Papież, który zaskoczył Sorrentina. Słowa i obrazy teatru pedagogicznego Franciszka w czasie pandemii COVID-19

• Authors: Kućko Wojciech

Title variants

EN

The Pope who surprised Sorrentino: Words and images of Francis’ pedagogical theatre during the COVID-19 pandemic

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób, za pomocą sugestywnych słów, znaków i obrazów, Franciszek realizował nabożeństwa i liturgie watykańskie w czasie pandemii koronawirusa od marca do maja 2020 roku. Analiza dotyczy kolejnych aktów papieskiego „dramatu liturgicznego”: od dni poprzedzających pielgrzymkę 15 marca 2020 r. do kościoła San Marcello w Rzymie aż po ostatnią transmitowaną Mszę św. 18 maja 2020 r. przy relikwiach św. Jana Pawła II. W związku z tym na początku zaprezentowane są założenia jezuickiego teatru pedagogicznego, które pomogły papieżowi Bergoglio oraz jego współpracownikom w zaplanowaniu i zrealizowaniu bogatej katechezy liturgicznej i moralnej dla całego świata przy pomocy skromnych środków. W dalszej części przywołane są i opisane kolejne akty papieskiego theatrum, opisane w trzech grupach: idea i przesłanie transmisji Mszy św. i modlitw; znaki Paschy, obchodzonej w szczególnej scenerii w Watykanie oraz gesty miłosierdzia chrześcijańskiego, wykonane przez papieża wobec cierpiących w czasie pandemii. W ostatnich latach papiestwo jest przedmiotem zainteresowania wielu reżyserów. Jeden z nich, włoski reżyser Paolo Sorrentino, autor popularnych serii o wyimaginowanej historii papiestwa przyszłości, poruszony scenami z placu św. Piotra w czasie pandemii ocenił, że Watykan nie potrzebuje już jego pomocy, bo kreuje dużo potężniejsze obrazy niż te z jego filmów. W ostatniej części artykułu przywołane są badania włoskiego teologa Antonio Spadaro, który na łamach czasopisma La Civiltà Cattolica dokonał analizy siedmiu papieskich obrazów czasu pandemii.

EN

This article aims to show how Francis carried out Vatican services and liturgies during the COVID-19 pandemic from March to May 2020 using suggestive words, signs, and images. The analysis concerns subsequent acts of the papal “liturgical drama”: from the days preceding the pilgrimage of 15 March 2020 to the Church of San Marcello in Rome until the last Mass online on 18 May 2020 at the relics of St John Paul II. Therefore, at the start, the assumptions of the Jesuit pedagogical theatre are presented, which helped Pope Bergoglio and his associates to plan and implement a rich liturgical and moral catechesis for the whole world with modest means. Further on, the subsequent acts of the papal theatrum are cited in three groups: the idea and message of the Holy Mass transmissions and prayers; the signs of Easter, celebrated in a special setting in the Vatican, and the gestures of Christian mercy made by the Pope towards those suffering during the pandemic. In recent years, the papacy has attracted the attention of many directors. One of them, the Italian director Paolo Sorrentino, creator of a popular series about the imaginary history of the papacy of the future, was moved by scenes from St Peter during the pandemic and judged that the Vatican no longer needs his help because it has created much more powerful images than those from his films. The last part of the article cites the research of the Italian theologian Antonio Spadaro, who analysed seven papal images of the time of the pandemic in the La Civiltà Cattolica journal.

Keywords

PL

COVID-19; Franciszek; koronawirus; pandemia; Sorrentino; teatr jezuicki

EN

COVID-19; Francis; coronavirus; pandemic; Sorrentino; Jesuit’s theatre

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu
• Journal: Studia Paradyskie
• Year: 2020
• Issue: 30
• Pages: 147-166

Contributors

author

Kućko Wojciech

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• [anonimowo], Działalność Stolicy Apostolskiej, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 41 (2020) 4, s. 45-50. [anonimowo], Działalność Stolicy Apostolskiej, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 41 (2020) 5, s. 46-50. [anonimowo], Działalność Stolicy Apostolskiej, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 41 (2020) 6, s. 48-50.
• [anonimowo], In una piccola foglia il dolore e le speranze dell’umiltà, „L’Osservatore Romano” 6-7 aprile 2020, nr 79, s. 10.
• Colonna C., Papież Dyktator. Skrywana historia pontyfikatu papieża Franciszka, Fundacja pro Maria et Veritate, Warszawa 2018.
• Dicastero per la Comunicazione della Santa Sede (a cura di), Forti nella tribolazione. La comunione della Chiesa sostegno nel tempo della prova, Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano 2020.
• Dobroczyński G., Ecclesia czy E-cclesia?, Wydawnictwo RHETOS, Warszawa 2020.
• Dostojewski F., Notatki z podziemia. Gracz, tłum. I. Karski, Puls Publications, London 1992.
• Drożyński T., Oblicza wiary w czasie pandemii COVID-19. Koronawirusowy akrostych, Wydawnictwo BIBLOS, Tarnów 2020.
• Franciszek, Drzwi pozostają otwarte. Homilia podczas Mszy św. na zakończenie Roku Świętego Miłosierdzia (20.11.2016), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) (2016) 12, s. 24-25.
• Franciszek, Ludzkość na wzburzonym morzu. Modlitwa na placu św. Piotra o ustanie pandemii (27.03.2020), „L’Osservatore Romano” 41 (2020) 4, s. 4-6.
• Franciszek, Solidarność, nadzieja i poczucie wspólnoty. List do ruchów ludowych (12.04.2020), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 41 (2020) 5, s. 7-8.
• Franciszek, Profeti di un nuovo futuro. Ai preti do Roma il Papa chiede di lasciarsi sorprendere dalla grazia del Risorto e dalla forza umile e fedele del popolo (31.05.2020), „L’Osservatore Romano”, 31 maggio 2020, nr 123, s. 8.
• Franciszek, Un plan para resucitar. Una meditación, „Vida Nueva” (2020) 3174, s. 6-11.
• In tempo di COVID-19. Decreto della Congregazione per il culto divino e la disciplina dei sacramenti, „L’Osservatore Romano” 26 marzo 2020, nr 69, s. 7.
• Ivereigh A., Il Papa confinato. Intervista a Papa Francesco, 8 aprile 2020, https://www.lacivilta- cattolica.it/news/il-papa-confinato-intervista-a-papa-francesco/ [31.05.2020].
• Ks. Guido Marini. Sługa liturgii, B. K. Krzych [oprac.], Instytut Summorum Pontificum, Ząbki 2010.
• Kućko W., Papież, który zaskoczył Sorrentino, http://wiez.com.pl/2020/04/20/papiez-ktory-zasko- czyl-sorrentino/ [31.05.2020].
• Magister S., Su il sipario. Va in scena il teatro del Papa, http://chiesa.espresso.repubblica.it/arti- colo/1351276.html [25.08.2020].
• Maliszewski K., Rola i miejsce jezuitów w kulturze staropolskiej. Próba zarysu problematyki, [w:] W. Kućko [red.], „My z niego wszyscy”. Historyczne i religijne dziedzictwo św. Stanisława Kostki, Płocki Instytut Wydawniczy, Płock 2019, s. 161-182.
• Mattei G., Piazza San Pietro non è mai stata così piena, „L’Osservatore Romano” 29 marzo 2020, nr 72, s. 10.
• Oberholzer S. J. (red.), Diego Laínez (1512-1565) and His generalate. Jesuit with Jewish Roots, Close Confidant of Ignatius of Loyola, Preeminent Theologian of the Council of Trent, Institutum Historicum Societatis Iesu, Rome 2015.
• Okoń J., Na scenach jezuickich w dawnej Polsce (rodzimość i europejskość), Wydawnictwo DiG, Warszawa 2006.
• Piliszewska A., Teatr szkolny na ziemiach polskich. O dydaktycznym i umoralniającym charakterze sztuk jezuickich słów kilka, „Pedagogika Katolicka” (2016) 1, s. 118-127.
• Poplatek J., Studia z dziejów jezuickiego teatru w Polsce, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1957.
• Rodari P., La Pasqua virtuale. Da Roma alla Mecca a Gerusalemme il virus cambia le nostre preghiere, „La Repubblica”, 11 aprile 2020, nr 87, s. 22-23.
• Rodari P., Piazza San Pietro meglio di un film di Sorrentino. Chi è il regista delle cerimonie papali senza popolo, https://rep.repubblica.it/pwa/generale/2020/04/11/news/piazza_san_pie- tro_meglio_di_un_film_di_sorrentino_chi_e_il_regista_delle_cerimonie_papali_senza_popo- lo-253765058/ [31.05.2020].
• Romeo E., Vuoto a credere. La fede, la chiesa e il papa al tempo del coronavirus, Àncora Editrice, Milano 2020.
• Sławiński S., Preferencyjna miłość do ubogich w przepowiadaniu Kościoła, „Analecta Cracoviensia” 49 (2017), s. 163-174.
• Spadaro A., Intervista a Papa Francesco, „La Civiltà Cattolica” (2013) 3918, s. 449-477.
• Spadaro A., „Una nuova immaginazione del possibile”. Sette immagini di Francesco per il post COVID-19, „La Civiltà Cattolica” (2020) 4080, s. 567-580.
• Sprutta J., Sceniczna działalność jezuitów jako fenomen upowszechniania teatru, „Studia Bobolanum” 28 (2017) 2, s. 61-78.
• Tornielli A., W strugach łez płynących z nieba, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 41 (2020) 4, s. 6.
• Valli A. M., Boże niespodzianki. Dni rewolucji papieża Franciszka, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2013.