Ustalenie istnienia lub nieistnienia, unieważnienie i rozwiązanie małżeństwa w polskim prawie rodzinnym oraz stwierdzenie nieważności i rozwiązanie małżeństwa w prawie kanonicznym Kościoła katolickiego

• Authors: Rozmiarek Karolina

Title variants

EN

The judgement of the existence or non-existence, nullity and the dissolution of marriage in the Polish family law declaration of invalidity and dissolution of marriage in the Canon law of the Catholic Church

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Małżeństwo jako instytucja prawna zostało uregulowane zarówno w polskim prawie rodzinnym, jak i w prawie kanonicznym Kościoła katolickiego. W obu tych porządkach prawnych przewidziano również instytucje, których wykorzystanie może zadecydować o dalszym bycie prawnym konkretnego związku małżeńskiego. W polskim prawie rodzinnym zalicza się do nich ustalenie istnienia lub nieistnienia, unieważnienie i rozwiązanie małżeństwa, natomiast w prawie kanonicznym Kościoła katolickiego – stwierdzenie nieważności i rozwiązanie małżeństwa. Mimo, że analiza tych instytucji prawnych pozwala dostrzec pewne podobieństwa między poszczególnymi z nich, to jednak prowadzi do ogólnego wniosku, że instytucje cywilne i instytucje Kościoła katolickiego nie mogą być ze sobą utożsamiane.

EN

Marriage, as a legal institution, has been regulated in both the Polish family law and the Canon law of the Catholic Church. Either of these legal systems has established the institutions which may make a decision on the legal continuation of marriage. The Polish family law includes the judgement of existence or non-existence, nullity and dissolution of marriage, while the Canon law of the Catholic Church embraces an annulment and dissolution of marriage. Despite the fact that the analysis of these legal institutions reveals some similarities, however, it leads to the general conclusion that civil institutions and the institutions of the Catholic Church cannot be considered equivalently.

Keywords

PL

małżeństwo cywilne i kanoniczne; ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa cywilnego; unieważnienie małżeństwa cywilnego; rozwiązanie małżeństwa cywilnego; stwierdzenie nieważności małżeństwa kanonicznego; rozwiązanie małżeństwa kanonicznego

EN

civil and canonical marriage; the judgement of the existence or non-existence of civil marriage; annulment of civil marriage, dissolution of civil marriage; annulment of canonical marriage; dissolution of canonical marriage

• Publisher: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego w Szczecinie / Wyższe Seminarium Duchowne w Koszalinie
• Journal: Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
• Year: 2018
• Issue: 25
• Pages: 241-260

Contributors

author

Rozmiarek Karolina

• Katedra Prawa Cywilnego i Handlowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Szczeciński (doktorant)

References

• Baranowski, Paweł, Teresa Dyrga. Rozwód, separacja, podział majątku. Poradnik z wzorami pism procesowych. Zielona Góra: Zachodnie Centrum Organizacji, 2000.
• Congregatio pro Doctrina Fidei, Normae de conficiendo processu pro solutione vinculi matrimonialis in favorem fidei. Civitate Vaticana, 2001.
• Czech, Bronisław. „Wierność małżeńska a kwestia winy rozkładu pożycia”. Przegląd Sądowy 5 (2007): 5–24.
• Dzierżon, Ginter. „Nierozerwalność małżeństwa a przywileje wiary w kanonicznym porządku prawnym”. Ius Matrimoniale 26, 4 (2015): 67–82.
• Franciscus, Litterae Apostolicae Motu Proprio datae ,,Mitis Iudex Dominus Iesus” quibus canones Codicis Iuris Canonici de causis ad matrimonii nullitatem declarandam reformatur. Roma, 2015.
• Gajda, Janusz. System Prawa Prywatnego. Prawo rodzinne i opiekuńcze. T. 11. Red. Tadeusz Smyczyński. Warszawa: C.H. Beck, 2014.
• Góralski, Wojciech. „Dyspensa od formy zawarcia małżeństwa w świetle nowego «Kodeksu prawa kanonicznego»”. Prawo Kanoniczne 31, 1–2 (1988): 87–99.
• Gromek, Krystyna. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck, 2016.
• GUS. „Rocznik demograficzny 2016”. Dostęp 2.10.2017. http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-demograficzny-2016,3,10.html.
• Haak, Henryk. Zawarcie małżeństwa. Komentarz. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Dom Organizatora, 1999.
• Hołubowicz, Rafał. „Matrimonium non existens” oraz unieważnienie małżeństwa w polskim prawie rodzinnym w świetle przyczyn stwierdzenia nieważności małżeństwa w prawie kanonicznym Kościoła katolickiego. Wrocław: Rozprawy Naukowe i Opracowania Katedry Prawa Kanonicznego i Prawa Wyznaniowego, Papieski Wydział Teologiczny, 2013.
• Kodeks prawa kanonicznego z 4.12.1983. Decretum Primas Poloniae Num. 48/84/P.
• Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z 28.07.1993. Dz.U. 1998 Nr 51, poz. 318.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997. Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.
• Krzemiński, Zdzisław. Rozwód. Praktyczny komentarz. Orzecznictwo. Piśmiennictwo. Wzory pism. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze, 2006.
• Mędrek, Tomasz. „Nierozerwalność małżeństwa według św. Jana Pawła II na podstawie wybranych dokumentów”. Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 24 (2017): 127–147.
• Nazar, Mirosław. „Zawarcie małżeństwa według prawa polskiego z uwzględnieniem postanowień podpisanego 28 lipca 1993 r. konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską”. Kwartalnik Prawa Prywatnego 3 (1996): 447–509.
• Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 5.02.2015 w sprawie ogłoszenia wykazu stanowisk, których zajmowanie upoważnia do przyjmowania oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński oraz sporządzania zaświadczeń stanowiących podstawę sporządzania aktu małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. M.P. 2015 poz. 230.
• Olejniczak, Adam. „O pogłębianiu rozkładu pożycia i winie małżonków”. W: Księga jubileuszowa Prof. T. Smyczyńskiego, red. Marek Andrzejewski, Lechosław Kociucki, Małgorzata Łączkowska, Anna Schulz, 296. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Dom Organizatora, 2008.
• Orzeczenie Sądu Najwyższego z 24.04.1951, C 667/50. Legalis nr 683913.
• Orzeczenie Sądu Najwyższego z 14.05.1956, I CR 746/55. Legalis nr 637424.
• Orzeczenie Sądu Najwyższego z 13.04.1965, II CR 266/64. OSPiKA 1966, Nr 6–8, poz. 166.
• Piasecki, Kazimierz, red. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Warszawa: LexisNexis, 2011.
• Sobczak, Aleksander. Stwierdzenie nieważności małżeństwa i inne małżeńskie procesy kościelne. Poznań: Zysk i S-ka, 2010.
• Sokołowski, Tomasz. System Prawa Prywatnego. Prawo rodzinne i opiekuńcze. T. 11. Red. Tadeusz Smyczyński. Warszawa: C.H. Beck, 2014.
• Smyczyński, Tadeusz, red. System Prawa Prywatnego. Prawo rodzinne i opiekuńcze. T. 11. Warszawa: C.H. Beck, 2014.
• Świaczny, Seweryn. Rozwiązanie małżeństwa i stwierdzenie nieważności małżeństwa w sądach kościelnych po reformie papieża Franciszka. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2016.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 18.03.1968, III CZP 70/66. Legalis nr 13450.
• Uchwała Sądu Najwyższego z 17.4.1970, III PZP 34/69. OSNAPiUS 1970, Nr 12, poz. 217. Ustawa z 25.02.1964 - Kodeks rodzinny i opiekuńczy. tj. Dz.U. z 2017 poz. 682.
• Ustawa z 23.04.1964 - Kodeks cywilny. tj. Dz.U. z 2017 poz. 459 ze zm.
• Ustawa z 17.11.1964 – Kodeks postępowania cywilnego, tj. Dz.U. z 2016 poz. 1822 ze zm.
• Ustawa z 17.05.1989 o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. tj. Dz.U. 2013 poz. 1169 ze zm.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 16.10.1992, I ACr 464/92. Legalis nr 32996.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 1.02.1966, II CR 424/65, Legalis nr 12561.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 7.04.1967, I CR 559/66. Legalis nr 13022.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 23.04.1968, II CR 77/68. Legalis nr 13500.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 4.10.1968, I CR 325/68. Legalis nr 13678.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 29.12.1978, II CR 475/78. Legalis nr 21263.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 25.05.1998, I CKN 704/97. Legalis nr 336437.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 17.11.2000 , V CKN 1364/00. Legalis nr 49616.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 22.11.2002, IV CKN 1519/00. Legalis nr 59144.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 9.07.2003, IV CKN 327/01. Legalis nr 63304.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 3.03.2004, III CK 346/02. Legalis nr 64854.
• Żurek, Tadeusz. „Medyczno-psychologiczne aspekty alkoholizmu”. Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne III, 1 (2004): 159–174.