Zachodnia a islamska koncepcja praw jednostki

• Authors: Bisztyga Andrzej

Title variants

EN

Western vs. Islamic concept of individual rights

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Islam jest zjawiskiem obecnym i coraz bardziej dostrzegalnym w państwach członkowskich Unii Europejskiej w wymiarach: społecznym, politycznym, a także prawnym. Pozytywny obraz relacji między społeczeństwami – gospodarzami a muzułmanami doznaje jednak pewnych zakłóceń w tych wymiarach. Autor poszukuje przyczyn tego stanu rzeczy, jak również stara się sformułować receptę praktycznej koegzystencji zachodniej, chrześcijańsko-oświeceniowej koncepcji wolności i praw jednostki z islamską koncepcją praw jednostki. Definiując stosunek islamu do praw człowieka oraz wskazując na ograniczoną kompatybilność obu koncepcji praw jednostki, autor upatruje czynników ich zbliżenia w procesie laicyzacji islamskiej koncepcji praw człowieka oraz we wzroście poziomu samoorganizacji muzułmańskich społeczności. Drogowskazem w tym procesie ma być Europejska Konwencja Praw Człowieka oraz orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

EN

Islam jest zjawiskiem obecnym i coraz bardziej dostrzegalnym w państwach członkowskich Unii Europejskiej w wymiarach: społecznym, politycznym, a także prawnym. Pozytywny obraz relacji między społeczeństwami – gospodarzami a muzułmanami doznaje jednak pewnych zakłóceń w tych wymiarach. Autor poszukuje przyczyn tego stanu rzeczy, jak również stara się sformułować receptę praktycznej koegzystencji zachodniej, chrześcijańsko-oświeceniowej koncepcji wolności i praw jednostki z islamską koncepcją praw jednostki. Definiując stosunek islamu do praw człowieka oraz wskazując na ograniczoną kompatybilność obu koncepcji praw jednostki, autor upatruje czynników ich zbliżenia w procesie laicyzacji islamskiej koncepcji praw człowieka oraz we wzroście poziomu samoorganizacji muzułmańskich społeczności. Drogowskazem w tym procesie ma być Europejska Konwencja Praw Człowieka oraz orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Keywords

PL

uniwersalizm praw człowieka; europejski system ochrony praw jednostki; system ochrony praw człowieka

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2013
• Issue: 1 (13)
• Pages: 77-92

Dates

published

2013-03-31

Contributors

author

Bisztyga Andrzej

• Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowicach

References

• Alaoui F., Muzułmanie w Europie, [w:] Islam i obywatelskość w Europie, red. K. Górak – Sosnowska, K. Pedziwiatr, P. Kubicki, Warszawa 2006.
• Banaszak B., Prawa jednostki i systemy ich ochrony, Wrocław 1995.
• Bania R., Nie tylko Al – kaida. O źródłach i odmianach terroryzmu arabskiego, [w:] 14 wieków cywilizacji, której nie znamy. Historia Arabów, “Polityka – pomocnik historyczny”, wydanie specjalne, 2011, nr 11.
• Barber B. R., Dżihad kontra McŚwiat, Warszawa 2005.
• Bisztyga A., Wątki islamskie w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, [w:] Efektywność europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Obszary analizy skuteczności europejskiego systemu ochrony praw człowieka, red. J. Jaskiernia, Toruń 2012.
• Bury J., Kasprzak J., Prawo karne islamu, Warszawa 2007.
• Danecki J., Podstawy islamu, „Ateneum kapłańskie”, 2008, z. 1.
• Delcambre A. M., Mahomet – głos Allaha, Wrocław 1996.
• Fuchs K., Kamiński I. C., Spór wokół publikacji karykatur Mahometa, „Problemy współczesnego prawa międzynarodowego europejskiego i porównawczego”, Wydanie specjalne – 60 lat Rady Europy, 2007, Vol. VII, z. 2.
• Hafner-Burton E. M., Tsutsui K., Human Rights in a Globalizing World; The Paradox of Empty Promises, “American Journal of Sociology”, 2005, nr 5.
• Harbich J., Spór o islamską chustę, „Humanistyczne Zeszyty Naukowe – Prawa Człowieka”, 2006, nr 10.
• Hryniewicz J. T., Prawa człowieka w międzynarodowym kontekście kulturowym, „Sprawy Międzynarodowe”, 2009, nr 3.
• Islam a prawa człowieka. Rozmowa z dr hab. Andrzejem Bisztygą z Wydziału Prawa i Administracji, „Gazeta Uniwersytecka”, Miesięcznik Uniwersytetu Śląskiego, styczeń 2010.
• Jabłoński M., Wolności i prawa jednostki w regionalnym systemie Ligi Państw Arabskich, [w:] System ochrony praw człowieka, B. Banaszak, A. Bisztyga, K. Complak, M. Jabłoński, R. Wieruszewski, K. Wójtowicz, Kraków 2005.
• Johnston D. L., Maquasid Al – Sharia. Epistemology and hermeneutics of Muslim theologies of human rights, [w:] Islamic Law. Critical Concepts in Islamic Studies, red. G. N. Picken, Vol. IV, Islamic law in the Modern World, London and New York 2010.
• Koran (Al – Koran), z arabskiego przekład polski Jana Murzy Tarak Buczackiego, Tatara z Podlasia, wzbogacony objaśnieniami Władysława Kościuszki, poprzedzony życiorysem Mahometa z Washingtona Irvinga, nakładem Aleksandra Nowoleckiego, t. I, Warszawa 1858.
• Kuczma P., Problem horyzontalnego stosowania norm konstytucyjnych dotyczących wolności i praw jednostki w świetle Konstytucji RP.
• Konstytucyjna regulacja horyzontalnego działania praw człowieka – uwagi prawnoporównawcze (Rozdział VII), [w:] Wolności i prawa jednostki w Konstytucji RP, Idee i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki w RP, t. I, red. M. Jabłoński, Warszawa 2010.
• Majchrzak K., Interpretacje praw człowieka a islam, „Przegląd Prawa i Administracji”, Acta Universitatis Wratislaviensis, 2005, t. LXVI.
• Martinez Torron J., The „Islamic” Cases in the Court of Strasbourg, opean Science Foundation Exploratory Workshop on “When East Meets West – Islam, Human Rights and Secular Values”, Istanbul, November 6-8, 2009, s. 2.
• Parzymies S., Aspekty wewnętrzne i międzynarodowe „arabskiej wiosny”, „Stosunki Międzynarodowe / International Relations”, 2011, nr 3 – 4.
• Price D., Islam and human rights. A case of deceptive first appearances, [w:] Islam and Globalization, red. S. Akbarzadeh, Vol. IV, The Economy and Law, London and New York 2006.
• Richter – Bernburg L., Muzułmańskie prawo religijne a świecki humanizm, „Wokół współczesności”, 2004, nr 29.
• Stus M., Religia w służbie polityki. O stosunku państwa do islamu w krajach współczesnego Maghrebu, „Przegląd Prawa Wyznaniowego”, 2010, t. 2.
• Tibi B., Euro-islam jako europejski most między cywilizacjami. Europeizacja islamu, [w:] Islam i obywatelskość w Europie, red. K. Górak – Sosnowska, K. Pedziwiatr, P. Kubicki, Warszawa 2006.
• Walczak A., Islam a prawa człowieka, www.psz.pl.
• Witkowski S. W., Wprowadzenie do prawa muzułmańskiego. Wybrane instytucje, Warszawa 2009.
• Wojna B., Unia Europejska wobec arabskiej wiosny: problemy i dylematy nowego partnerstwa, „Sprawy Międzynarodowe”, 2011, nr 3.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2013.01.04