Rozliczalność jako element jakości procesu demokratycznego w systemie instytucjonalnym III Rzeczypospolitej

• Authors: Machelski Zbigniew

Title variants

EN

Accountability as an Element of the Quality of the Democratic Process in the Political System of the Third Republic of Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The term “accountability” refers to a manner of assuming responsibility, in particular a relevant verifi - cation of particular actions and processes located in time and assigned to a concrete subject. Usu ally the following two types of accountability are identifi ed: inter-institutional (horizontal) accountability and electoral (vertical) accountability. Accountability applies primarily to the executive branch of government, but it is included in the much wider range of the accountability of the particular institutions of a political system. It constitutes an element of the quality of democracy. There have been oscillations in the level of accountability in the political system of the Polish Third Republic. It was lowered in the years 2007–2015 when symbiosis occurred among the establishment, the state bureaucracy, the business community, and public opinion polling institutions.

Keywords

EN

accountability; executive branch; quality of democracy; alternation

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2018
• Issue: 1(144)
• Pages: 61–87

Contributors

author

Machelski Zbigniew

• Prof. dr hab., Uniwersytet Opolski

References

• 1. Antoszewski A., System polityczny RP, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• 2. Antoszewski A., Wzorce rywalizacji politycznej we współczesnych demokracjach europejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004.
• 3. Assessing the Quality of Democracy, red. L. Diamond, L. Morlino, The Johns Hopkins University Press, Baltimore 2005.
• 4. Barros R., Dyktatura i rządy prawa: normy prawne i władza wojskowa w Chile Pinocheta, [w:] Demokracja i rządy prawa, red. J.M. Maravall, A. Przeworski, Warszawa 2010.
• 5. Bourdieu P., O telewizji. Panowanie dziennikarstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• 6. Chorążewska A., Model prezydentury w praktyce politycznej po wejściu w życie Konstytucji RP z 1997 r., Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2008.
• 7. Ciemniewski J., Dwuizbowość w systemie konstytucyjnym III Rzeczpospolitej, „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 5.
• 8. Coppedge M., Democratization and Research Methods, Cambridge University Press, Cam­bridge 2012.
• 9. Coppedge M., Reinicke W.H., Measuring Polyarchy, [w:] On Measuring Democracy. Its Consequences and Concomitants, red. A. Inkeles, Transaction Publishers, New Brunswick and London 2006.
• 10. Cotta M., Marangoni F., Il governo, il Mulino, Bologna 2015.
• 11. Czarniecki M.M., Medioci: czy nie jesteś jednym z nich?: przewodnik dla odbiorców telewizji, prasy, radia, kaset wideo, Internetu, Offi-cyna Europol, Warszawa 2003.
• 12. Czeszejko-Sochacki Z., Sąd konstytucyjny w systemie ustrojowym Austrii, [w:] Sądy konstytucyjne w Europie, red. J. Trzciński, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996, t. 1.
• 13. Cześnik M., O empirycznym badaniu jakości demokracji w Polsce — program badawczy, <http://www.is.uw.edu.pl>.
• 14. Dahl R.A., Stinebrickner B. Współczesna analiza polityczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
• 15. Dahl R.A., A Preface to Democratic Theory, University of Chicago Press, Chicago 1956.
• 16. Decko K., Skuteczność Unii Europejskiej w negocjacjach a gracze weto, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2014, nr 16.
• 17. Democracy Index 2015. Democracy In an age of anxiety. A report by The Economist Intelli­-gence Unit, <http://www.yabiladi.com>.
• 18. Diamond L., The Spirit of Democracy, Times Books, New York 2007.
• 19. Di Palma G., Parliaments, Consolidation, Institutionalization: A Minimalist View, [w:] Parliament and Democratic Consolidation in Southern Europe, red. U. Liebert, M. Cotta, Printer Publishers, London 1990.
• 20. Duda A., Polska się zmieniła, czas na zmianę konstytucji, rozm. J. i M. Karnowscy, „wSieci” 2017, nr 20.
• 21. Dudek A., Historia polityczna Polski 1989–2015, Wydawnictwo Znak Horyzont, Kraków 2016.
• 22. Fedyszak-Radziejowska B., Ile PRL w III RP. Toksyczne elity i ułomna demokracja, [w:] Racja stanu, red. E. i J. Urbanowicz, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2011.
• 23. Fedyszak-Radziejowska B., Przemyśleć Polskę, Wydawnictwo Prohibita, Warszawa 2013.
• 24. Ferejohn J., Pasquino P., Demokracja i rządy prawa, [w:] Demokracja i rządy prawa, red. J.M. Maravall, A. Przeworski, Warszawa 2010.
• 25. Glajcar R., Polska, [w:] Niedemokratyczne wymiary demokratycznych wyborów, red. J. Szymanek, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2016.
• 26. Grabowska M., Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
• 27. Grzeszczak R., Odpowiedzialność i rozliczalność władzy wykonawczej, „Państwo i Społeczeństwo” 2011, nr 2.
• 28. Hayek von F.A., Intelektualiści a socjalizm, Wydawnictwo Prohibita, Warszawa 2012.
• 29. Holmes S., Rodowody koncepcji rządów prawa, [w:] Demokracja i rządy prawa, red. J.M. Maravall, A. Przeworski, Warszawa 2010.
• 30. Höffe O., La democrazia nell’era della globalizzazione, il Mulino, Bologna 2007.
• 31. Kaczyński J., Porozumienie przeciw monowładzy. Z dziejów PC, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2016.
• 32. Kaczyński J., Musimy wiedzieć, czy prezydent jest z nami, „Sieci” 2017, nr 39.
• 33. Katz R.S., Mair P., Cambiamenti nei modelli organizzativi e democrazia di partito. La nascita del cartel party, [w:] Partiti e sistemi di partito. Il «cartel party» e oltre, red. L. Bardi, il Mulino, Bologna 2006.
• 34. Kieżun W., Patologia transformacji, Wydawnictwo Poltex, Warszawa 2012.
• 35. Kobielska K., Rozliczalność jako zasada dobrego rządzenia, [w:] Dobre rządzenie w gminach małych. Empiryczny wymiar nowego paradygmatu rozwoju I, red. K. Kobielska, A. Lisowska, Oficyna Wydawnicza Edward Mitek, Bydgoszcz 2014.
• 36. Krasnodębski Z., Już nie przeszkadza, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2010.
• 37. Kuca G., Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej w systemie podzielonych władz (zarys problemu), [w:] Instytucja prezydenta. Zagadnienia teorii i praktyki na tle doświadczeń polskich oraz wybranych państw obcych, red. T. Mołdawa, J. Szymanek, Elipsa, Warszawa 2010.
• 38. Linz J.J., Democrazia e autoritarismo. Problemi e sfide tra XX e XXI secolo, il Mulino, Bologna 2006.
• 39. Machelski Z., Opozycja i jakość demokracji w Polsce po 1989 r., [w:] Rola opozycji w systemach demokratycznych, red. K. Łabędź, Akademia Ignatianum w Krakowie Wydawnictwo WAM, Kraków 2016.
• 40. Machelski Z., Modele demokracji i demokracja III Rzeczypospolitej, [w:] Demokracja polska na początku drugiej dekady XXI wieku, red. idem, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2013.
• 41. Mair P., Party Systems and Structures of Competition, [w:] Comparing Democracies: Elections and Voting in Global Perspective, red. L. LeDuc, R.G. Niemi, P. Norris, Sage, London 1996.
• 42. Maliszewski M., Kim są wyborca PiS i PO? Mohery i lemingi to przeszłości, <http://wiadomosci. onet.pl>.
• 43. Małajny R.M., Sejm w świetle Konstytucji RP z 1997 r. — pierwszy czy równy, „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 5.
• 44. Małajny R.M., Rozdział władzy w systemie parlamentarnym, [w:] Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, red. T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012.
• 45. Manin B., Przeworski A., Stokes S.S., Introduction, [w:] Democracy, Accountability and Representation, red. B. Manin, A. Przeworski, Cambridge University Press, Cambridge 1999.
• 46. Maravall J.M., Przeworski A., Wstęp, [w:] Demokracja i rządy prawa, red. B. Manin, A. Przeworski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010.
• 47. March J.G., Olsen J.P., Instytucje. Organizacyjne podstawy polityki, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
• 48. Marczewski P., Partie polityczne a jakość polskiej demokracji, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2017.
• 49. Mastropaolo A., Verzichelli L., Il parlamento. Le assemble legislative nelle democrazie contemporanee, Laterza, Roma–Bari 2006.
• 50. Mezey M., Comparative Legislatures, Duke University Press, Durham, N.C. 1979.
• 51. Monteskiusz, O duchu praw, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2003.
• 52. Morlino L., Qualit, [w:] Partiti e caso italiano, red. L. Morlino, M. Tarchi, Bologna 2006.
• 53. Morlino L., Democrazie tra consolidamento e crisi. Partiti, grupi e citadini nel Sud Europa, il Mulino, Bologna 2008.
• 54. Morlino L., Democrazia e mutamenti. Attori, strutture, processi, Luiss University Press, Roma 2014.
• 55. Olszewski J., 4 czerwca spadło wiele masek, rozm. P. Semka, „Do Rzeczy” 2017, nr 26.
• 56. Olszewski J., Podwójne znaczenie daty 4 czerwca w III RP — dwie koncepcje budowy Polski, [w:] Racja stanu, red. E. i J. Urbanowicz, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2011.
• 57. Opaliński B., Uwagi o potrzebie modyfikacji systemu rządów w Polsce, [w:] System rządów w perspektywie porównawczej, red. J. Szymanek, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2014.
• 58. Pasquino G., Pelizzo R., Parlamenti democratici, il Mulino, Bologna 2006.
• 59. Polska Nowoczesna. Polska Solidarna. Polska Bezpieczna. Program Prawa i Sprawiedliwości 2009, Prawo i Sprawiedliwość, Warszawa 2009.
• 60. Prawo i Sprawiedliwość. Program 2005, Prawo i Sprawiedliwość, Warszawa 2005.
• 61. Relacja z Kongresu Prawników Polskich w Katowicach, <http://lexso.org.pl>.
• 62. Rothert A., Sieciowy (bez)ład, czyli emergencja systemu politycznego, [w:] Ewolucja, dewolucja, emergencja w systemach politycznych, red. J. Szymanek, M. Kaczorowska, A. Rothert, Elipsa, Warszawa 2007.
• 63. Sadurski W., Dyktatura ignorancji, rozm. A. Pawlicka, „Newsweek” 2017, nr 27.
• 64. Sani G., La polarizzazione rivisitata, [w:] La scienza politica di Giovanni Sartori, red. G. Pasquino, il Mulino, Bologna 2005.
• 65. Sartori G., Democrazia e definizioni, il Mulino, Bologna 1969.
• 66. Sartori G., Teoria dei partiti e caso Italiano, SugarCo, Milano 1982.
• 67. Sartori G., Teoria demokracji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• 68. Sartori G., Ingegneria costituzionale comparata. Strutture, incentivi ed esiti, il Mulino, Bologna 2004.
• 69. Sartori G., Homo videns. Telewizja i postmyślenie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
• 70. Sroka A., Jakość demokracji — jako nowy obszar badań w naukach politycznych, „e-Politikon” 2015, nr XIV.
• 71. Sroka A., Rozliczalność w badaniach jakości demokracji (na przykładzie Polski i Hiszpanii), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2014.
• 72. Stosunek do instytucji państwa oraz partii politycznych po 25 latach, komunikat z badań CBOS, nr 68/2014, <http://www.cbos.pl>.
• 73. Szymanek J., Trybunał Konstytucyjny de lege ferenda — propozycje nowelizacji ustawy w odpowiedzi na opinię Komisji Weneckiej, „Przegląd Sejmowy” 2016, nr 4.
• 74. Szymanek J., Zabezpieczenia konstytucji przed zmianą konstytucji, „Prawo i Polityka” 2015, t. 6.
• 75. Szymanek J., Reprezentacja i mandat parlamentarny, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2013.
• 76. Szymanek J., Epistemologia odpowiedzialności politycznej, [w:] Instytucje prawa konstytucyjnego w perspektywie politologicznej, red. Z. Kiełmiński, J. Szymanek, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2013.
• 77. Szymanek J., Parlamentarny proces podejmowania decyzji. Analiza politologiczna, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 3.
• 78. Szymanek J., Sejm i Senat w porządku konstytucyjnym RP, [w:] Parlamentaryzm w świecie współczesnym. Między ideą a rzeczywistością, red. T. Mołdawa, J. Zaleśny, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2011.
• 79. Szymanek, Kształtowanie składu drugich izb parlamentu (w europejskich państwach unitarnych), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2004.
• 80. The Global Competitiveness Report 2015–2016, <http://reports.weforum.org>.
• 81. Tilly Ch., Demokracja, tłum. M. Szczubiałka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• 82. Tsebelis G., Veto Players: How Political Institutions Work, Princeton University Press, New Jersey 2002.
• 83. Tsebelis G., Decision Making in Political Systems: Veto Players in Presidentialism, Parlia­mentarism, Multicameralism, and Multipartyism, „British Journal of Political Science” 1995, t. 25.
• 84. Walicki A., Polskie zmagania z wolnością, Universitas, Kraków 2000.
• 85. Zakrzewski P., Dylematy wokół większości parlamentarnej, „Prawo i Polityka” 2015, t. 6.
• 86. Zbiorcza informacja o petycjach rozpatrzonych w 2016 roku, <http://orka.sejm.gov.pl>.
• 87. Zdrowie, praca, rodzina. Program Prawa i Sprawiedliwości 2014, Prawo i Sprawiedliwość, Warszawa 2014.
• 88. Zero pomysłów, zero konkretów (Rada Krajowa PO), <http://wpolityce.pl/polityka>.
• 89. Zybertowicz A., Gurtowski, M., Sojak, R., Państwo Platformy. Bilans zamknięcia, Fronda, Warszawa 2015.
• 90. Zybertowicz A., Pociąg do Polski. Polska do pociągu, Wydawnictwo Prohibita, Warszawa 2011.
• 91. Zybertowicz A., Strukturalny konflikt interesów jako fundament III RP, [w:] Racja stanu, red. E. i J. Urbanowicz, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2011.