Stematografija Hristofora Žefarovicia jako dokument kulturowych i narodowych dążeń Serbów w pierwszej połowie XVIII wieku

• Authors: Romanowska Justyna

Title variants

EN

Hristofor Zhefarovich’s Stemmatographia as a document of the cultural and national aspirations of the Serbs in the first half of the eighteenth century

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Stematografija Hristofora Žefarovicia (1741) była jedną z najważniejszych serbskich książek wydanych w pierwszej połowie XVIII wieku. Pierwsza jej część zawiera majestatyczne portrety kanonizowanych serbskich władców, którzy budowali i umacniali średniowieczne państwo serbskie; druga przedstawia wizerunki herbów ziem bałkańskich. Tak skomponowanie dzieło wpisywało się w polityczno-religijny program Metropolii Karłowickiej, najważniejszej serbskiej instytucji religijnej i świeckiej na ziemiach należących do monarchii habsburskiej. Odwołanie się do tradycji średniowiecznego państwa poprzez zaprezentowanie wizerunków władców oraz określenie jego terytoriów poprzez umieszczenie herbów legitymizowało władzę serbskiej Cerkwi uznającej się za spadkobierczynię i kontynuatorkę tej tradycji. Jednocześnie galeria portretów władców i dostojników cerkiewnych konstytuowała narodowy panteon świętych, który nadawał historii Serbii wymiar sakralny.

EN

Stemmatographia, by Hristofor Zhefarovich (1741), was one of the most important Serbian books published in the first half of the 18th century. The first part contains the majestic portraits of the canonized Serbian sovereigns who built and strengthened the medieval Serbian state; the second part presents images of the coats of arms of the Balkan lands. Work composed in such a way corresponded to the political and religious program of the Archbishopric of Karlovci, the most important Serbian religious and secular institution in the lands belonging to the Habsburg monarchy. The reference to the tradition of the medieval state by presenting images of rulers and marking its territories by coats of arms legitimized the authority of the Serbian Orthodox Church that declared itself to be the heir and continuator of this tradition. At the same time, the gallery of portraits of the rulers and Orthodox Church notables constituted the national pantheon of saints that conferred a sacral aspect on Serbian history.

Keywords

EN

Stemmatographia; Arsenije IV Jovanović Šakabenta; The Archbishopric of Karlovci; Serbian 18th century graphics

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
• Journal: Adeptus
• Year: 2014
• Issue: 4
• Pages: 22-34

Dates

published

2014-11-26

Contributors

author

Romanowska Justyna

• Uniwersytet Jagielloński [Jagiellonian University], Kraków [Cracow], Poland

References

• Assmann, J. (2009). Pamięć kulturowa. In M. Saryusz-Wolska (Ed.), Pamięć zbiorowa i kulturowa: współczesna perspektywa niemiecka (pp. 60–100). Kraków: Universitas.
• Davidov, D. (2011). Srpska Stematografija–Beč 1741. Novi Sad: Prometej.
• Davidov, D., & Medaković, D. (1982). Sentandreja. Beograd. Retrieved June 20, 2014, from http://www.rastko.rs/rastko-hu/umetnost/likovna_i_primenjena/Sentandreja.html
• Felczak, W., & Wasilewski, T. (1985). Historia Jugosławii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Gil, D. (1995). Serbska hymnografia narodowa. Kraków: Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Gil, D. (2005). Prawosławie. Historia. Naród. Miejsce kultury duchowej w serbskiej tradycji współczesności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Medaković, D. (1986). Ideje istorizma u srpskoj grafici XVIII veka. In D. Davidov (Ed.), Srpskagrafika XVIII veka (pp. 7–11). Beograd: Balkanološki Institut SANU.
• Medaković, D. (1994). Srpski slikari XVIII – XX veka. Beograd: Prosveta.
• Mihajlović, G. (1964). Srpska bibliografia XVIII veka. Beograd: Narodna Biblioteka SR Srbije.
• Narochnitskiĭ, A. L. (1986). Osnovnye cherty razvitiia russko-iugoslavianskikh sviazeĭ v XVIII v. In V. Čubrilovič, Jugoslovenske zemlje i Rusija u XVIII veku (pp. 5–12). Beograd: SANU.
• Schwicker, J. H. (1998). Politička istorija Srbau u Ugarskoj [Politische Geschichte der Serben in Ungarn]. Novi Sad: Izdavačko preduzeće Matice srpske.
• Slijepčević, Đ. (2002). Istorija Srpske pravoslavnecrkve (Vol. 2: Od početka XIX veka do kraja drugog svetskog rata). Beograd: JRJ.
• Timotijević, M. (1998). Serbia sancta i Serbia sacra u baroknom versko-političkom programu Karlovačke mitropolije. In S. Ćirković (Ed.), Sveti Sava u srpskoj istoriji i tradiciji (pp. 387–431). Beograd: SANU.
• Timotijević, M. (2002). Bogorodica bezdinska i versko-politički program patrijarha Arse IV Jovanovića. Balcanica, (32-33), 311–346. doi:10.2298/BALC0233311T
• Todorović, J. (2006). An Orthodox Festival Book in the Habsburg Empire. Zaharija Orfelin's Festive Greeting to Mojsej Putnik (1757). London: Ashgate Publishing.
• Todorović, J. (2011). Prošlost koju su izgubili. Manipulacija prošlošću u političkom programu Karlovačke mitropolije. Kultura,131, 134–144.

Identifiers

DOI

10.11649/a.2014.017