Błąd kognitywistyczny w teorii demokracji

• Authors: Chmielewski Adam

Title variants

EN

Cognitivist fallacy in theory of democracy

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Opozycja między podejściem partycypacjonistycznym, zakładającym szerokie uczestnictwo obywateli w demokratycznym procesie politycznym, a modelem deliberacjonistycznym, według którego władzę polityczną winny sprawować osoby obdarzone odpowiednimi kompetencjami poznawczymi, pozostaje ważkim tematem współczesnych debat w teorii demokracji. Autor twierdzi, ¿e interpretacje modelu deliberacjonistycznego, uznające wiedzę za wiodące źródło prawomocnego uczestnictwa w sprawowaniu władzy politycznej, obciążone „błędem kognitywistycznym” oraz wskazuje na niebezpieczeństwa wynikające z przypisania istotnej roli politycznej kompetencjom poznawczym. W opozycji do modelu „epistokratycznego” kładzie nacisk na wagę umiejętności politycznej w zarządzaniu systemami demokratycznymi. Biorąc za punkt wyjścia normatywny ideał demokracji, oparty na egalitarnym założeniu o potencjalnie powszechnej zdolności do kształtowania umiejętności politycznej, twierdzi, że ta potencjalność może się aktualizować przez samym udział w aktywności politycznej.

EN

The opposition between the participationist approach, which favours wide participation of the people in democratic political process, and the deliberationist model, according to which political power should be exercised by people endowed with adequate cognitive competences, remains an important theme of the present debates in the theory of democracy. The author believes that those interpretations of the deliberationist model which perceive knowledge as a primary source of legitimation of participation in the political power, are guilty of a “cognitivist fallacy”, and points out to dangers stemming from ascribing a prominent role to cognitive competences. In opposition to the “epistocratic” model, he stressed the importance of political skill in the governance of democratic systems. Taking as a starting point the belief that the normative ideal of democracy is based upon an egalitarian assumption of potentially universal ability to develop the political skill, he claims that this potentiality can be actualized through the very participation in political activity.

Keywords

PL

demokracja; partycypacja; kompetencje poznawcze; błąd kognitywistyczny; umiejętność; polityczna

EN

democracy; participation; cognitive competences; cognitivist fallacy; political skill

• Publisher: Uniwersytet Opolski
• Journal: Studia Krytyczne/ Critical Studies
• Year: 2018
• Issue: 6
• Pages: 59-75

Contributors

author

Chmielewski Adam

• Uniwersytet Wrocławski
• ORCID: 0000-0001-6001-5309

References

• Adams D. (1987). Dirk Gently’s Holistic Detective Agency. New York: Gallery Books.
• Bobbio N.( 1998). Liberalizm i demokracja. Kraków-Warszawa: Znak-Fundacja im. Stefana Batorego.
• Böckenförde E-W.(1976). Staat, Gesellschaft, Freiheit. Frankfurt: Suhrkamp.
• Boetie E. de la (1975). The Discourse of Voluntary Servitude. Auburn: The Mises Institute.
• Chmielewski A. (2005). Dwie koncepcje jedności. Interwencje filozoficzno-polityczne. Bydgoszcz-Wrocław: Oficyna Branta.
• Chmielewski A.(2009). Psychopatologia życia politycznego. Podręcznik ilustrowany. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
• Dziubka K.(2008). Obywatelskość jako virtú podmiotu demokracji, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Ferguson A. (1995). An essay on the history of civil society. Oz-Salberger F. (ed.), Cambridge: Cambridge University Press.
• Gajda J. (1986). Prawo natury i umowa społeczna w filozofii przedsokratejskiej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Gray J. (1995). Isaiah Berlin: An interpretation of his thought. London: HarperCollins.
• Grygieńć J. (2017). Demokracja na rozdrożu. Deliberacja czy partycypacja polityczna?. Kraków: Universitas.
• Hayek F. A. von, (1978). Errors of constructivism. [in:] New studies in philosophy, politics, economics and the history of ideas. London: Routledge and Kegan Paul.
• Hayek F. A. von (1978). Whither democracy. [in:] New studies in philosophy, politics, economics and the history of ideas. London: Routledge and Kegan Paul.
• Krastev I. (2006), The new Europe: respectable populism, clockwork liberalism, https://www.opendemocracy.net/democracy-europe_constitution/new_europe_3376.jsp [30.10.2018].
• Lasch Ch. (1997). Bunt elit. Kraków: Platan
• Lincoln A. (2007). Orędzie gettysburskie. [w:] Montefiore S. S., Mowy, które zmieniły świat. Świadectwa przełomowych momentów historii. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• MacIntyre A. (2008). How Aristotelianism can become revolutionary: Ethics, resistance, and utopia. Philosophy of Management 7(1): 3–7.
• Ost D.(2007). Klęska „Solidarnościi”. Gniew i polityka w postkomunistycznej Europie. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza S.A.
• Popper K. (1993). Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, Warszawa: PWN.
• Rousseau J.-J. (2002). Umowa społeczna. Kęty: Antyk.
• Strauss L. (1987). Plato. [in:] L. Strauss, J. Cropsey, History of political philosophy. Chicago-London: The University of Chicago Press,.
• Surowiecki J. (2005). The wisdom of crowds: why the many are smarter than the few and how collective wisdom shapes business, economies, societies, and nations. New York: Random House.
• Swenson K. (2018). Rebekah Mercer, the billionaire backer of Bannon and Trump, chooses sides, https://www.washingtonpost.com/news/morning-mix/wp/2018/01/05/rebekah-mercer-the-billionaire-backer-of-bannon-and-trump-chooses-sides/?utm_term=.05dca59279d5 [25.05. 2018].
• Tukidydes(1957). Wojna peloponeska. Warszawa: Czytelnik.
• Žižek S. (2001). Przekleñstwo fantazji. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Identifiers

ISSN

2450-9078