych przez powódź w parku zabytkowym w Gniechowicach, 1997, Wrocław, AANR OT we Wrocławiu, Wrocław.
• Jakubowski O., 2011, Wykorzystanie unormowań art. 95 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami do walki z przestępczością przeciwko dziedzictwu narodowemu – propozycje rozwiązań, Opolskie Studia Administracyjno-Prawne VIII.
• Krasocki M., 1955, Dziesięć lat pracy konserwatorskiej w liczbach, Ochrona Zabytków, R. 8, nr 2.
• Małachowicz E., 1994, Konserwacja i rewaloryzacja architektury w zespołach i krajobrazie, Wrocław.
• Marcinkowska E., Uszałowicz B., 1983, Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, Pałac w Ozorowicach, Wrocław, WUOZ we Wrocławiu, Wrocław.
• Merta-Staszczak A., 2014, Rezydencje w procesie zagospodarowania nieruchomości Skarbu Państwa na Dolnym Śląsku w latach 1989-2011, Toruń.
• Nowak-Obelinda B., 2015, Czy system ochrony i opieki nad zabytkami zapewnia prawidłowe zagospodarowanie i konserwację zabytków nieruchomych w Polsce?, [w:] Zabytek zadbany. Co to znaczy?, Liżewska I. (red.), Warszawa.
• Obiekty nieruchome wpisane do rejestru zabytków, Narodowy Instytut Dziedzictwa, ww.nid.pl.
• Pismo dotyczące zabytkowego założenia pałacowo-ogrodowego we Włosieniu Dolnym gmina Platerówka z dn. 5.09.1989, Jelenia Góra, AANR OT we Wrocławiu, Wrocław.
• Pismo w sprawie pożaru pałacu w Ratnie Dolnym do Komendy Rejonowej Policji w Nowej Rudzie z dnia 3.03.1998, Wrocław, AANR OT we Wrocławiu, Wrocław.
• Postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, 1995, Stoszowice, AANR OT we Wrocławiu, Wrocław.
• Postanowienie o umorzeniu postępowania w sprawie kradzieży drzwi pałacu w Wyszonowicach z dnia 09.08.2001, AANR OT we Wrocłąwiu, Wrocław.
• Pruszyński J., 1989, Ochrona zabytków w Polsce, Warszawa, s. 185.
• Pruszyński J., 1992, Tradycja i postęp (ochrona zabytków na wsi), Ochrona Zabytków, nr 45/1-2.
• Pruszyński J., 1996, Stan i potrzeby regulacji prawnej ochrony zabytków w Polsce, Ochrona Zabytków, nr 49/3.
• Przyłęcki M., 1979, Odbudowa, konserwacja i ochrona zabytków architektury na Dolnym Śląsku w latach 1945-1978, Ochrona Zabytków, nr 32/4.
• Raport roczny Narodowego Instytutu Dziedzictwa, 2011, Warszawa.
• Ratajczak E., 1997, Dokumentacja konserwatorska – ekspertyza techniczna konstrukcji pałacu w Stradomii Dolnej, Wrocław, WUOZ we Wrocławiu, Wrocław.
• Sałaciński K., 1998, Straty w dobrach kultury w czasie powodzi – uwagi, spostrzeżenia i wnioski, Ochrona Zabytków, nr 51/1.
• Sawińska E., 2009, Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, Dwór w Wojbórzu, Wrocław, WUOZ we Wrocławiu, Delegatura w Wałbrzychu.
• Stenogram narady kierowniczej kadry kulturalnej województwa wrocławskiego, Wrocław 1972, Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Prezydium WRN we Wrocławiu, syg. IX/8.
• Świerczyński J., 1986, Grabieżcy kultury i fałszerze sztuki, Warszawa.
• Uchwała nr 417 Rady Ministrów z dnia 8 grudnia 1960 r. w sprawie zakończenia prac związanych z usuwaniem pozostałości zniszczeń wojennych.
• Uchwała nr 666 Prezydium Rządu z dnia 20 sierpnia 1955 r. w sprawie planowanej akcji usunięcia pozostałości zniszczeń wojennych w miastach i osiedlach.
• Urząd Gminy Cieszków, http://www.cieszkow.pl/gmina-2/zabytki/pa%C5%82ac-w-trzebicku (20.07.2016).
• Ustawa o ochronie dóbr kultury, Dz.U. 1962 nr 10, poz. 48.
• Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz.U. 2003 nr 161, poz. 1568.
• Wilk A., 1995, Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, Pałac w Trzebicku, Wrocław, WUOZ we Wrocławiu, Wrocław.
• Wniosek w sprawie decyzji o skreśleniu z rejestru zabytków pałacu w Leśnej z dnia 11.04.2005 r.,
• Jelenia Góra, AANR OT we Wrocławiu, Wrocław.
• Wniosek w sprawie skreślenia pałacu w Leśnej z rejestru zabytków z dnia 11.04.2005, AANR OT we Wrocławiu, Wrocław, syg. 3/148.
• Zagrożenia okresowe występujące w Polsce, 2010, Warszawa.
• Zamek w Ratnie Dolnym, http://wroclaw.naszemiasto.pl/artykul/zamek-w-ratnie-dolnym,125067,art,t,id,tm.html (20.07.2016).