Bolesław V „z pustą kieszenią”. O problemach fi nansowych księcia warszawskiego (1471–1488)

• Authors: Grabowski Janusz

Title variants

EN

Boleslaus V’s “empty pockets”. Financial problems of the Duke of Warsaw (1471–1488)

• Conference: czasopismo naukowe; rocznik
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Bolesław V (1453–1488) był synem Bolesława IV i księżniczki kijowskiej Barbary Olelkówny. W latach 1471–1488 sprawował rządy w ziemi warszawskiej i nurskiej, a w latach 1471–1484 w ziemi zakroczymskiej. Rządy Bolesława V są oceniane negatywnie. Nasilająca się sprzedaż i zastawianie dóbr doprowadziło do uszczuplenia domeny książęcej w ziemi warszawskiej, zakroczymskiej i nurskiej oraz sprzedaży powiatów: błońskiego, tarczyńskiego i kamienieckiego. Brak pieniędzy i trudności finansowe ze spłatą długów spowodowało nie tylko uzależnienie Bolesława V od jego braci – Konrada III i Janusza II, ale też od zamożnej szlachty i patrycjuszy warszawskich. W 1477 r. książę poślubił Annę Radzanowską, którą w krótce porzucił. Zmarł 27 IV 1488 r. Został pochowany 12 V 1488 r. w kolegiacie św. Jana Chrzciciela w Warszawie

EN

Boleslaus V (1453–1488) was the son of Boleslaus IV and Kiev princess Barbara Olelkovna. In 1471–1488 he ruled Warsaw and Nur lands, and in 1471–1484, Zakroczym land. Rule of Boleslaus V is viewed negatively. Increasingly frequent sales and pledging of land has led to diminishment of ducal demesne in Warsaw, Zakroczym and Nur lands as well as sale of Błonie, Tarczyn and Kamieniec counties. Lack of money and financial problems with repayment of debts has led to Boleslaus V becoming dependent not only on his brothers – Konrad III and Janusz II of Płock, but also on wealthy nobles and Warsaw patricians. In 1477 the duke married Anna Radzanowska, whom he soon abandoned. He died on 27 April 1488. He was buried on 12 May 1488 in St John collegiate church in Warsaw

Keywords

PL

Mazowsze; Bolesław V; Janusz II; rejestry skarbowe; metryka książęca

EN

Mazovia; Boleslaus V of Warsaw; treasury registers; ducal metrica

• Publisher: Archiwum Główne Akt Dawnych i Wydawnictwo DiG
• Journal: Miscellanea Historico-Archivistica
• Year: 2019
• Volume: 26
• Pages: 39-47

Dates

published

2019-10-15

Contributors

author

Grabowski Janusz

• Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa

References

• Archiwum Główne Akt Dawnych, Księgi ziemskie i grodzkie warszawskie, sygn. 3; Księgi ziemskie tarczyńskie, seria I, nr 1; Księgi ziemskie wyszogrodzkie. Omnium transactionum, sygn. 2; Księgi ziemskie zakroczymskie. Wieczyste relacje, sygn. 6, 13; Metryka Koronna, sygn. 9.
• Archiwum Państwowe w Gdańsku, Dokumenty i listy miasta Gdańska, sygn. 300D6.80, 300D6.190.
• Grabowski J., „Annales seu cronicae” Jana Długosza jako źródło do genealogii Piastów. Spojrzenie po latach [w:] Jan Długosz (1415–1480) życie i dzieła, red. L. Korczak, M. D. Kowalski, P. Węcowski, Kraków 2016.
• Grabowski J., Anna Fiodorówna (ok. 1395–1458) [w:] Poczet książąt i księżnych mazowieckich, Kraków 2019.
• Grabowski J., Anna Radzanowska (ok. 1465 – po 1478) [w:] Poczet książąt i księżnych mazowieckich, Kraków 2019.
• Grabowski J., Bolesław V (ok. 1453–1488) [w:] Poczet książąt i księżnych mazowieckich, Kraków 2019.
• Grabowski J., Dynastia Piastów mazowieckich. Studia nad dziejami politycznymi Mazowsza, intytulacją i genealogią książąt, Kraków 2012
• Grabowski J., Janusz II [w:] Poczet książąt i księżnych mazowieckich, Kraków 2019.
• Grabowski J., Janusz II książę mazowiecki (1453/54–1495), „Zeszyty Naukowe SWPR”, Seria Humanistyczna, 2014, nr 2.
• Grabowski J., Kazimierz III, biskup płocki (1449–1480) [w:] Poczet książąt i księżnych mazowieckich, Kraków 2019.
• Grabowski J., Księga skarbowa Janusza II. Prace nad nową edycją rachunków dworu książęcego [w:] Ediciones sine fine, red. K. Kopiński, W. Mrozowicz, J. Tandecki, Toruń 2017, s. 117–130.
• Grabowski J., Małżeństwa niedynastyczne Piastów mazowieckich [w:] Dziedzictwo książąt mazowieckich. Stan badań i postulaty badawcze, red. J. Grabowski, P. Mrozowski, R. Mroczek, Warszawa 2016.
• Grabowski J., Perypetie z pogrzebem i miejscem pochowania Bolesława V, księcia mazowieckiego [w:] Kościół i społeczeństwo. Studia nad obiegiem informacji i konfliktami zbrojnymi w danych i nowych wiekach, red. J. Grabowski, Warszawa 2012.
• Grabowski J., Piotr z Chodkowa, kanclerz książęcy, biskup płocki. Przyczynek do roli uczonych na Mazowszu w późnym średniowieczu, „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 22, 2015, s. 107–119.
• Grabowski J., Współpracownicy i dworzanie Janusza II księcia mazowieckiego (1471–1495). Ze studiów nad otoczeniem prowincjonalnych władców w średniowieczu [w:] Materiały V Kongresu Mediewistów Polskich, t. 5, red. J. Sperka, K. Kollinger, Rzeszów 2018, s. 273–307.
• Grabowski J., XV-wieczne przywileje dla Nowej Warszawy. Ze studiów nad ustrojem i organizacją miasta extra muros w okresie książęcym, „Rocznik Warszawski”, t. 37, 2012.
• Hertel J., Imiennictwo dynastii piastowskiej we wczesnym średniowieczu, Warszawa 1980.
• Iura Masoviae terrestria. Pomniki dawnego prawa mazowieckiego ziemskiego, wyd. J. Sawicki, t. 2, Warszawa 1973.
• Janeczek A., Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII w., Warszawa 1993.
• Jasiński K., Dokumentacyjne funkcje imion w średniowieczu [w:] Powstanie – przepływ – gromadzenie informacji. Materiały I sympozjum nauk dających poznać źródła historyczne, red. J. Pakulski, Toruń 1978.
• Jasiński K., Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań-Wrocław 2001.
• Jasiński K., Rodowód Piastów mazowieckich, Poznań-Wrocław 1998.
• Jasiński K., Rodowód pierwszych Piastów, Warszawa-Wrocław 1992.
• Joannis Dlugossi Annales seu Cronicae Inccliti Regni Poloniae, ks. 12, ed. K. Baczkowski i in., Kraków 2005.
• Koczorowska-Pielińska E., Warszawskie rzemiosło artystyczne i budowlane w XV w., Warszawa 1959.
• Kronika Thietmara, t. 1, tłum. M. Z. Jedlicki, Wrocław 2004.
• Księga skarbowa Janusza II księcia mazowieckiego z lat 1477–1490, wyd. J. Senkowski, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. 7, 1959, nr 3, z. dod.
• Pacuski K., Możnowładztwo i rycerstwo ziemi gostynińskiej w XIV i XV wieku, Warszawa 2009.
• Pacuski K., Rzwieński (ze Rzwienia ) zw. też Rusieckim Jan [w:] PSB, t. 34, s. 209.
• Przywileje królewskiego stołecznego miasta Starej Warszawy 1376–1772, wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1913.
• Senkowski J., Skarbowość Mazowsza od końca XV wieku do połowy 1526 roku, Warszawa 1965.
• Słownik historyczno-geograficzny województwa płockiego w średniowieczu, oprac. A. Borkiewicz-Celińska, z. 3, Warszawa 1998.
• Słownik historyczno-geograficzny ziemi warszawskiej, oprac. A. Wolff, K. Pacuski, Warszawa 2013.
• Supruniuk A., Mazowsze Siemowitów (1341–1442). Dzieje polityczne i struktury władzy, Warszawa 2010.
• Szacherska S. M., Mikołaj z Mirzyńca [w:] Polski słownik biograficzny, t. 21, s. 126–127.
• Szybkowski S., Korespondencja książąt mazowieckich z radą miasta Gdańska w latach 1466–1526 [w:] Dziedzictwo książąt mazowieckich. Stan badań i postulaty badawcze, red. J. Grabowski, P. Mrozowski, R. Mroczek, Warszawa 2016.
• Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. H. Gmiterek, R. Szczygieł, Kórnik 1992.
• Zygner L., Piastowie mazowieccy na stolicach biskupich [w:] Dziedzictwo książąt mazowieckich. Stan badań i postulaty badawcze, red. J. Grabowski, P. Mrozowski, R. Mroczek, Warszawa 2016.