Kiedy powstały emblematy Zbigniewa Morsztyna? Nowe ustalenia dotyczące datacji zbioru

• Authors: Grześkowiak Radosław

Title variants

EN

When Were Zbigniew Morsztyn’s Emblems Composed? New Determinations about the Collection’s Dating

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Powstanie cyklu emblematów Zbigniewa Morsztyna monografista poety, Janusz Pelc, w 1966 roku datował mało precyzyjnie, twierdząc, że cykl ten ukończył Morsztyn w latach 1675–1680 lub 1676–1680, zaczął być może w latach sześćdziesiątych XVII wieku, a poprawiał może również po 1680 roku; owa datacja obowiązuje w zasadzie do dziś. W artykule wykazano, że cykl ukończony został po 21 V 1674 (wspomniana w dedykacji data elekcji Jana Sobieskiego), a przed 15 VII 1675, kiedy otrzymanie gotowego do druku czystopisu pokwitował w liście jego niedoszły wydawca, zarządzający słucką oficyną Kazimierz Krzysztof Kłokocki. Autor polemizuje z hipotezami, które miały wpływ na dotychczasową datację: z tezą Pelca, jakoby dwa dostępne odpisy pełnego zbioru emblematów reprezentowały jego dwie odmienne redakcje autorskie, oraz z domniemaniem Pauliny Buchwald-Pelcowej i Janusza Pelca, jakoby Morsztyn miał być twórcą 50 trójwersowych subskrypcji zapisanych na przechowywanym w Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali egzemplarzu „Amoris Divini et humani effectus varii” z 1626 roku.

EN

In 1966, Janusz Pelc, Zbigniew Morsztyn’s monographer, roughly dated the composition of a cycle of emblems. As he claims, Morsztyn completed it between 1675–1680 or 1676–1680, started presumably in the 1660s, and also added corrections probably after 1680. This dating is essentially valid until now. Grześkowiak in his paper proves that the cycle was concluded after May 21st, 1674 (date of Jan III Sobieski’s coronation is mentioned in dedication), and before July 15th, 1675, when Kazimierz Krzysztof Kłokocki, a would-be issuer, who administered the Słuck publishing house, confirmed in a letter that he received the manuscript final draft. Grześkowiak questions the two hypotheses that had impact on the erstwhile dating: Pelc’s thesis suggesting that two different copies of complete collections of emblems represent its two disparate auctorial editions, and Paulina Buchwald-Pelcowa and Janusz Pelc’s assumption that Morsztyn composed 50 three-verse subscriptions written on a 1626 copy of “Amoris Divini et humani effectus varii” treasured in Uppsala University Library.

Keywords

PL

Zbigniew Morsztyn; Katarzyna z Sobieskich Radziwiłłowa; emblematy

EN

Zbigniew Morsztyn; Katarzyna Radziwiłłowa née Sobieska; emblems

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2024
• Volume: 115
• Issue: 1
• Pages: 245-261

Dates

printed

2024-04-02

Contributors

author

Grześkowiak Radosław

• Uniwersytet Gdański

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2024.1.16