Obiektywność a obiektywizacja w naukach społecznych

• Authors: Kuszyk-Bytniewska Mariola

Title variants

EN

Objectivity and Objectification in Social Sciences

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Obiektywność to kategoria mająca podwójne odniesienie; do poznania jako wartościowa jego cecha i do bytu jako określenie rzeczywistego istnienia tego, co domniemane jako realne. Tym niemniej nowożytne pojęcie obiektywności zmierza ku jego epistemologicznej interpretacji i dostosowane jest do nauk przyrodniczych, nie zaś społecznych. Tak więc na gruncie nauk przyrodniczych zrównano obiektywność z metodologiczną neutralizacją subiektywności. Ten powszechnie akceptowany pogląd stał się bardziej skomplikowany, gdy do głosu dochodzą nauki społeczne. Wskazanie na społecznie określone cechy obiektywności to punkt komplikacji w historii tego pojęcia, ponieważ nauki społeczne są uwikłane we wskazane powyżej podwójne odniesienie. W rezultacie wyłoniła się zasadnicza kwestia: problem relacji między obiektywnością a obiektywizacją jako praktycznym procesem urzeczywistnienia. Wzajemna zależność obiektywizacji i obiektywności wprowadza do teorii społecznej onto-epistemolgiczne charakterystyki obydwu określeń. Uczestniczą one na równi w problematyzowaniu pojęcia rzeczywistości społecznej. Głównym celem artykułu było ukazanie i dyskusja tego zagadnienia. W konkluzji zmierzam do wskazania swoistego statusu obiektywności w naukach społecznych.

EN

Objectivity is a category which has double reference: to cognition, as its valuable trait, and to being, as a very existence of what is assumed as real. Nonetheless, modern concept of objectivity lean toward epistemological interpretation and is accommodate to requirements of modern natural science, but not to needs of social sciences. Thus, in a ground of natural sciences, objectivity is equating with methodologically carrying neutralization of subjectivity. This received view becomes more complicated as social sciences allowed to speak. An exposure of socially determined traits of objectivity is a point of complication in a history of its interpretation, because social sciences are entangled with a double reference mentioned above. As a result, essential question emerged: a problem of relation between objectivity and objectification as a practical process of realisation. Interdependence of objectivity and objectification puts into social theory an onto-epistemological characterisation of both qualification. They participate in the problematisation of a concept of social reality to the same extent. The main purpose of paper is to show and discuss the problem. The conclusion is intended to indicate special status of objectivity in social sciences.

Keywords

PL

obiektywność; obiektywizacja; nauki społeczne; epistemocentryzm

EN

objectivity; objectification; social sciences; epistemocentrism

• Publisher: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
• Year: 2017
• Volume: 5
• Pages: 187-196

Contributors

author

Kuszyk-Bytniewska Mariola

• IF WFiS UMCS, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 4, 20-400 Lublin