Korporacje międzynarodowe jako podmiot (?) międzynarodowego prawa praw człowieka

• Authors: Wojciech Kilarski

Title variants

EN

Multinational corporations as a subject (?) of international human rights law

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Korporacja międzynarodowa jest uczestnikiem obrotu międzynarodowego, którego początków można szukać już w XVII wieku. Obecnie następstwa ich aktywności możemy zauważyć w różnych dziedzinach objętych prawem międzynarodowym, między innymi w międzynarodowym prawie praw człowieka. Z jednej strony liczne są, dość dobrze udokumentowane, przykłady naruszeń praw człowieka, z drugiej — coraz częściej wyrażany jest pogląd o konieczności rozciągnięcia ochrony, dotychczas przysługującej człowiekowi, także na korporacje międzynarodowe. Dlatego istotne wydaje się określenie ich pozycji w międzynarodowym prawie praw człowieka. Doktryna prawa międzynarodowego dysponuje licznymi próbami definicyjnymi, jednak żadna z nich nie ma charakteru prawnie wiążącego. Z tego względu raczej intuicyjnie wskazuje się jedynie podstawowe różnice między korporacją międzynarodową a innymi formami aktywności gospodarczej. Także przypisanie podmiotowości napotyka na trudności — brakuje prawnego jednoznacznego pojęcia i zakresu podmiotowości prawnomiędzynarodowej, co prowadzi do zróżnicowania poglądów doktrynalnych. Nie da się natomiast zaprzeczyć, że korporacji międzynarodowej przyznaje się pewien poziom ochrony w zakresie międzynarodowego prawa praw człowieka — orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka jest tego wystarczającym przykładem. Równie silnie w doktrynie brzmi teza o konieczności przestrzegania praw człowieka przez korporacje międzynarodowe, a w wypadku ich naruszania — odpowiedzialności wobec ofiar tych naruszeń. Brak prawnie wiążących rozwiązań w tym zakresie powoduje, że praktycznych rozwiązań w tej kwestii jest wiele, żadne z nich nie jest jednak wystarczająco efektywne. Prowadzone aktualnie w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych prace nad przyjęciem projektu wiążącego aktu prawa międzynarodowego daje pewną nadzieję na przyszłość. Trudno jednak z całą pewnością stwierdzić, czy i w jakiej ostatecznej formie wejdzie on kiedykolwiek w życie.

EN

Multinational corporations participate in international relations, whose origins can be traced back to as early as the 17th century. Currently, the consequences of their activity can be seen in various areas covered by international law, including in international human rights law. On the one hand, there are numerous, fairly well-documented examples of human rights violations. On the other, the view is being expressed increasingly more often regarding the need to extend protection previously available to human beings also to multinational corporations. Therefore, it seems important to determine their position in international human rights law. The doctrine of international law has a number of definitional attempts, but none of them is legally binding. Therefore, only basic differences between a multinational corporation and other forms of economic activity are indicated rather intuitively. Attribution of subjectivity also faces difficulties — the lack of a legal unambiguous concept and scope of legal-international subjectivity leads to a diversity of doctrinal views. But it cannot be denied that a multinational corporation is granted a certain level of protection in the field of international human rights law — the case law of the European Court of Human Rights is a sufficient example. Equally strong in the doctrine is the thesis that multinational corporations must respect human rights, and in the event of their violation — responsibility towards the victims of these violations. The lack of legally binding solutions in this area means that there are many practical solutions in this area, but none of them are effective enough. The ongoing work under the United Nations to adopt a draft binding act of international law gives some hope for the future. However, it is difficult to say with certainty whether and in what final form it will ever enter into force.

Keywords

PL

prawo międzynarodowe; korporacje międzynarodowe; międzynarodowe prawo praw człowieka; odpowiedzialność międzynarodowa; podmiotowość prawna

EN

international law; multinational corporation; international human rights law; international responsibility; legal personality

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego
• Journal: Przegląd Prawa i Administracji
• Year: 2020
• Volume: 120
• Issue: Tom 1
• Pages: 257 - 275

Contributors

author

Wojciech Kilarski

• Uniwersytet Wrocławski

• prawo międzynarodowe, korporacje międzynarodowe, międzynarodowe prawo praw człowieka, odpowiedzialność międzynarodowa, podmiotowość prawna