Duchowość i etnosymbolika

• Authors: Marek Dziewierski

Title variants

EN

Spiritual Life and Ethnic Symbols

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o związek pomiędzy duchowością a praktykami symbolicznymi odwołującymi się do narodowego kontekstu. W tym celu analizowane będą działania charakterystyczne dla duchowości grekokatolickiej i ukraińskiej tożsamości narodowej – obserwowane na poziomie światów lokalnych. Dość powszechnie bowiem uznaje się fakt strukturalnego odrodzenia Kościoła Katolickiego Obrządku Biznatyjsko–Ukraińskiego za czynnik stabilizujący sytuację mniejszościową Ukraińców w Polsce. Jak zatem, na terenach autochtonicznych oraz obszarach diaspory, w tradycji wschodniego katolicyzmu zostają aktualnie zapośredniczone wątki nacjonalne. Dotyczy to zwłaszcza takich reprezentacji, jak krajobraz ideologiczny, pamięć i mit etniczny, konstrukcja miejsca martyrologii jako miejsca świętego. W tekście wykorzystuję dane pochodzące z badań etnograficznych, wyniki obserwacji uczestniczącej oraz dokumentację fotograficzną stanowiącą wizualizację opisywanego problemu.

EN

Since 1947, most of Ukrainians in Poland live in diasporas. This situation has a great significant for symbolical organization of space, reconstruction national culture, spiritual life and their identification with the group. The paper is based on the empirical study of Ukrainian communities conducted in two regions, south eastern and north eastern of Poland. The Ukrainians in research work areas have developed a national identity. Their self-definition is based mainly on religious differences: Greek Catholic or Orthodox. Religion has also become an important element of ethnic mobilization of the communities under consideration. In particular the Greek Catholic takes religious and sacred object not only element spiritual life bat also space of patriotic staging and localization national values. This can be seen for example in more elements of local landscape how new shrines have been built, there are new monuments, memorial crosses and other signifying practices. All this practices are coincides with the event the revival of the Greek Catholic Church ( also called in Poland the Uniate Church ), both in the institutional and spiritual sense after 1989.

Keywords

PL

Grekokatolicyzm; mniejszość ukraińska; krajobraz ideologiczny; miejsce święte; mit etniczny; praktyki znaczące; mobilizacja etniczna

EN

Greek Catholicism; Ukrainian minority; ideological landscape; sacred place; ethnic myth; signifying practices; ethnic mobilization

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2008
• Volume: 4
• Issue: 1
• Pages: 4-53

Contributors

author

Marek Dziewierski

• Uniwersytet Śląski, Polska

References

• Andersen, Benedic (1997) Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Przełożył S. Amsterdamski. Warszawa-Kraków: Znak, Fundacja im. S.Batorego.
• Barker, Chris (2005) Studia kulturowe. Teoria i praktyka. Przełożyła A. Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Beba, Bożena, Hrywna Igor (1996) „Aspiracje społeczno-kulturowe Ukraińców na Warmii i Mazurach”. S. 96-108 w: Ewa Frątczak, Zbigniew Strzelecki (red.). Demografia i społeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnych 1945 – 1995. Próba bilansu. Warszawa: Polskie Towarzystwo Demograficzne. Fundacja Fridricha Berta.
• Bursza, Wojciech J., Jaskułowski Krzysztof (2005) „Nacjonalizm jako myślenie metonimiczne.” S. 7-21 w: Sprawy Narodowościowe. Seria nowa z.27.
• Cassirer, Ernst (1971) Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Przełożyła A. Staniewska. Warszawa: Czytelnik.
• Čolowic`, Ivan (2001) Polityka symboli. Przełożyła M. Petryńska. Kraków: TAiWPN Universitas.
• Edensor, Tim (2002) Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne. Przełożyła A. Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Eliade, Mircea(1966) Traktat o historii religii. Przekłożył J. Wierusz- Kowalski. Warszawa: Ksiązka i Wiedza .
• Eliade, Mircea (1993) Sacrum, mit, historia. Przełożył A. Tatarkiewicz. Warszawa: PIW.
• Eliade, Mircea (2001) Moje życie. Fragmenty dziennika 1941-1985. Przełożył I. Kania. Warszawa: Wydawnictwo RK.
• Halbwachs, Maurice (1969) Społeczne ramy pamięci. Przełożył M. Król. Warszawa: PWN.
• Kavanagh, Gaynor (1999) “Making Histories, Making Memories.” S. 1-14 w: Gaynor Kavanagh (Red.). Making Histories in Museums. London and New York: Leicester University Press.
• Kula, Marcin (2004) Krótki raport o użytkowaniu historii. Warszawa: PWN.
• Łukowski, Wojciech (2002) Społeczne tworzenie ojczyzny. Studium tożsamości mieszkańców Mazur. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
• Marciniak, Tomasz (1999) „Symbole naszego świata.” S. 227-248 w: Masovia 2.
• Mokry, Włodzimierz (1984) „Krzyż Łemków.” S.2-4 w: Tygodnik Powszechny 36.
• Ossowski, Stanisław (1984) O ojczyźnie i narodzie. Warszawa: PWN.
• Smith, Anthony D. (1986) The Ethnic Origins of Nation. Oxford: Basil Blackwell Publishers
• Tuan, Yi – Fu (1987) Przestrzeń i miejsce. Przełożyła A. Morawińska. Warszawa: PIW.
• Tuner, Victor (2005) Gry społeczne, pola i metafory. Przełożył W. Usakiewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.