Empatia a doświadczanie i stosowanie agresji wśród młodzieży

• Authors: Lewicka-Zelent Agnieszka , Huczuk Sylwia

Title variants

EN

Empathy versus experience, and the use of violence among young people

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Młodzież jest narażona na wszelkie akty agresji zarówno w środowisku szkolnym, rodzinnym jak i rówieśniczym. Często bywa tak, że ofiara agresji sama zaczyna ją przejawiać, wskutek jej doświadczania ze strony innych osób. Innym ważnym determinantem poziomu agresji jest przekaz medialny lub negatywny wzór do naśladowania (np. używanie upokarzających oraz kompromitujących obrazów i słów). Empatia zaś to umiejętność, która polega na rozpoznawaniu wewnętrznych stanów oraz procesów dotyczących człowieka, z którym wchodzi się w kontakt. Dzięki niej człowiek współodczuwa emocje drugiej osoby, co zmniejsza ryzyko występowania zachowania agresywnego. Dlatego tak ważne w pracy z młodzieżą jest prowadzenie zajęć rozwijających empatię lub obniżających poziom agresji, w tym: treningów uwrażliwiających, treningu zastępowania agresji, treningów relaksacyjnych, czy zajęć o charakterze psychoedukacyjnym. Celem badania własnego było ustalenie poziomu empatii emocjonalno- poznawczej agresywnych ofiar w porównaniu z młodzieżą doświadczającą agresji lub stosującą agresję.

EN

Young people are at risk from acts of aggression both at school, in the family and from their peers. Frequently, the victims themselves begin to manifest aggression as a result of experiencing it from other people. Another determinant of the level of aggression is the mass media or negative role models (eg. making use of humiliating images and words). Empathy is a skill which enables one to recognise another person’s inner states and processes when coming into contact with the person. Thanks to it, one is able to share the emotions of the other person, which reduces the risk of aggressive behaviour. Therefore, it is vital that activities aiming at the development of empathy and reduction of aggression be included into working with young people. Such activities may include sensitizing training, aggression substitiution training, relaxation training or psychoeducational workshops. The aim of the study was to determine the level of emotional and cognitive empathy of aggressive victims as compared to young people experiencing or using aggression.

Keywords

PL

empatia, agresja, agresywna ofiara, ofiara

EN

empathy, aggression, aggressive victim, victim

• Publisher: Fundacja Pedagogium
• Journal: Resocjalizacja Polska
• Year: 2016
• Issue: 11/2016
• Pages: 117-132

Dates

published

2016-12-31

Contributors

author

Lewicka-Zelent Agnieszka

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

author

Huczuk Sylwia

• Koło Naukowe Twórczych Pedagogów Resocjalizujących Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

References

• Bartkowicz Z., Węgliński. A., 2012, Pedagogika resocjalizacyjna wobec współczesnych zagrożeń, UMCS, Lublin.
• Bartkowicz Z., 2001, Pomoc terapeutyczna nieletnim agresorom i ofiarom agresji w zakładach resocjalizacyjnych, Wydawnictwo AWH Antoni Dudek, Lublin.
• Braun-Gałkowska M., Ulik-Jaworska I., 2002, Zabawa w zabijanie: oddziaływanie przemocy prezentowanej w mediach na psychikę dzieci, Wydawnictwo Kaudium, Lublin.
• Chartrand T., Baragh J.A., 1999, The Chameleon Effect: The Perception-Behavior Link and Social Interaction, „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 76 (6).
• Davis M.H., 1999, Empatia. O umiejętności współodczuwania, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Georg J., 2008, Dlaczego jesteście tacy okrutni? Mobbing w szkole, Wydawnictwo Świętego Wojciecha, Poznań.
• Goleman D., 1999, Inteligencja emocjonalna w praktyce, Media Rodzina, Poznań.
• Grochulska J., 1982, Reedukacja dzieci agresywnych, WSiP, Warszawa.
• Jaworska E., 2012, Leksykon resocjalizacji, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Kmiecik-Baran K., 1999, Młodzież i przemoc. Mechanizmy socjologiczno-psychologiczne, PWN, Warszawa.
• Kocemba I., 2009, Ci, którzy dręczą innych, „Psychologia w Szkole”, nr 1 (21).
• Kosewski M., 1997, Agresywni przestępcy, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Lewicka A., 2002, Policjant – empatyczny, czy agresywny opiekun prawa?, „Opieka, Wychowanie, Terapia”, nr 1.
• Lewicka A., 2006, Rozwijanie empatii u studentów pedagogiki specjalnej, UMCS, Lublin.
• Lewicka A., 2010, Pomiar poziomu empatii emocjonalno-poznawczej Indeksem Reaktywności Interpersonalnej M. H. Davisa, [w:] Diagnostyka resocjalizacyjna, Wybrane zagadnienia, (red.) Wojnarska A., UMCS, Lublin.
• Mellibruda J., 1986, Ja – Ty – My: psychologiczne możliwości ulepszania kontaktów międzyludzkich, Nasza Księgarnia, Warszawa.
• Morawska E., Morawski J., 2001, Trening Zastępowania Agresji, „Problemy Alkoholizmu”, nr 4.
• Morawska E., Morawski J., 2006a, Trening Zastępowania Agresji, cz. 2, „Psychologia w Szkole”, nr 2.
• Morawska E., Morawski J., 2006b, Trening Zastępowania Agresji, cz. 3, „Psychologia w Szkole”, nr 3.
• Morawska E., Morawski J., 2006c, Trening Zastępowania Agresji, cz. 4, „Psychologia w Szkole”, nr 4.
• Ostrowska K., 2003, Czy w Polskiej szkole jest bezpiecznie?, „Biuletyn Konferencje i Seminaria”, nr 6 (50).
• Palak Z., 2012, Psychospołeczne determinanty agresywności młodzieży niedostosowanej społecznie, [w:] Pedagogika resocjalizacyjna wobec współczesnych zagrożeń, (red.) Bartkowicz Z., Węgliński A., UMCS, Lublin.
• Poradnik metodyczny dla nauczycieli, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2004.
• Preston S.D., de Wall F.B.M., 2002, Empathy: its Ultimate and Proximate Bases, „Behavioral and Brain Science”, nr 25.
• Reykowski J., 1979, Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość, PIN, Warszawa.
• Rode D., 2010, Psychologiczne uwarunkowania przemocy w rodzinie. Charakterystyka sprawców, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Surzykiewicz E., 2000, Agresja i przemoc w szkole. Uwarunkowania socjoekologiczne, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa.
• Węgliński A., 1983, Poziom empatii a zachowania nieletnich w zakładzie poprawczym, ”Psychologia Wychowawcza”, nr 3.
• Węgliński A., 1984, Poziom empatii a zachowania na koloniach resocjalizacyjnych dzieci z rodzin zagrożonych demoralizacją, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 1.
• Wilczek-Rużyczka E., 2002, Empatia i jej rozwój u osób pomagających, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Wolińska J.M., 2000, Agresywność młodzieży – problem indywidualny i społeczny, UMCS, Lublin.
• Wysocka E., 2008, Diagnoza w resocjalizacji, PWN, Warszawa.
• Chartrand T., Baragh J.A., The Chameleon effect: The percepcion-Behavior Link and Social Interaction, http://www.pedagogika.uksw.edu.pl/ konspekt doktoratu Maciej Ciechomski.pdf/ [dostęp: 15.06.2015].

Identifiers

ISSN

2081-3767

DOI

10.22432/pjsr.2016.11.09