Antoni Walewski: historiozofia wyklętego lojalisty

• Authors: Rysiewicz Mikołaj

Title variants

EN

The historiosophy of the cursed loyalist. The case of Antoni Walewski

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The aim of this article is the reconstruction and analysis of the historical and political beliefs of Antoni Walewski, Polish monarchist and conservative historian of the 19th century. In his youth, Walewski participated in the November Uprising and along with other Polish statesmen and soldiers went on exile to France, where he backed up Prince Adam J. Czartoryski and supported the controversial concept of “the kingship de facto”. According to this idea, all Poles should submit to Czartoryski (who himself was the king de facto; despite the lack of any legal arguments) in order to spread the new insurrection (far more powerful and well organized than the previous one) against the Commonwealth’s invaders. Later on, in 1848 Walewski totally changed his political orientation. He resigned from his insurrectionism, became a loyalist and started to support the governments of Austria and Russia. This sudden turn in his political beliefs may be understood on the ground of historiosophy. It appears that Walewski’s political statements had deeper roots in a very interesting perspective on the nature of the history, especially the Polish one.

Keywords

EN

philosophy of history; conservatism; monarchism; insurrectionism; loyalism; political realism

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Year: 2014
• Issue: 6(32)
• Pages: 143-160

Contributors

author

Rysiewicz Mikołaj

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie, rkps 6563 IV, [„Kraj i Emigracja”. Brulion artykułu wstępnego M. Mochnackiego].
• „Feniks” 1833.
• „Kraj i Emigracja” 1835‑1839.
• „Trzeci Maj” 1839‑1848.
• Adamus J., Monarchizm i republikanizm w syntezie dziejów Polski, Łódź 1961, Łódzkie Towarzystwo Naukowe. Wydział II, 37.
• Baszkiewicz J., Myśl polityczna wieków średnich, Poznań 2009, Czas i Myśl.
• Chudzio H., Polityk Hotelu Lambert. Generał Ludwik Bystrzonowski (1797‑1878), Kraków 2008, Prace Monograficzne Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, 500.
• Copleston F., Historia filozofii, t. 6: Od Wolffa do Kanta, przeł. J. Łoziński, Warszawa 1996.
• Garbacik J., Rozwój mediewistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, [w:] Studia z dziejów Wydziału Filozoficzno‑Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. S. Mikucki, Kraków 1967, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, 139. Prace Historyczne, 16.
• Hoffman K.B., Obraz rządu i prawodawstwa dawnej Polski. List III. Forma rządu – król, „Przegląd Poznański” 1847, t. 5.
• Jabłoński Z., Historia nowożytna i najnowsza w Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1805‑1909, [w:] Studia z dziejów Wydziału Filozoficzno‑Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. S. Mikucki, Kraków 1967, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, 139. Prace Historyczne, 16.
• Konarska B., W kręgu Hotelu Lambert. Władysław Zamoyski w latach 1832‑1847, Wrocław 1971.
• Kozanecki T., Maurycy Mochnacki i obóz Czartoryskiego. Inedita z września‑listopada 1834 r., „Przegląd Historyczny” 1957, t. 47, nr 4.
• Löwith K., Historia powszechna i dzieje zbawienia. Teologiczne przesłanki filozofii dziejów, przeł. J. Marzęcki, Kęty 2002, Daimonion. Fundamenta, 32.
• Mochnacki M., Listy Maurycego Mochnackiego i brata jego Kamila […] pisane z Paryża, Metz i Avignon do rodziców swoich w Galicyi, Poznań 1863, Dzieła Maurycego Mochnackiego, t. 1.
• Mochnacki M., Maurycego Mochnackiego pisma rozmaite. Oddział porewolucyjny, Paryż 1836.
• Mochnacki M., Powstanie narodu polskiego, w r. 1830 i 1831, oprac. S. Kieniewicz, t. 1‑2, Warszawa 1984.
• Schmitt H., Rozbiór krytyczny pomysłów historiozoficznych i odkryć dziejowych Pana Antoniego Walewskiego, Lwów 1875.
• Sienkiewicz K., O zbawieniu Polski przez okrzyknienie króla. Projekt podany Marszałkowi Sejmowemu 20 sierpnia 1831 r., [w:] tenże, Prace historyczne i polityczne, Paryż 1862.
• Szostakowski S., Z kart Wielkiej Emigracji. Prasa obozu arystokratyczno‑konserwatywnego w latach 1832‑1848, Olsztyn 1974.
• Szujski J., Antoniego Walewskiego, Członka Akademii Umiejętności, Filozofia Dziejów Polskich, Kraków 1875.
• Szujski J., O młodszości naszego cywilizacyjnego rozwoju, [w:] tenże, Opowiadania i roztrząsania historyczne (pisane w latach 1875‑1880), Warszawa 1882.
• Walewski A., Filozofia dziejów Polski i metoda ich badania, Kraków 1875.
• Walewski A., Pogląd na sprawę Polski ze stanowiska monarchii i historyi, t. 1, Lwów 1849.
• Woronicz J., Rzecz o monarchii i dynastyi w Polsce, Paryż 1839.
• Vico G., Nauka nowa, przeł. J. Jakubowicz, oprac. S. Krzemień‑Ojak, Warszawa 1966, Biblioteka Klasyków Filozofii.
• Vico J.B., Nowa nauka, t. 1, przeł. A. Lange, Warszawa 1916, Biblioteka Filozoficzna.
• Żaliński H., Powstanie zbrojne w doktrynie Hotelu Lambert, [w:] tenże, Kraj, emigracja, niepodległość. Studia i szkice, Kraków 2006, Prace Monograficzne Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, 454.

Identifiers

DOI

10.12797/Politeja.11.2014.32.09