Świat zabawek mechanicznych

• Authors: Dagmara Hoduń

Title variants

EN

Mechanical-Toys-World

Abstracts

EN

Bruno Latour, an anthropologist of science, [...] in his book We have never been modern, he offers a diagnosis of modernity as a condition in which the humanities have become so embroiled in questions of the social, linguistic and discursive construction of meanings that we forgotten how to ask questions about what things are. [...]. All that exists, meanwhile, exist only in ‘the linguistic play of speaking subjects’ at the expense of the material and technological world. In other words, we humans talk about talk, while things maintain their onward march beneath the level of our scrutiny. [M. Lister, J. Dovey, S. Giddings, I . Grant & K. Kelly, New Media: a Critical Introduction, London, New York 2009, s. 326].

• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
• Journal: DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
• Year: 2012
• Volume: 13-14
• Pages: 242-272

Dates

published

2012

Contributors

author

Dagmara Hoduń

References

• Charles Baudelaire, Morał zabawki; [w:] tegoż, Rozmaitości estetyczne, przeł. Joanna Guze,
• Gdańsk 2000.
• Historia kina, tom I (red.) T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Krakow 2009.
• Jacques Derrida, Kartusze, [w:] tegoż, Prawda w malarstwie, przeł. M. Kwietniewska,
• Gdańsk 2003.
• Lucio Russo, Zapomniana rewolucja, przeł. Ireneusz Kania, Krakow 2005.
• Michał Paweł Markowski, Pragnienie obecności, Gdańsk 1999.
• Walter Benjamin, Pasaże, przeł. Ireneusz Kania, Krakow 2005.
• Walter Benjamin, Park centralny, przeł. Hubert Orłowski, [w:] tegoż, Twórca jako wytwórca,
• 1975.
• Walter Benjamin, Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej, [w:] tegoż, Anioł historii, przeł.
• Hubert Orłowski, Poznań 1996.i wirtualne spojrzenie w nowoczesności:
• flâneur / flâneuse, przeł. M. Murawska,
• M. Pabiś, T. Sukiennik, N. Żurowska, [w:]
• Tomasz Majewski (red.), Rekonfiguracje
• modernizmu. Nowoczesność i kultura
• popularna, Warszawa 2009, s. 67.
• 1 Leon Deubel, Oeuvres, Paris 1929, s. 193, cyt. za: Walter Benjamin, Pasaże, przeł. Ireneusz Kania, Krakow 2005, s. 40.
• 2 Charles Baudelaire, Morał zabawki, [w:] tegoż, Rozmaitości estetyczne, przeł. Joanna Guze, Gdańsk 2000, s. 201 -202.
• 3 Charles Baudelaire, Morał zabawki, dz. cyt., s. 198 -202.
• 4 Termin ten odnosi się do urządzeń optycznych, ktore połączyły naukę z zabawą, takich jak niezwykle popularne w połowie XIX wieku pary stereoskopowe, przede wszystkim jednak oznacza automaty zbudowane na zasadzie obracających się cylindrow lub dyskow, do ktorych należał zooskop i praxinoskop, i ktorych konstrukcję wykorzystali w XIX wieku Marey i Muybridge do budowania aparatow „zamrażających” ruch.
• 5 Charles Baudelaire, Morał
• zabawki, dz. cyt., s. 201.
• 6 Edgar Morin, Kino i wyobraźnia. Przeł. K. Eberhardt, PIW, Warszawa 1975, s. 24, w: Historia kina, t. I, Kino nieme (red.) T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Krakow 2009, s. 16.
• 7 Patrz: Michał Witkowski, Medium stereoskopu…, [w:] Tomasz Majewski (red.), Rekonfiguracje modernizmu. Nowoczesnośći kultura popularna, Warszawa 2009,s. 134.
• 8 Historia kina…, dz. cyt., s. 37-38.
• 9 Edgar Morin, Kino i wyobraźnia. Przeł. K. Eberhardt, PIW, Warszawa 1975, s. 48-49, cyt. za:: Historia kina…, dz. cyt., s. 17-18.
• 10 Tom Gunning, The Cinema of Attraction: Early film, Its Spectacular andthe Avant-Garde, „Wide Angle”, 1986, nr ., s. 65-66, cyt. za: Historia kina…, dz. cyt.,s. 18.
• 11 Historia kina…, dz. cyt., s. 24.
• 12 Tamże. s. 34.
• 13 Tamże, s. 35.
• 14 Anne Friedberg, Mobilne
• cyt. za: Walter Benjamin, Pasaże, dz, cyt.,
• 15 Historia kina…, dz. cyt., s. 28-30.
• 16 Tamże, dz. cyt., s. 42.
• 17 Paul Virilio, L’inertie polaire, Christian Bourgois, Paris 1990, s.80, cyt. za: Historia kina…, dz. cyt., s. 29.
• 18 Patrz: Jonathan Crary, Techniques of the Observer: On Vision and Modernity in the Nineteenth Century, mit Press, Cambridge, Mass. – London 1990, s. 113-116, cyt. za: Historia kina…, dz. cyt., s. 29.
• 19 Patrz: Roger Caillois, Gry i ludzie, przeł. A. Tatarkiewicz, M. Żurowska, Warszawa 1997, s. 110, 112.
• 20 Jonathan Crary, Techniques of the Observer…, s. 110-112, cyt. za: Historia kina…, dz. cyt., s. 30.
• 21 Historia kina…, dz. cyt., s. 24.
• 22 Tamże, s. 18.
• 23 Tamże, s. 58.
• 24 Stephen Heath, The Cinematc Apparatus: Technology as Historical and Cultural Form, [w:] Terese de Lauretis, Stephen Heath (red.), The Cinematc Apparatus, Macmillan, London 1980, s. 7, cyt. za: Historia kina…, s. 58.
• 25 Ben Singer, „Sensacyjność” a świat wielkomiejskiej nowoczesności, [w:] Tomasz Majewski (red.) Rekonfiguracje modernizmu…, dz. cyt., s. 175.
• 26 „Doświadczenie miejskościwymaga teraz nieustannego „montowania” rożnorakich wrażeń w ruchu, składania w całość rożnorakich mikrodoznań. Generalnie chodzi o „korelacje między mobilnością a wizualnymi i audialnymi wrażeniami miejskimi z jednej strony
• oraz mobilnością a takimiż wrażeniamiw przypadku kina – z drugiej”. Patrz:Historia kina…, dz. cyt., s. 62.
• 43 Licząc wstecz od XIX w. aż do epoki hellenistycznej. (Paris) 1930, s. 39-40, cyt. za: Walter Benjamin, Pasaże, dz. cyt., s. 449.
• 45 Lucio Russo, Zapomniana rewolucja, przeł. Ireneusz Kania, Krakow2005, s. 148.
• 46 Tamże, s. 148.
• 47 Tamże, s.. 150.
• 48 Tamże, s. 150.
• 49 Tamże, s. 151.
• 50 Tamże, s. 151.
• 51 Tamże, s. 151.
• 52 Tamże, s. 151.
• 53 Tamże, s. 351-358.
• 54 Tamże, s. 416.
• 55 Tamże, s. 417-18.
• 56 Kartezjusz i zmysł dotyku: impresje z Dioptryki Kartezjusza, uważnego czytelnika dzieł Herona: „powiada bowiem, że modelem tworzenia idei przedmiotu nie jest widzenie, lecz dotyk. Dlaczego? Odpowiedź nie wydaje się wcale paradoksalna: to właśnie dotyk „jest tym spośrod naszych zmysłow, który uważany jest za najmniej zwodniczy i najbardziej pewny” [Kartezjusz].” [s. 170] [Denis Diderot:] „Zechciej, pani, otworzyć Dioptrykę Kartezjusza, a przekonasz się, że porownuje on właśnie zjawisko wzroku ze zjawiskami dotyku”. [s.169] [Kepler:] [W camera obscura] „perspektywa nie sprawia, że widzimy, dlatego, że jest ona podobizną przypominającą rzeczy widzialne, lecz dlatego, że jest ona naśladowaniem przyczyn widzenia” [s.177] [Kartezjusz, Dioptryka:] […] widzenie, przynajmniej na poziomie fizjologicznym „zawiera mechaniczny związek między ludzkim ciałem a przedmiotami zewnętrznymi, ktory porownać można do relacji ślepca z rzeczami”. [s.178]. „Dla Kartezjusza więc – o dziwo!- przykład „Ale dziewiętnastowieczna miejskość eksperymentuje z innym jeszcze, niekinematograficznym ≪wehikułem czasu≫, takim, w obrębie ktorego zarówno ≫kanał, przekaz jak i odbior przynależą do aparatow wykorzystujących elektryczność w sensie fizykalnym≪, a nie – jak w kinie – stanowiącychjedynie formę energii świetlnej służącą do prześwietlania taśmy, skoro te obrazy już tam są. […] Chodzi o […] telegrafię, telefonię, telegrafię obrazową (kombinację telefonu i transmisji obrazowej), radio, telewizję wreszcie (wszystko zresztą efekty uboczne technologii militarnych) […]”. Patrz: Historia kina…, dz. cyt., s. 60.
• 27 Walter Benjamin, Paryż – stolica dziewiętnastego wieku, przeł. H. Orłowski, [w:] tegoż, Anioł historii…, dz. cyt., s. 324.
• 28 Tamże, s. 58.
• 29 Walter Benjamin, Paryż…, dz. cyt., s. 324.
• 30 Marek Bieńczyk, Przezroczystość, Krakow 2007, s. 100.
• 31 Historia kina…, dz. cyt., s. 61.
• 32 Anne Friedberg, Mobilne…, dz. cyt., s. 83.
• 33 Historia kina…, s. 66.
• 34 Historia kina…, dz. cyt., s. 66.
• 35 Patrz: Jurij Cywjan, Rentgen, chirurgia, mikroskop w semiotyce wczesnego kina / Polska Sztuka Ludowa – Konteksty 1998 t.52, [w:] Bogusław Żyłko (red.) Cudowny Kinemo. Rosyjska myśl filmowa, Gdańsk. 2002, s. 216.
• 36 Historia kina…, dz. cyt., s. 70.
• 37 Walter Benjamin, Pasaże, dz. cyt.,
• s. 193.
• 38 Tamże, s. 241.
• 39 Tamże, s. 186.
• 40 A.G. Meyer, Eisenbauten, Esslingen 1907, s. 23, cyt. za: Walter Benjamin, Pasaże, dz. cyt., s. 187.
• 41 Walter Benjamin, Pasaże, dz. cyt.,s. 184.
• 42 Karol Marks, Kapitał, t.I, s. 184, ślepca jest wzorem wszelkiej percepcji”. [s. 178]. „Relacja więc się odwraca: przedstawienie nie jest odtworzeniem, lecz konstrukcją przedmiotu widzenia zgodną z prawami perspektywy”. [s. 180]. Źrodło cytatow: M.P. Markowski,Pragnienie obecności. Gdańsk 1999, s. 169- 180.
• 57 W. Benjamin, Pasaże, dz. cyt.,s. 452.
• 58 Tamże, s. 252.
• 59 Tamże, s. 450.
• 60 Tamże, s. 33.
• 61 Tamże, s. 452.
• 62 Tamże, s. 242.
• 63 Tamże, s. 242.
• 64 Tamże, s. 241.
• 65 Tamże, s. 242.
• 66 Tamże, s. 196.
• 67 Egon Friedell, Kulturgeschichte der Neuzeit, III Munchen 1931, s. 363. cyt. za: W. Benjamin, Pasaże, dz. cyt., s. 190.
• 68 Tamże, s. 39.
• 69 Tamże, s. 33.
• 70 Tamże, s. 195.
• 71 Tamże, s. 181.
• 72 Tamże, s. 181.
• 73 Tamże, s. 452.
• 74 Tamże, s. 198.
• 75 Tamże, s. 190.
• 76 Tamże, s. 42.
• 77 Tamże, s. 180.
• 78 Tamże, s. 189.
• 79 Tamże, s. 190.
• 80 Tamże, s. 434.
• 81 Tamże, s. 231.
• 82 Tamże, s. 231.
• 83 Tamże, s. 179.
• 84 Tamże, s. 185.
• 85 Tamże, s. 185.
• 86 Walter Benjamin, Pasaże, dz. cyt.,
• s. 50.
• 87 Tamże, s. 37-38.
• 88 Tamże, s. 51.
• 89 Tamże, s. 224.
• 90 Tamże, s. 204.
• 91 Tamże, s. 218.
• 92 Tamże, s. 258.
• 93 Tamże, s. 258.
• 94 Tamże, s. 429.
• 95 Tamże, s. 433.
• 96 Tamże, s. 433.
• 97 Tamże, s. 459.
• 98 Paul Valery, Piéces sur l’art. Paris 1934, s. 105, (La conquête de l’ubiquite), cyt. za: Walter Benjamin, Dzieło sztuki w dobie
• reprodukcji technicznej, [w:] Anioł historii, przeł. Hubert Orłowski, Poznań 1996, s. 69.99 F. Nietzsche, Wola mocy, cyt. za:Walter Benjamin, Pasaże, dz. cyt., s. 146.
• 100 Walter Benjamin, Pasaże, dz. cyt.,s. 506.
• 101 Tamże, s. 521.
• 102 Tamże, s. 510.
• 103 Tamże, s. 509.
• 104 Tamże, s. 517.
• 105 Tamże, s. 441.
• 106 Tamże, s. 520.
• 107 Tamże, s. 509.
• 108 Tamże, s. 147.
• 109 Tamże, s. 450.
• 110 Walter Benjamin, Park centralny,dz. cyt., s. 238.
• 111 Tamże, s. 243.
• 112 Jacques Derrida, Kartusze, [w:] Prawda w malarstwie, przeł. M. Kwietniewska, Gdańsk 2003, s. 232.