Dostępność teatrów publicznych dla osób z niepełnosprawnościami

• Authors: Aleksandra Mazurek (https://orcid.org/0000-0002-0391-4524)

Title variants

EN

Availability of public theaters for persons with disabilities

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Możliwości osoby z niepełnosprawnością i bariery środowiskowe kształtują poziom dostępności w różnych dziedzinach życia kulturalnego. Stopień przystosowań infrastrukturalnych oraz mniej widoczne oddziaływania o charakterze symbolicznym w istotny sposób oddziałują na możliwość partycypacji społecznej i dostępu do wytworów kultury przez osoby z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. Teatr jest dziedziną sztuki, której nieodłącznym elementem jest spotkanie, tym samym otwartość na to, co inne stanowi warunek nawiązania dialogu i oddziaływania performatywnego. W polskim teatrze ostatnich lat coraz częściej dostrzegany jest kontekst niepełnosprawności, od niedawna również jako temat twórczości artystycznej. W artykule omówione zostały teatry instytucjonalne stanowiące istotne ośrodki kulturotwórcze w poszczególnych regionach oraz biorące udział w międzynarodowych festiwalach. Analizie poddano formalną dostępność infrastrukturalną przestrzeni teatralnych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz dostosowanie prowadzonej przez te teatry działalności kulturalnej do możliwości percepcyjnych osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. W przypadkach, w których było to możliwe, wskazane zostały także prowadzone przez placówki działania uwzględniające społeczny fenomen niepełnosprawności.

EN

Accessibility is a prerequisite for participation in social life. The possibilities of a person with disability and environmental barriers determine the level of accessibility in various areas of cultural life. The degree of infrastructure adaptations and less visible symbolic interactions have a significant impact on the possibility of social participation and access to cultural artifacts by people from groups at risk of social exclusion. Theater is an area of art, an inseparable element of which is a meeting, and thus openness to what is different, conditions for establishing dialogue and performative interaction. In the Polish theater of recent years, the context of disability is more and more often perceived as a subject of artistic creation. The article discusses institutional theaters constituting significant culture-forming centers in individual regions and taking part in international festivals. The formal infrastructural availability of theatrical spaces to the needs of people with disabilities and the adaptation of the cultural offer to perceptive capabilities of people with different disabilities were analyzed. Other activities related to the social phenomenon of disability were also indicated, if it was possible.

Keywords

PL

niepełnosprawność; studia nad niepełnosprawnością teatr; uczestnictwo w kulturze; dostępność

EN

disability; disability studies; theater; culture participation; accessibility

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2019
• Issue: 1(43)
• Pages: 59-72

Contributors

author

Aleksandra Mazurek (https://orcid.org/0000-0002-0391-4524)

• Akademia Pedagogiki Specjalnej, ul. Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa; tel. [phone];

References

• Barnes, C., Mercer, G. (2008). Niepełnosprawność. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Działalność samorządowych instytucji kultury. (2018). Najwyższa Izba Kontroli, https://www.nik. gov.pl/plik/id,19459,vp,22069.pdf (dostęp: 09.03.2019).
• Fatyga, B. (2013). Dostęp/dostępność kultury. W: Słownik Teorii Żywej Kultury, http://ozkultura. pl/wpis/151/5 (dostęp: 11.05.2018).
• Godlewska-Byliniak, E., Lipko-Konieczna, J. (2017). Otwieranie pola. W: E. Godlewska-Byliniak, J. Lipko-Konieczna (red.), Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie (s. 9–13). Warszawa: Fundacja Teatr 21.
• Koładkiewicz, I., Strumińska-Kutra, M. (2012). Studium przypadku. W: D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe (s. 1–40). Warszawa: WN PWN.
• Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych. Dz.U. z dnia 25 października 2012 r., poz. 1169, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20120001169/O/D20121169.pdf (dostęp: 20.05.2018).
• Kowalik, W. (2015). Nowa sprawozdawczość instytucji kultury, http://badania-w-kulturze.mik. krakow.pl/files/nowa_sprawozdawczosc_BWK_raport_2015_9.pdf (dostęp: 28.04.2018).
• Kukołowicz, T. (2015). Statystyka kultury w Polsce i Europie. Aktualne zagadnienia, https://www.nck.pl/upload/attachments/319513/Statystyka%20kultury%20-%20raport.pdf (dostęp: 22.04.2019).
• Kultura w 2015 roku. (2016). Główny Urząd Statystyczny, https://kultura.wzp.pl/attachments/article/ 493/kultura_w_2015.pdf (dostęp: 09.03.2019).
• Narodowy Start Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, https://stary.pl/pl/teatr-bez-barier/ (dostęp: 09.03.2019).
• Nowy Teatr w Warszawie, http://www.nowyteatr.org/pl/nowyteatr/bezbarier (dostęp: 09.03.2019).
• Płoski, P. (2015). Mapa teatru publicznego. Warszawa: Miesięcznik Teatr.
• Skrót z eksploracyjnych badań terenowych i analizy źródeł na potrzeby projektowania portalu kulturadostepna.pl oraz usługi publicznej „Kultura Dostępna”, http://www.mkidn.gov.pl/media/ docs/ 2015/20150623_KulturaDostepna_BADANIA.pdf (dostęp: 02.05.2018).
• Teatr Narodowy w Warszawie, https://narodowy.pl/repertuar,sprzedaz_i_rezerwacja_biletow. html (dostęp: 09.03.2019).
• Teatr Polski we Wrocławiu, http://www.teatrpolski.wroc.pl/kontakt/teatr-bez-barier (dostęp: 09.03.2019).
• Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy, http://www.teatrpolski.pl/bilety.html (dostęp: 09.03.2019).
• Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy, http://www.teatrpolski.pl/idea.html (dostęp: 09.03.2019).
• Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera w Warszawie, http://www.powszechny.com/teatr-bez- -barier.html (dostęp: 09.03.2019).
• Teatr Powszechny w Łodzi, https://powszechny.pl/pl/inicjatywy/teatr-dla-niewidomych-i-slabo- -widzacych/ (dostęp: 09.03.2019).
• Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Warszawie, https://teatrstudio.pl/pl/teatr- -bez-barier (dostęp: 09.03.2019).
• Teatr Syrena w Warszawie, http://www.teatrsyrena.pl/dostepnosc.html (dostęp: 09.03.2019).
• TR Warszawa w Warszawie, http://trwarszawa.pl/ (dostęp: 09.03.2019).
• Uzupełnienie Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004–2020. (2005). Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, https://bip.mkidn.gov.pl/media/ docs/050617nsrk-uzupelnienie. pdf (dostęp: 14.05.2018).

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0013.3140

ISSN

1734-5537