Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną w opinii nauczycieli i terapeutów

• Authors: Marta Rawińska , Artur Terpiłowski

Title variants

EN

Sexuality of individuals with intellectual disabilities: Teachers’ and therapists’ perspective

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem pracy było poznanie opinii nauczycieli i opiekunów na temat seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną. Pedagodzy pracujący z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie w szkołach specjalnych i ośrodkach szkolno-wychowawczych, działając w ramach instytucjonalnych, realizują określony model wsparcia osób niepełnosprawnych, wynikający zarówno z oficjalnych uregulowań, jak i osobistych norm i wartości. Od ich wiedzy i przekonań w dużym stopniu zależy, czy środowisko, w jakim funkcjonują osoby niepełnosprawne, będzie miało właściwości ograniczające i represyjne czy wspomagające i kompensujące rozwój i wyrażanie seksualności osób niepełnosprawnych. Wyniki badania wskazują, że pedagodzy wykazują akceptację i zrozumienie wobec seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną i uznają przysługujące im w tym zakresie prawa. Wykazano, że postawy wobec seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim są bardziej pozytywne niż wobec seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębszym. Ponadto stwierdzono, że starsi nauczyciele i terapeuci wykazują większą skłonność do postrzegania osób z niepełnosprawnością intelektualną w kategoriach aseksualnych i traktowania ich jako pozbawionych potrzeb i praw seksualnych.

EN

The aim of the study was to investigate teachers’ and therapists’ attitudes towards the sexuality of people with intellectual disabilities. Teachers working with people with intellectual disabilities in special schools and residential special needs schools act within the institutional framework – according to a specific model of support based on official regulations as well as their personal standards and values. Their knowledge and beliefs determine to a large extent whether the environment of people with disabilities will have a supportive or repressive and restraining influence on the development and expression of sexuality in people with disabilities. The results of the study indicate that teachers and therapists show acceptance and understanding towards the sexuality of people with intellectual disabilities. They respect their rights in this area. The attitudes towards the sexuality of people with mild intellectual disabilities are more positive than towards the sexuality of people with severe intellectual disabilities. Moreover, older teachers and therapists are more likely to perceive people with intellectual disabilities in more asexual terms and treat them as people without sexual needs or rights.

Keywords

PL

niepełnosprawność intelektualna; seksualność; nauczyciele; terapeuci

EN

intellectual disability; sexuality; teachers; therapists

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2017
• Issue: 2(36)
• Pages: 59-74

Contributors

author

Marta Rawińska

• Wydział Psychologii, Katedra Psychoterapii i Terapii Seksualnej Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie; ul. Pawia 55, 01-030 Warszawa; tel. [phone]

author

Artur Terpiłowski

• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Stoku Lackim, ul. Pałacowa 1, 08-110 Siedlce; tel. [phone]

References

• Dane demograficzne, http://www.niepelnosprawni.gov.pl/p,78,dane-demograficzne (dostęp: 25.11.2016).
• Długołęcka, A. (2006). Wyznaczniki rozwoju psychoseksualnego człowieka. W: Z. Lew-Starowicz, A. Długołęcka (red.), Edukacja seksualna (s. 24–30). Warszawa: Świat Książki.
• Fornalik, I. (2002). Rozwój psychoseksualny młodzieży z głębszą niepełnosprawnością intelektualną w zależności od środowiska życia. Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Grzegorzewska, M. (1996). Listy do młodego nauczyciela. Cykl I–III. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.
• Izdebski, Z. (2005). Postawy Polaków wobec seksualności osób niepełnosprawnych ruchowo i intelektualnie. W: J. Głodkowska, A. Giryński (red.), Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną (s. 28–34). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Kosakowski, Cz. (2002). Pedagog specjalny – między tradycją a dniem dzisiejszym. W: J. Michalski (red.), Nauczyciel szkoły specjalnej – szanse i bariery działalności zawodowej (s. 27–56). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Kościelska, M. (2004). Niechciana seksualność. Warszawa: Wydawnictwo Jacek Santorski & Co.
• Lew-Starowicz, Z. (2005). Seksualność niepełnosprawnej młodzieży. W: J. Głodkowska, A. Giryński (red.), Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną (s. 28–34). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Lew-Starowicz, Z. (2006). Seksualność a jakość życia człowieka. Przegląd Seksuologiczny, 5, 21–26.
• Olszak A. (2001). Psychopedagogiczne kompetencje nauczycieli szkół specjalnych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Parchomiuk, M. (2013a). Postawy pedagogów specjalnych wobec seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Parchomiuk, M. (2013b). Przekonania studentów kierunków medycznych na temat seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 19(2), 123–129.
• Stelter, Ż. (2009). Dorastanie osób z niepełnosprawnością intelektualną. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Tylewska-Nowak, B., Buschnat, M. (2012). Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w systemie oświaty. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Wojciszke, B., Doliński, D. (2015). Psychologia społeczna. W: Psychologia akademicka. Podręcznik. T. 2 (s. 293–447). Sopot: GWP.
• Wyczesany, J. (2006). Pedagogika upośledzonych umysłowo. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Wyczesany, J. (2007). Pedagogika upośledzonych umysłowo. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0010.5201