Więzi rodzinne i umiejętności interpersonalne a technologie komunikacyjne

• Authors: JAWORSKA Jolanta

Title variants

EN

The relationship of family relations and interpersonal skills with communication technology

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest roli prawidłowych więzi środowiska rodzinnego w rozwoju społecznym dziecka i jego wpływowi na jakość przyszłych relacji z ludźmi. Podkreśla znaczenie pierwszych więzi dziecka na jego rozwój emocjonalny i konieczność wspierania młodego człowieka w dążeniu do samodzielności jako ochronę przed osamotnieniem i rozpaczliwym poszukiwaniem zastępczych więzi poprzez technologie komunikacyjne. Fundamentem rozwoju człowieka jest funkcja przywiązania. Teoria przywiązania tłumaczy różne formy emocjonalnego funkcjonowania człowieka. Autorka wyróżnia cztery wzorce przywiązania: więź ufną, lękowo-unikającą, lękowo-ambiwalentną oraz zdezorganizowaną. Niewłaściwe wzorce powodują różne zaburzenia rozwojowe, ponadto wpływają na funkcjonowanie jednostki przez całe życie, kompetencje społeczne, więzi interpersonalne. Powodują kłopoty z usamodzielnieniem, poszukiwaniem własnej tożsamości, nawiązywanie prawidłowych relacji z rówieśnikami, a to one będą stanowić dla młodego człowieka coraz większą wartość. Nieprawidłowe postawy dorosłych niejednokrotnie blokują rozwój autonomii i prawidłowe relacje nastolatków. Brak więzi z rówieśnikami nasila obawy i lęk przed samotnością, niemożność zaspokojenia potrzeby przynależności do grupy uruchamia mechanizmy obronne. Jednym z nich może być poszukiwanie kontaktów przez Internet. Ekran komputera stwarza pewnego rodzaju zasłonę ochronną, uwalnia od poczucia osamotnienia, poprawia samopoczucie. Pełniąc funkcję zastępczą relacji rówieśniczych w realnym świecie, Internet może być formą spędzania wolnego czasu, dostarczać tematów do rozmów i zabaw, być facylitatorem identyfikacji z grupą rówieśniczą i jej wartościami, a nawet obszarem rozwoju tożsamości indywidualnej. Media stwarzają nie tylko szanse społeczne, edukacyjne i wychowawcze, ale również stanowią źródło zagrożeń i uzależnienia. Skutki uzależnienia od Internetu przyjmują bardzo różnorodną formę. Trzeba tu wspomnieć o tzw. paradoksie Internetu. Mimo że Internet służy w znacznej mierze do komunikowania się z innymi, korzystanie z niego przyczynia się do spadku więzi z otoczeniem oraz wzrostu poczucia osamotnienia. Sposobem, który może wesprzeć młodzież w nawiązywanie odpowiedzialnych i satysfakcjonujących relacji jest pomoc w nabywaniu umiejętności społecznych, których podstawowe źródła stanowią prawidłowe więzi przywiązania i odpowiednie style wychowawcze.

EN

The paper presents the role of proper relations within the family environment in a child’s social development and its influence on the quality of future relations with other people. Emphasis is put on the importance of a child’s first relations in its emotional development and the necessity to support a young person on their way to independence as a means of protection against loneliness and desperate attempts to seek social relations through communication technology. The function of affection is fundamental to a person’s development. The theory of affection explains the different forms of human emotional functioning. The author defines four patterns of affection: a trustful, an anxious and avoidant, an anxious and ambivalent, and a disorganised relation. Improper models cause developmental disorders. They influence a person’s entire life, their social skills and interpersonal relations. They result in problems with coming into one’s own, finding one’s identity, establishing proper relationships with one’s peers which constitute a great value for a young person. Improper attitudes of adults frequently block the development of autonomy and proper relationships of teenagers. The lack of relations with peers leads to anxiety and fear of loneliness, incapability of fulfilling the need to belong to a group initiates defensive mechanisms. For some they may lead to looking for contacts on the internet. The computer screen serves as a shield, it relieves one of the feeling of loneliness, leads to feeling of well-being. With its role as a substitute of peer relations in the real world, the internet may be a form of spending leisure time, a source of topics for discussion and games, a facilitator of identification with a peer group and its values, and even a plain for the development of individual identity. Media not only create social and educational chances, but they are also a source of dangers and addictions. The effects of internet addiction may take on various forms. The so-called paradox of the internet needs to be mentioned. Although the internet is used to communicate with others, its use leads to a weakening of the relations with one’s environment and increasing the feeling of loneliness. In order to support young people in establishing responsible and satisfying relations they should be provided with help in acquiring social skills which are the basic source of relations of affection and proper upbringing styles.

Keywords

PL

rodzina; teoria więzi; wzorce przywiązania; umiejętności społeczne; relacje; grupa rówieśnicza; style wychowawcze; tożsamość; autonomia; osamotnienie; systemy; behawioralne; Internet; technologie komunikacyjne uzależnienia

EN

family; theory of relations; patterns of affection; social skills; relations; peer group; upbringing styles; identity; autonomy; loneliness; behavioural systems; internet; communication technology; addictions

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe EDUsfera
• Journal: Wychowanie w Rodzinie
• Year: 2013
• Volume: VIII (2/2013)
• Pages: 186-203

Dates

published

2013

Contributors

author

JAWORSKA Jolanta

• Kuratorium Oświaty we Wrocławiu Delegatura w Jeleniej Górze

References

• Ainsworth M., Blehar M.C. Waters M.C. Wall S., Patterns of attachment: A psychological study of the Strange Situation, Lawrence Erlbaum, Hillsdale 1978.
• Andrzejewska A., Bednarek J. (red.), Cyberświat. Możliwości i zagrożenia, Wyd. Akademickie Żak, Warszawa 2009, s. 225.
• Aronson E., Człowiek istota społeczna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Bowlby J., Attachment and loss, t .1: Attachment, Basic Books, New York 1969.
• Caron A.F., Matki i córki. Nie przestawaj mnie kochać, GWP, Gdańsk 2007.
• Fitzgerald H.E., Mann T., Barratt M., Fathers and infants, „Infant Mental Health Journal” 1999, nr 3.
• Hanausek T., Mikrut G., Psychomanipulacja a ochrona zdrowia psychicznego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2000.
• http://www.emito.net/edukacja/artykuly/seksesemesy_plaga_wsrod_nastolatkow_89558 1.html [dostęp: 28.05.2014].
• Juszczyk J., Komunikacja interakcyjna człowieka z komputerem, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2000.
• Kraut R., Internet Paradox Revisited, „Journal of Social Issues” 2002, vol. 58, no 1.
• Luxmoore L., Złość u młodzieży. Jak sobie z nią radzić, Wyd. Bellona S.A., Warszawa 2009.
• Nie N. Erbring L., Internet and Society. A Preliminary Raport,Stanford Institute for the Quantitative Study of Society, Stanford University 2000.
• Noga H., Wychowawcze i antywychowawcze aspekty gier komputerowych, [w:] B. Idzikowski, E. Narkiewicz-Niedbalec (red.), Edukacja kulturalna dzieci i młodzieży, Regionalne Centrum Animacji Kultury, Zielona Góra 2000.
• Ozminkowski V., Bunt zamkniętego pokoju, „Newsweek” 2011, nr 11.
• Radochoński M., Przywara B. (red.), Jednostka, grupa, cybersieć. Psychologiczne, społeczno-kulturowe i edukacyjne aspekty społeczeństwa informatycznego, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, Rzeszów 2004.
• Schaefer E.S., A Circumplex Model for Maternal Behaviour, „Journal of Abnormal and Social Psychology” 1959, vol. 59 (2).
• Senator D., Teoria więzi Johna Bowlby’ego, [w:] B. Tryjarska (red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2012.
• Senator D., Więź emocjonalna – poszukiwanie siebie w relacji z drugą osobą, [w:] G. Kmita, T. Kaczmarek (red.), Wczesna interwencja – miejsce psychologa w opiece nad małym dzieckiem i rodziną, Wyd. Emu, Warszawa 2004.
• Sokal U., Więzi uczuciowe dorosłych dzieci z rodzicami w rodzinach rozwiedzionych, Wyd. Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej EUH-E, Elbląg 2005.
• Solomon J., George C., The measurement of attachment security in infant and childhood, [w:] J. Cassidy, P.R. Shaver (red.), Handbook of attachment, The Guilford Press, New York, London.
• Sroufe L.A., Attachment and development: A prospective, longitudinal study from birth to adulthood, „Attachment and Human Development” 2005, nr 4.
• Weinfield N.S., Sroufe L.A., England B., Carlson E.A., The nature of individual differences is infant – caregiver attachment, [w:] J. Cassidy, P.R. Shaver (red.), Handbook of attachment, The Guilford Press, New York, London 1999.
• Woydyłło E., Bo jesteś człowiekiem, Wyd. Literackie, Opole 2012.
• Ziegler Ch., Dusek J.B., Perceptions of Child Rearing and Adolescent Sex Role Development, „Journal of Early Adolescence” 1999, nr 5.
• Zimbardo P., Leippe M., Psychologia zmiany postaw i wpływu społecznego, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2004.
• Zimbardo P.G., Ruch F.L., Psychologia i życie, Wyd. PWN, Warszawa 1996.

Identifiers

ISSN

2082-9019

ISSN

2300-5866

ISBN

978-83-62618-10-1