Status quo w stosunkach międzynaorodowych w Arktyce

• Authors: Szczerbowicz Wojciech

Title variants

EN

International relations status quo in the Arctic

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zmiany klimatu obserwowane w Arktyce przekształcają geopolityczne znaczenie tego regionu. Oznaczają łatwiejszą eksploatację surowców mineralnych oraz otwarcie nowych tras żeglugowych. Wzmaga się więc międzynarodowa rywalizacja, co przejawia się choćby w roszczeniach terytorialnych do części Oceanu Arktycznego. Niewykorzystanym potencjałem w oczach autora wydaje się być stosunkowo mała obecność realizmu strukturalnego Kennetha N. Waltza jako ram teoretycznych w badaniach nad stosunkami międzynarodowymi w Arktyce. Celem artykułu jest operacjonalizacja tej koncepcji w badaniach geopolitycznych Arktyki. Autor analizuje stosunki międzynarodowe w Arktyce szczególnie przez pryzmat realistycznej zasady równowagi sił i wynikającej z niej koncepcji status quo. Opisany jest potencjał geopolityczny, rywalizacja państw arktycznych i kwestia konfliktu, a także intensyfikacja stosunków międzynarodowych w regionie, przejawiająca się w pomyśle współpracy w ramach tzw. arktycznej piątki. Autor wyjaśnia, dlaczego w tej dziedzinie można zaobserwować istnienie status quo, zgodnie z zasadami realizmu strukturalnego i to pomimo zmian zachodzących w regionie.

EN

Climate change observed in the Arctic transforms its geopolitics. It means easier mineral resources exploitation and opening of the new shipping routes. These factors combined result in increasing competition for power there, territorial claims over Arctic Ocean parts for example. Author claims that relatively small presence of Kenneth N. Waltz’s structural realism is an untapped potential as a theoretical framework within the Arctic international relations research. It seems as an useful tool for its description and explanation. The aim of the article is therefore the operationalization of a given theory into the object of research. Author analyses the Arctic international relations especially from the realistic perspective through the balance of power principle and its status quo concept. He describes geopolitical potential of the region, Arctic States rivalry, conflict capability and intensification of the international relations manifested in the idea of cooperation within so–called Arctic Five. Author explains, why the status quo is observed in this research area, following the rules of structural realism, despite the changes occurring in the Arctic, what constitutes its hypothesis.

Keywords

PL

Arktyka; status quo; arktyczna piątka; realizm strukturalny; Waltz

EN

Arctic; status quo; Arctic Five; structural realism; Waltz

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2018
• Volume: 24
• Pages: 73-86

Contributors

author

Szczerbowicz Wojciech

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Bailes, A. J. K., Heininen L., 2012, Strategy papers on the Arctic or High North. A comparative study and analysis, University of Iceland, Reykjavík.
• Byers, M., 2017, Crises and international cooperation: an Arctic case study, International Relations, tom 31, nr 4.
• Czarny, R. M., 2014, High North – między geografią a polityką, Wydawnictwo Scandinavium, Kielce.
• French, D., Scott, K., 2009, International legal implications of climate change for the polar regions: too much, too little, too late?, Melbourne Journal of International Law, tom 10.
• Graczyk, P., 2010, Arktyka i geopolityka. Obszar Arktyki w perspektywie wybranych koncepcji geopolitycznych i geostrategicznych, Przegląd Geopolityczny, 2, s. 121- 142.
• Graczyk, P., 2013, Rada Arktyczna jako główne forum współpracy w Arktyce, [w:] . Łuszczuk (red.), Arktyka na początku XXI wieku. Między współpracą a rywalizacją, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Griffiths, F., 2011, Arctic security: the indirect approach, [w:] J. Kraska (red.), Arctic security in an age of climate change, Cambridge University Press, Cambridge.
• Heininen, L., 2016, High Arctic stability as an asset for storms of international politics – an introduction, [w:] tenże (red.), Future security of the global Arctic. State policy, economic security and climate, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
• Janicki, W., 2012, Why do they need the Arctic? The first partition of the sea, Arctic, tom 65, nr 1.
• Käpylä, J., Mikkola, H., 2013, Arctic conflict potential. Towards an extra–Arctic perspective, FIIA Briefing Paper, nr 138.
• Keil, K., 2014, The Arctic: a new region of conflict? The case of oil and gas, Cooperation and Conflict, tom 49, nr 2.
• Knecht S., Keil, K., 2013, Arctic geopolitics revisited: spatializing governance in the circumpolar North, The Polar Journal, nr 3.
• Kubiak, K., 2012, Interesy i spory państw w Arktyce w pierwszych dekadach XXI wieku, Wydawnictwo Trio, Warszawa.
• Kubiak, K., 2013, Arktyka. Między dziedzictwem zimnej wojny a współczesnością, Bellona, tom 673, nr 2.
• Łuszczuk, M., 2015, Ewolucja ról międzynarodowych w Arktyce, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Łuszczuk, M., Stępień, A., 2015, Zmieniająca się Arktyka, [w:] M. Łuszczuk i in. (red.), Cele i narzędzia polskiej polityki arktycznej, Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, Warszawa.
• Mieczkowski, M., 2013, Jurysdykcja państwowa na obszarach morskich Arktyki, [w:] M. Łuszczuk (red.), Arktyka na początku XXI wieku. Między współpracą a rywalizacją, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Morgenthau, H. J., 2010, Polityka między narodami, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Morozov, Y., 2009, The Arctic: the next „hot spot” of international relations or a region of cooperation?, Carnegie Council for Ethics in International Affairs, http://www.carnegiecouncil.org/publications/articles_papers_reports/00 39.html
• Przygodzka-Markiewicz, M., 2013, Rola Komisji Granic Szelfu Kontynentalnego w kontekście międzynarodowej rywalizacji w regionie Arktyki, [w:] M. Łuszczuk (red.), Arktyka na początku XXI wieku. Między współpracą a rywalizacją, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Stauffer, P. H. (red.), 2008, Circum–Arctic resource appraisal: estimates of undiscovered oil and gas north of the Arctic Circle, U.S. Geological Survey Fact Sheet 2008- 3049, https://pubs.usgs.gov/fs/2008/3049/
• Symon, C. (red.), 2005, Arctic climate impact assessment, Cambridge University Press, Cambridge.
• Szpyra, R., 2013, (Nie)bezpieczeństwo militarne w regionie Arktyki – zarys problematyki, [w:] M. Łuszczuk (red.), Arktyka na początku XXI wieku. Między współpracą a rywalizacją, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Valko, I., 2014, Differentiating Arctic provinces: a cluster analysis of geographic and geopolitical indicators, The Central European Journal of International and Security Studies, tom 8, nr 4.
• Waltz, K. N., 1990, Realist thought and neorealist theory, Journal of International Affairs, tom 44, nr 1.
• Waltz, K. N., 1993, The emerging structure of international politics, International Security, tom 18, nr 2.
• Waltz, K. N., 2000a, Structural realism after the Cold War, International Security, tom 25, nr 1.
• Waltz, K. N., 2000b, Globalization and American power, The National Interest, nr 59.
• Waltz, K. N., 2010, Struktura teorii stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Wasiuta, S., 2016, Rola NATO w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego, Przegląd Geopolityczny, 16, s. 87-108.
• Weber, B., 2012, Increased shipping in the international Arctic? An overview, Journal of Maritime Law & Commerce, tom 43, nr 3.
• Wezeman, S. T., 2016, Military capabilities in the Arctic. A new Cold War in the High North?, SIPRI Background Paper, październik 2016.
• Wilczyński, P. L., 2015, Wydobycie bogactw mineralnych w krajach NATO i w obszarze postsowieckim, Przegląd Geopolityczny, 12, s. 109-132.
• Wilczyński, W. J., 2016, Znaczenie geopolityki (artykuł redakcyjny do 16 numeru Przeglądu Geopolitycznego), Przegląd Geopolityczny, 16, s. 9-14.