Zasada ochrony pracy w świetle Konstytucji RP

• Authors: Dral Antoni , Beata Bury
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W niniejszym artykule autorzy podejmą próbę analizy zasady ochrony pracy odzwierciedlonej w art. 24 Konstytucji RP, ze szczególnym uwzględnieniem charakteru normatywnego przepisu, który ją statuuje. Wskazany przepis Konstytucji, umieszczony w rozdziale I zatytułowanym „Rzeczpospolita”, jest zaliczany do podstawowych zasad ustroju społeczno-gospodarczego państwa. Praca – przedmiot ochrony – zostanie ukazana jako szczególne dobro publiczne (wartość) i jedna z głównych podstaw funkcjonowania gospodarki i jej rozwoju, a ponadto jako źródło godności człowieka oraz najbardziej typowa podstawa utrzymania dla większości obywateli. Autorzy zwrócą również uwagę na relację zasady ochrony pracy do takich konstytucyjnych zasad, jak zasada własności oraz zasada wolności gospodarowania. Istotny jest również problem zakresu obowiązku państwa ochrony pracy z punktu widzenia tytułu prawnego jej wykonywania oraz celu zatrudnienia. Zasadę ochrony pracy należy przy tym postrzegać w kontekście ogólniejszych zasad ustrojowych, a w szczególności nakazu realizacji przez państwo zasady sprawiedliwości społecznej, w konsekwencji – zapewnienia dodatkowej ochrony pracobiorcy w celu zniwelowania niekorzystnych skutków przewagi ekonomicznej da

EN

In this article the authors will make an attempt of analysis of the principle of work protection reflected in the Article 24 of the Constitution of the Republic of Poland with special consideration of the normative character of the provision which statutes it. Indicated provision of the Constitution, in Chapter I entitled „The Republic (Rzeczpospolita)”, is included to basic principles of the State’s social-economical system. The work – subject of protection – will be shown as a specific public good (value) and one of the main basis of economy functioning and its development, and also as a source of human dignity and the most typical basis for livelihood for the majority of citizens. The authors will also draw attention to relationship of the principle of work protection to such constitutional principles as the principle of ownership and the principle of freedom of management. Also important is the issue of State obligation range of work protection from the point of view of its legal title to executing and its purpose. The principle of work protection should be considered in the context of more general state principles, in particular, order of executing by the State the principle of social justice, and – in consequence – providing additional protection for employees, in order to leveling the adverse effects of economic advantage of employers. Beyond the scope of consideration remains the issue of relationship between law or freedom and obligation in the context of the work protection, because its analysis would exceed this compilation. Certainly this subject deserves for separate discussion.

Keywords

PL

konstytucja; praca; ochrona pracy; zatrudnienie; wynagrodzenia za pracę; ubezpieczenie społeczne; społeczna gospodarka rynkowa umowa o pracę; umowy cywilne i prawne

EN

constitution; work; work protection; employment; remuneration for work; social security; social market economy; employment contract; civil and legal contracts

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2014
• Issue: 3 (19)
• Pages: 233-251

Dates

published

2014-06-30

Contributors

author

Dral Antoni

• WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa

author

Beata Bury

• WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa

References

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Dral A., Powszechna ochrona trwałości stosunku pracy. Tendencje zmian, Warszawa 2009.
• Garlicki L., Komentarz do art. 23, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 5, red. idem, Warszawa 2007.
• Garlicki L., Komentarz do art. 24, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 5, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
• Jończyk J., O modernizacji prawa pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2011, nr 9.
• Konstytucje Rzeczypospolitej Polskiej oraz Komentarz do Konstytucji RP z 1997 r., red. J. Boć, Wrocław 1998.
• Liszcz T., Konstytucyjne zasady prawa pracy, [w:] Konstytucyjny ustrój państwa. Księga jubileuszowa Profesora Wiesława Skrzydły, red. E. Gdulewicz, Lublin 2000.
• Liszcz T., Prawo pracy, Warszawa 2008.
• Liszcz T., Przyszła Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej a prawo pracy, Annales UMCS vol. XLIV sectio G, Lublin 1997.
• Liszcz T., Zmiany w prawie pracy a prawo do pracy, „Jurysta” 2002, nr 6.
• Mrówczyńska J., Społeczno-ekonomiczne warunki realizacji prawa do pracy w PRL, Poznań 1977.
• Piotrowski W., Prawo do pracy w warunkach reformy gospodarczej, [w:] Prawo pracy a reforma gospodarcza, red. W. Piotrowski, Poznań 1989.
• Sanetra W., Konstytucyjne prawo do rokowań, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1998, nr 12.
• Sanetra W., Ustrojowe uwarunkowania ochrony trwałości stosunku pracy, [w:] Ochrona trwałości stosunku pracy w społecznej gospodarce rynkowej, red. G. Goździewicz, Warszawa 2010.
• Skąpski M., Ochronna funkcja prawa pracy w gospodarce rynkowej, Kraków 2006.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Kraków 2002.
• Sobczyk A., Prawo pracy w świetle Konstytucji RP, t. I, Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy, Warszawa 2013.
• Sobczyk A., Prawo pracy w świetle Konstytucji RP. Wybrane problemy i instytucje prawa pracy a konstytucyjne prawa i wolności człowieka, t. II, Warszawa 2013.
• Święcicki M., Prawo pracy, Warszawa 1968.
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000.
• Zieliński T., Prawo pracy. Zarys systemu. Część I – ogólna, Warszawa–Kraków 1986.
• Zięba-Załucka H., Prawo do pracy jako przedmiot regulacji konstytucyjnych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2006, nr 2.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2014.03.11