O podobieństwie między poznaniem naukowym i religijnym

• Authors: Kubiak Adam Paweł

Title variants

EN

On Similarity Between Scientific and Religious Cognition

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu było odszukanie i wyeksplikowanie podobieństw między nauką i religią w odniesieniu do klasycznych kryteriów poznania naukowego. Dyskurs poprowadzono w trzech aspektach: wiedza, metoda, język, instytucja oraz ograniczenia. Sformułowano wniosek, iż religia może być postrzegana jako dziedzina spełniająca wszystkie ogólne kryteria przedsięwzięcia naukowego. Konkluzja ta może wspierać dwie możliwe tezy: (1) religia jako dyscyplina naukowa powinna zostać włączona do przesięwzięcia naukowego w ramach kooperacji interdyscyplinarnej; (2) przedstawione podobieństwo pozostaje konstruktem, nie zaś odkryciem – nie ma sensu porównywanie religii do nauki, jako że oba pojęcia są zbyt ogólne i mgliste. Bez względuna to, za którą opcją się opowiemy, antyteistyczne argumenty, bazujące na ukazaniu rzekomej opozycji religii względem nauki, tracą swą moc.

EN

Aim fo this paper was to find and explicate similarities between science and religion with respect to classical criteria of scientific cognition. The discourse was led within the following aspects: knowledge, method, language, institution and limits. The drived conclusion is that religion can be interpreted as satisfying all genral conditions of scientific enterprise. Such a conclusion is interpreted as supporting two possible thesis: (1) religion as a scientific discipline ought to be implemented into scientific enterprise in the way of interdisciplinary cooperation; (2) the presented similarity remains constructed, not discovered – there is no sense in comparing religion to science, since these two notions are too general and vague. Regardless which interpretation one would prefer, it shows, that anti-theistic arguments based on showing religion as opposed to science, do not sound.

Keywords

PL

nauka; metodologia; racjonalność; poznanie; religia

EN

science; methodology; rationality; cognition; religion

• Publisher: Wydawnictwo KUL
• Journal: Scripta Philosophica. Zeszyty Naukowe Doktorantów Wydziału Filozofii KUL
• Year: 2013
• Volume: 2
• Pages: 57-72

Contributors

author

Kubiak Adam Paweł

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Filozofii, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin

References

• Bronk A., Podstawy nauk o religii, Lublin: TN KUL 2003.
• Chalmers A., Czym jest to, co zwiemy nauką?, Wrocław: Wydawnictwo „Siedmioróg” 1997.
• Fayerabend P.K., Against Method. Outline of an Anarchistic Theory of Knowledge, London: New Left Books 1975.
• Fordubiński M., Typy i modele wiedzy w systemie innowacji, w: Dobre praktyki B+R, red. P. Kawalec, Lublin 2011: Wydawnictwo KUL, s. 55-76.
• Gałecki S., Inna racjonalność. Paralelność poznania religijno-moralnego i naukowego według Johna Henry’ego Newmana, „Racjonalia. Z Punktu Widzenia Humanistyki” 2011, nr 1, s. 38-54.
• Hajduk Z., Ogólna metodologia nauk, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.
• Hajduk Z., Filozofia przyrody – filozofia przyrodoznawstwa – metakosmologia, Lublin: TN KUL 2004.
• Hetmański M., Racjonalność formułowania i uzasadniania przekonań religijnych, „Przegląd Religioznawczy” 2010, nr 4(238), s. 15-31.
• Kamiński S., Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, w: tenże, Pisma wybrane, t. IV, Lublin: TN KUL 1998.
• Moskal P., Religia a prawda, Lublin: Wydawnictwo KUL 2009.
• Rescher N., The Limits of Science, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press 1999.
• Sesboüé B., Theobald C. (red.), Historia dogmatów, t. 1: Słowo zbawienia, Kraków: Wydawnictwo „m” 1999.
• Zdybicka Z.J., Człowiek i religia. Zarys filozofii religii, Lublin: TN KUL 1993.
• Życiński J., Szukać, wątpić, uwierzyć, w: Nieuniknione pytania, red. M. Heller, J. Życiński, Tarnów: Biblos 1992.

Notes

PL

Artykuł recenzowany

EN

Reviewed article