Podstawowe rodzaje świadomości we współczesnej filozofii naturalistycznej

• Authors: Andrzej Dąbrowski

Title variants

EN

The basic kinds of consciousness in contemporary naturalistic philosophy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Dotychczasowe poszukiwania adekwatnej teorii świadomości rzuciły światło na jej złożoną naturę i pozwoliły wyodrębnić kilka różnych jej odmian (aspektów lub poziomów). Ambitne i nieredukcyjne podejścia zainteresowane są przede wszystkim rozróżnieniem na świadomość dostępu i świadomość fenomenalną. Wydaje się jednak, że dla pełnego zrozumienia świadomości ważne są również inne pojęcia świadomości. Celem artykułu jest prezentacja następujących rodzajów świadomości: (1) świadomość nieprzechodnia, (2) świadomość przechodnia, (3) samoświadomość, (4) świadomość fenomenalna, (5) świadomość funkcjonalna (dostępu), (6) mentalne stany (a) zachodzące i (b) ukryte. Rzeczone odmiany świadomości uzupełnione zostały krótką prezentacją nieświadomych stanów mentalnych.

EN

Research to date into the theory of consciousness has shed light on its nature and allowed us to isolate several different kinds of consciousness. Ambitious and non-reductive approaches to consciousness are primarily interested in the distinction between access consciousness and phenomenal consciousness. It appears that for a full understanding of the notion, other types of consciousness may also be important. The purpose of this article is minimalistic: to present in a concise manner the following kinds of consciousness: (1) intransitive consciousness, (2) transitive consciousness, (3) self-consciousness, (4) phenomenal consciousness, (5) functional consciousness (access-consciousness), (6) mental (a) occurrent states, and (b) standing (dormant) states, and non-consciousness.

Keywords

PL

Carruthers; świadomość fenomenalna; świadomość funkcjonalna; świadomość nieprzechodnia; świadomość przechodnia; samoświadomość; stany zachodzące; stany ukryte

EN

Carruthers; intransitive consciousness; functional consciousness; occurrent states; phenomenal consciousness; self-consciousness; standing states; transitive consciousness

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2013
• Issue: 36
• Pages: 27-46

Contributors

author

Andrzej Dąbrowski

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Bermúdez [1998] – J.L. Bermúdez, The Paradox of Self-Consciousness, MIT Press, Cambridge, MA 1998.
• Block [1995] – N. Block, On a Confusion about a Function of Consciousness, „Behavioral and Brian Sciences” (18) 1995, s. 227-287.
• Chalmers [2010] – D. Chalmers, Świadomy umysł, tłum M. Miłkowski, PWN, Warszawa 2010.
• Carruthers [2002] – P. Carruthers, Phenomenal Consciousness. A Naturalistic Theory, Cambridge Univeristy Press, Cambridge 2002.
• Clark [1997] – A. Clark, Being There: Putting Brain, Body and World Together Again, MIT Press, Bradford Books 1997.
• Dainton [2000] – B. Dainton, Stream of Consciousness: Unity and continuity in conscious experience, Routledge, London 2000.
• Feigl [1958] – H. Feigl, The ‘Mental’ and the ‘Physical’, „Minnesota Studies in the Philosophy of Science”, t. 2, Minnesota University Press, Minneapolis 1958.
• Fodor [1983] – J.A. Fodor, The Modularity of Mind: An Essay on Faculty Psychology, MIT Press, Cambridge, MA 1983.
• Gallup [1982] – G. G. Gallup, Self-awareness and the emergence of mind in primates, „Ameri- can Journal of Primatology” (2) 1982, s. 237 - 248.
• Gardner, Gardner, Van Cantfort [1989] – R.A. Gardner, B.T. Gardner, T.E. Van Cantfort, Teaching sign language to chimpanzees, SUNY Press, Albany, NY 1989.
• Hurley, Nudds [2006] – S. Hurley, M. Nudds, (red.), Rational Animals?, Oxford University Press, Oxford 2006.
• Jackson [1986] – F. Jackson, What Mary Didn’t Know, „The Journal of Philosophy” 5 (83) 1986, s. 291-295.
• Levine [2000] – M.P. Levine, (red.), The Analytic Freud: Philosophy and Psychoanalysis, Routledge, London, NY 2000.
• Lewis [1929] – C.I. Lewis, Mind and The World Order. An Outline of a Theory of Knowledge, Charles Scribner’s Sons, New York 1929.
• Lycan [1996] – W.G. Lycan, Consciousness and Experience, MIT Press, Cambridge, Massachusetts 1996.
• Menary [2007] – R. Menary, Cognitive Integration: Mind and Cognition Unbounded, Palgrave Macmillian, New York 2007.
• Motycka, Wrzosek [2000] – A. Motycka, W. Wrzosek, (red.), Nieświadomość jako kategoria filozoficzna, IFiS PAN, Warszawa 2000.
• Nagel [1997a] – T. Nagel, Jak to jest być nietoperzem, [w:] T. Nagel, Pytania ostateczne, tłum. A. Romaniuk, Aletheia, Warszawa 1997.
• Nagel [1997b] – T. Nagel, Widok znikąd, tłum. C. Cieśliński, Aletheia, Warszawa 1997.
• Ravenscroft [2005] – I. Ravenscroft, Philosophy of Mind, Oxford University Press, Oxford 2005.
• Robinson [2009] – W.S. Robinson, Understanding Phenomenal Consciousness, Cambridge Univeristy Press, Cambridge 2009.
• Rochat [2003] – Ph. Rochat, Five levels of self-awareness as they unfold early in life, „Consciousness and Cognition” (12) 2003, s. 717-731.
• Rosenthal [1986] – D. Rosenthal, Two concepts of consciousness, „Philosophical Studies” (493) 1986, s. 329-359.
• Rosenthal [2005] – D. Rosenthal, Consciousness and Mind, Oxford University Press, Oxford 2005.
• Rowlands [2010] – M. Rowlands, The New Science of the Mind. From Extended Mind to Embodied Phenomenology, MIT Press, Cambridge, MA 2010.
• Sartre [1936] – J.P. Sartre, La Transcendance de l'égo. Esquisse d'une description phénoménologique, „Recherches philosophiques” (6) 1936/7, s. 85-123.
• Searle [1983] – J.R. Searle, Intentionality: An Essay in the Philosophy of Mind, Cambridge University Press, Cambridge 1983.
• Searle [2010] – J.R. Searle, Umysł. Krótkie wprowadzenie, tłum. J. Karłowski, Rebis, Poznań 2010.
• Velmans [2000] – M. Velmans, (red.), Investigating Phenomenal Consciousness: New Methodologies and Maps, John Benjamins, Amsterdam 2000.
• Wciórka [2002] – J. Wciórka, Psychopatologia, [w:] A. Bilikiewicz, S. Pużyński, J. Rybakowski, J. Wciórka, Psychiatria, t. 1: Podstawy psychiatrii, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2002.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.36.2013.517