Galician automobilism

• Authors: Gaweł Robert

Title variants

PL

Automobilizm galicyjski

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In Galicia automobilism developed despite local motorisation since there was access to the achievements of other countries of the Monarchy (Czechia, Upper Austria). Due to the lack of home production, in Galicia the development of automobilism proceeded more slowly and less dynamically. Rides by individual cars were available only for the affluent, which is why they were called “a lordly pastime”. The most recent research shows that in Galicia transportation based on motor omnibus lines became common as it developed in a surprisingly rapid manner. Individual automobilists took part in “automobile trips” (see amateur rallies) organised by Galician automobilists’ associations. Their last journey was the departure to the frontlines of WWI. Those who managed to overcome the hardship of this “trip” returned as the pioneers of Polish automobilism.

PL

W Galicji automobilizm rozwijał się przy braku rodzimej motoryzacji, aczkolwiek istniał dostęp do osiągnięć innych krajów koronnych (Czech, Austrii Górnej). Z powodu braku rodzimej produkcji w Galicji rozwój automobilizmu przebiegał wolniej i mniej dynamicznie. Podróże indywidualnymi samochodami pozostawały domeną najbogatszych, stąd zwano je „pańską rozrywką”. Najnowsze badania pokazują, że w Galicji upowszechniała się komunikacja wykorzystująca linie omnibusów motorowych, a jej rozwój był zaskakująco dynamiczny. Indywidualni automobiliści uczestniczyli też w „wycieczkach automobilowych” (por. rajdy amatorskie) organizowanych przez galicyjskie stowarzyszenia automobilistów. Ostatnią podróżą, w jaką wyruszyli z Galicji, był wyjazd na fronty I wojny światowej. Ci, którym udało się pokonać trud, z tej „wycieczki” wracali już jako pionierzy automobilizmu polskiego.

Keywords

EN

motorisation; automobilism; transportation; Galicia; travels

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2020
• Issue: 6
• Pages: 348-372

Dates

printed

2020-12-13

Contributors

author

Gaweł Robert

• Muzeum Podgórza Oddział Muzeum Krakowa, Polska

References

• Automobil, „Głos Rzeszowski” z 5 VII 1903, s. 3.
• Automobil zakazany, „Kuryer Lwowski” z 12 XII 1901, s. 3.
• Automobile miastowe, „Kuryer Lwowski” z 26 X 1907, s. 3.
• Automobile pocztowe, „Kurjer Stanisławowski” z 28 X 1906, s. 3.
• Automobilem przez Galicję, „Kuryer Lwowski” z 4 VII 1908, s. 8.
• Automobilem z Wiednia do Przemyśla, „Kuryer Lwowski” z 14 IX 1900, s. 3.
• Bogunia-Paczyński A., Cracovie automobile. Początki motoryzacji w Krakowie (1895–1918), Kraków 1999, s. 11.
• Bogunia-Paczyński A., Mój Benz, moja Mercedes…, Kraków 1992.
• Bogunia-Paczyński A., Samochodowcy, wyścigowcy, automobilerzy albo diabły i diablice w daimlerowskich landach, Kraków 1998.
• „Czas”, nr 101 z 1 III 1910, s. 5.
• „Czas”, nr 250 z 5 VI 1910, s. 4.
• „Czas”, nr 471 z 15 X 1915, s. 2.
• Dorożki automobilowe we Lwowie, „Kuryer Lwowski” z 16 VIII 1906, s. 2.
• Dziennik ustaw państwa dla królestw i krajów w Radzie państwa reprezentowanych, cz. LXII, 7 X 1905, s. 395–397.
• Eine automobilistich = militärische Dauerfahrt Wien–Przemyśl, „Allgemeine Automobil-Zeitung” z 9 IX 1900, s. 18.
• „Goniec Polski” z 26 II 1907, s. 81.
• „Goniec Polski” z 2 VII 1907, s. 8.
• „Goniec Polski” z 22 VII 1908, s. 6.
• Klub automobilistów, „Kuryer Lwowski” z 22 I 1908, s. 8.
• Krajowa rada kolejowa, „Kuryer Lwowski” z 12 VII 1906, s. 7.
• Krynica, „Czas”, nr 274 z 11 VII 1914, s. 3.
• Kurek A., Na tropach galicyjskiej turystyki motorowej, „Folia Turistica” 2008, nr 19, s. 91–112.
• Kurek A., Od przejażdżek automobilami do turystyki. Zarys dziejów turystyki samochodowej w Galicji do 1914 roku, „Folia Turistica” 2010, nr 23, s. 135–152.
• „Kuryer Lwowski” z 18 VIII 1897, s. 4.
• „Kuryer Lwowski” z 13 IX 1897, s. 2.
• „Kuryer Lwowski” z 26 VI 1899, s. 4.
• „Kuryer Lwowski” z 21 IX 1902, s. 4.
• „Kuryer Lwowski” z 30 III 1905, s. 8.
• „Kuryer Lwowski” z 22 III 1906, s. 8.
• „Kuryer Lwowski” z 7 XII 1906, s. 8.
• „Kuryer Lwowski” z 15 VII 1907, s. 4.
• „Kuryer Lwowski” z 1 VIII 1908, s. 6.
• „Kuryer Lwowski” z 9 IV 1912, s. 2.
• „Kurjer Stanisławowski” z 18 IX 1910, s. 3.
• „Kurjer Stanisławowski” z 27 X 1912, s. 3.
• Łańcut Marszałek Kraju, „Kuryer Lwowski” z 4 IX 1908, s. 6.
• Manewry cesarskie, „Kuryer Lwowski” z 12 IX 1900, s. 5.
• „Muter Benz” 90 Jahre, „Österreichische Auto-Rundschau” 1939, nr 9, s. 13.
• Na automobilu, „Kuryer Lwowski” z 25 VI 1902, s. 4.
• Napad górali na automobil, „Goniec Polski” z 17 VIII 1908, s. 7.
• Na złamanie karku, „Kuryer Lwowski” z 7 IV 1904, s. 2.
• Na złamanie karku czyli automobil od Stromengera, „Kuryer Lwowski” z 4 VI 1905, s. 2.
• Offizielle Mittelungen des Galizischen Automobil-Club, „Allgemeine Automobil-Zeitung” z 19 VII 1918, s. 5.
• Omnibus automobilowy, „Kuryer Lwowski” z 21 XI 1908, s. 3.
• Omnibusy automobilowe, „Głos Rzeszowski”, nr 41 z 10 X 1909, s. 2.
• Omnibusy automobilowe w Stanisławowie, „Kurjer Stanisławowski” z 13 VIII 1905, s. 2.
• Omnibusy automobilowe w Stanisławowie, „Kurjer Stanisławowski” z 3 IX 1905, s. 3.
• Omnibusy automobilowe w Stanisławowie, „Kurjer Stanisławowski” z 24 XII 1905, s. 2.
• Ostrzeżenie dla automobilistów, „Czas”, nr 111 z 17 V 1909, s. 2.
• Pierwszy wypadek, „Kuryer Lwowski” z 14 X 1899, dodatek nadzwyczajny, s. 2.
• Przewodnik po Galicyi… (wydanie letnie), Kraków 1906, s. 62.
• Przewodnik po Galicyi… (wydanie letnie), Kraków 1907, s. 62.
• Rostocki A., Sokołowski T., Świat starych samochodów, Warszawa 1972, s. 78.
• Rostocki A.M., Historia starych samochodów, Warszawa 1981, s. 59.
• Ruch automobilowy, „Głos Rzeszowski”, nr 43 z 17 X 1909, s. 24.
• Rybicki A., Z kamerą na froncie i w departamencie. Jan Włodek 1885–1940 fotoreporter legionowej epopei, Kraków 2010, s. 14.
• Rychter W., Dzieje samochodu, Warszawa 1962, s. 60.
• Samochody i motocykle, „Kurjer Stanisławowski” z 1 VII 1906, s. 1–2.
• Samochód, „Czas” 1897, nr 188, s. 2.
• Samochód, „Gazeta Lwowska” 1897, nr 187, s. 3.
• Samochód do celów wojskowych, „Czas” z 17 IX 1903, s. 2.
• Sport automobilowy, „Kuryer Lwowski” z 11 VII 1908, s. 6.
• Spółka automobilowa w Bochni, „Kuryer Lwowski” z 9 X 1908, s. 5.
• Szalona jazda automobilami, „Kuryer Lwowski” z 25 VII 1905, s. 3.
• Taryfa automobilów, „Kuryer Lwowski” z 17 X 1906, s. 3.
• W Krajowym Związku Turystycznym, „Głos Rzeszowski” nr 9 z 12 IV 1914, s. 5.
• Wrogowie automobilów, „Goniec Polski” z 27 XI 1908, s. 5.
• Wypadek automobilem, „Kuryer Lwowski” z 29 IX 1903, s. 3.
• Zabawka pańska „Kuryer Lwowski” z 22 VII 1903, s. 3.
• Z Krakowa, „Kuryer Lwowski” z 6 V 1909 (wydanie popołudniowe), s. 4.
• Z letnisk i uzdrowisk, „Kuryer Lwowski” z 19 VII 1909, s. 6.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2020.6.17